مسجد خانم را بشناسیم

کارشناس بافت تاریخی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان زنجان گفت: در زنجان مساجد تاریخی متعددی وجود دارد که گاهی قدمت آن‌ها به بیش از 1000 سال می‌رسد.

"محمدرضا محمدپور" در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: 22 مسجد تاریخی در زنجان وجود دارد که ویژگی‎های منحصر به فردی دارند.

وی افزود: مسجد لطف‎الله یکی از مساجد تاریخی زنجان است که یکی از نام‎های آن مسجد شیخ علی است که در کوچه نساجی مازندران قرار دارد و با توجه به اینکه شخصی به نام لطف‎الله آن را مرمت کرد، در برخی موارد اهالی، مسجد را به نام او می‏‌خوانند. نمای بیرونی این مسجد آجرکاری است و سقف چوبی دارد. این بنا مربوط به دوره قاجاریه است و در پیشانی بنا کتیبه‎ای وجود دارد که به خط ثلث و رنگ سفید سوره‎های کافرون و کوثر نوشته شده است.

این مسوول خاطرنشان کرد: مسجد عباسقلی‎خان یکی دیگر از مساجد تاریخی زنجان است که در سال 1307 هجری‌قمری ساخته شده است. در سال 1266 هجری‌قمری که فتنه بابیت تمام شد و دولتی‎ها بر آن پیروز شدند، عباسقلی‎خان که یکی از فاتحان جنگ بود به میمنت پیروزی این مسجد را ساخت.

وی اظهار کرد: مسجد دمیرلو نیز یکی دیگر از مساجد تاریخی زنجان است که در سال 1308 هجری قمری در دوره قاجار احداث شد و با توجه به اینکه این مسجد ابتدا تکیه بوده است، لذا صحن و میانسرا ندارد.

این کارشناس تصریح کرد: در گذشته علاوه بر حوزه علمیه برادران، برای خواهران نیز این حوزه وجود داشته که به مسجد خانم معروف است. این مسجد در محله فخیم‎الدوله روبروی بانک ملی سبزه‎میدان قرار دارد که در سال 1322 به درخواست جمیله خانم، خواهر ذوالفقارخان اسدالدوله ساخته شد. در زمان فوت وی این مسجد نیمه‌کاره بود، لذا دختر وی قمرتاج خانم وظیفه ادامه ساخت آن را برعهده گرفت.

وی یادآور شد: از دیگر مساجد تاریخی زنجان می‎توان به مسجد اسحق میرزا در خیابان سرچشمه که توسط پسر عبدالله میرزا و نوه فتحعلی‎شاه ساخته شد و مسجد یئری بالا که در سال 1319 هجری‌قمری و پنج سال قبل از مشروطه توسط شیخ حسن جوقینی سجاسی ساخته شد اشاره کرد.