اما فراتر از همه این موضوعات، سفر ظریف محور دیگری داشت که می‌تواند دلیل سوم سفر ظریف به مسکو باشد. او با مقامات روسیه درباره مسائل منطقه‌ای مانند سوریه، افغانستان و یمن گفتگو کرد و این مسائل را برای ایران بسیار مهم خواند.

درخواست دوم این است که کاظمی میان ایران و عربستان یک "وساطت واقعی" برای حل و فصل اختلافات در منطقه انجام دهد. درخواست سوم نیز این است که عراق محدودیت‌ها در گذرگاه‌ها با ایران را کاهش دهد و ورود کالا‌های ایرانی را تسهیل کند.

همچنین، سفر ظریف و دیدار‌های فشرده او با تقریبا همه شخصیت‌های مهم سیاسی و نظامی عراق توجه ویژه ایران به توسعه مناسبات با دولت کاظمی را نشان داد. ظریف گفته بود که او برای انجام هماهنگی‌های مرتبط با سفر آتی کاظمی به ایران به بغداد رفته است. اما دیدار‌های متعدد او حاکی از این بود که ظریف موضوعات گسترده‌ای را در عراق مورد بررسی قرار داده است. این گفتگو‌ها در سفر کاظمی به تهران تکمیل خواهد شد.

حسن بهشتی‌پور کارشناس روابط بین‌الملل با اشاره به اینکه همه مسائل در کشور ما سیاست‌زده و جناحی است، اظهارداشت: در این دو هفته از دو جناج کشور موضع‌گیری‌های مختلفی در مورد این موضوع انجام شد که همه آن‌ها بر اساس منافعی بود که جناح‌های مختلف در این قرارداد از ظن خود می‌بینند، بدون اینکه به این نکته توجه کنند که چه تصمیمی منافع کشور را تامین خواهد کرد.

تا وقتی که امکان مذاکره و گفتگو وجود دارد باید از عجله و شتابزدگی و کار‌هایی که تا اندازه‌ای برگشت‌ناپذیر هستند و می‌توانند خسارت‌هایی وارد کنند خودداری کنیم، ولی تعلیق و متوقف کردن پروتکل الحاقی که داوطلبانه اجرا می‌شود نباید خطر قرمز محسوب شود و در صورتی‌که لازم شود باید این کار را انجام بدهیم. منتهی به نظر می‌رسد برای ما هنوز راه‌هایی وجود دارد که به طور کامل آن‌ها را نرفتیم و آزمایش‌های لازم را نکردیم اگر این راه‌ها منجر به موفقیت نشود ایران این را حق خودش می‌داند که اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند.

مطهرنیا گفت: پرونده ایران به شورای امنیت رفته است. به این معنا که ایران در ماه گذشته یک موضوع اساسی در شورای امنیت بود و منجر به تشکیل جلسه مجازی شورای امنیت برای بررسی پرونده ایران و پیش‌نویس قطعنامه‌ای شد که آمریکایی‌ها دنبال می‌کنند. گزارش رییس سازمان ملل متحد علیه جمهوری اسلامی ایران خوانده شد و علی‌رغم این‌که کشور‌های اروپایی از ماندگاری برجام حمایت کردند بسیاری از رفتار‌ها و کنش‌های سیاسی ایران را با پرسش‌های جدی مواجه ساختند و هم‌گرایی محسوسی با واشنگتن را از خود نشان دادند. روس‌ها محافظه‌کارانه و چینی‌ها تا حدودی با توجه به نوع ارتباطاتی که میان تهران و پکن درحال شکل‌گیری است براساس منافع خود وارد عمل شدند. این درحالی‌ست که چینی‌ها و روس‌ها هیچ تلاشی درصدد جذب آرای دیگر کشور‌ها در شورای حکام آژانس انرژی هسته‌ای از خود نشان ندادند و لذا باید بگویم که پرونده ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد باز است و آمریکایی‌ها در نهایت اگر نتوانند از شورای امنیت عمل کنند نشان داده‌اند از راه‌های دیگر فشار بین‌المللی بر ایران را ادامه خواهند داد.

امیر احمدیان با اشاره به اینکه سابقه تفاهم‌نامه ایران و چین به سال ۹۵ برمی‌گردد، اضافه کرد: در آن زمان رئیس جمهوری چنین به ایران سفر کرد و قرار شد که در راستای احیای پروژه جاده ابریشم یک همکاری بلند مدت و همه جانبه بین ایران و چین منعقد شود، بدین ترتیب که چینی‌ها بیش از ۴۰۰ میلیارد دلار در ایران در بخش‌های نفت، گاز، حمل و نقل و صنعت سرمایه‌گذاری کنند و ایران به مرکز کارخانه‌های چینی در منطقه خاورمیان تبدیل شود و کالا‌های چینی از طریق کشورمان به سایر کشور‌های همسایه و منطقه صادر شود.

به گفته این منبع، کمترین نتیجه این توافق این است که به محض شروع اجرای آن، چین مقدار بیشتری از ایران نفت خریداری خواهد کرد. دو سوم پول این نفت به شکل نقدی و یک سوم به شکل کالا به ایران پرداخت خواهد شد. اما آیا پرداخت نقدی، شامل دلار و ارز‌های قوی دیگر هم می‌شود؟

از تهدید السیسی به مداخله نظامی در لیبی دو روز گذشته است. مصر و متحدانش از یک طرف و دولت وفاق وحامیانش از طرف دیگر در حال بررسی گزینه‌های خود هستند. هنوز هیچ راه حلی برای توقف درگیری‌ها ارائه نشده است. دولت وفاق بر حمله به شهر سرت اصرار می‌کند. از این رو باید منتظر ماند و دید که آیا در صورت پیشروی نیرو‌های طرابس به سمت سرت، مصر تهدیداتش را عملی می‌کند یا اینکه از مداخله در لیبی صرفنظر خواهد کرد.

مطهرنیا گفت: اکثریت مجلس یازدهم در پارلمان دوره گذشته یک اقلیت کوجک بودند که برجام را در صحن علنی به آتش کشیدند، بنابراین با توجه به این صبقه و نظر به اینکه این قطعنامه علیه ایران صادر شده، باید جواب آن‌ها خروج از برجام و آتش زدن آن و یا خروج از NPT باشد که آن‌ها در قالب طرح این مسئله را مطرح کنند، که اگر چنین موضوعی رخ داد، به لحاظ موقعیتی این در وضعیت دشواری قرار خواهد گرفت، زیرا که به عنوان مثال این امر می‌تواند در قالب بافت معنا نیز متبلور شود، بدین معنی که روز شنبه دلار در واکنش به این قطعنامه هزار تومان افزایش یافت و به تبع آن از ارزش پول ملی ایران کم شد، بنابراین این موضوعات این معنا را به اقتصاد و بازار‌های مختلف ساطع می‌کند که ریسک سیاسی افزایش یافته که این امر در نهایت افزایش قیمت‌ها و التهابات در بازار‌های مختلف را به دنبال دارد.

حتی اگر آژانس در سایت‌های مورد نظرش مواد هسته‌ای پیدا نکند، باز هم اعطای دسترسی به سایت‌های مرتبط با فعالیت‌های چند دهه پیش، سابقه خطرناکی ایجاد می‌کند. اسرائیل ادعا می‌کند نیم تن سند هسته‌ای از ایران سرقت کرده است. بنابراین، بعید نیست که بعد از بازرسی از دو سایت مورد مناقشه فعلی، آژانس باز هم با استناد به اسناد اسرائیل درخواست بازرسی از سایت‌های دیگری را مطرح کند

بیگدلی در ادامه تاکید کرد " البته هیچ نشانه‌ای از جانب ایران برای مذاکره وجود ندارد و به نظر می‌رسد استراتژی ایران ادامه تقابل با امریکاست و هیچ علائمی برای نزدیک شدن با آمریکا دیده نمی‌شود."

در ماجرای مبادله مسعود سلیمانی و ژیو وانگ، وزارت خارجه آمریکا نسبت به این تبادل بی تفاوت بود. اما زمانی که تبادل به مراحل آخر رسید، ناگهان وارد مبادله شد و اعتبار آن را مصادره کرد. از توئیت ظریف اینگونه بر می‌آید که در ماجرای مبادله وایت با طاهری هم اتفاق مشابهی رخ داده است.

«اگر (غربی‌ها) ردیه‌های معقول و خویشتندارانه دیپلمات‌های چینی در مقابل ادعا‌های مضحک را مورد تحقیر و بدنامی قرار دهند و به این دیپلمات‌ها برچسب "دیپلمات‌های گرگ جنگجو" بزنند، پس تلاش‌های برخی سیاستمداران آمریکا برای بدنام کردن چین بدون هیچ مدرکی، را چگونه توصیف کنیم؟ چین، به اصطلاح دیپلماسی گرگ جنگجو را اجرا نکرد، اما دیپلمات‌های آن قادر هستند با "گرگ‌هایی" که روابط بین الملل را آلوده می‌کنند، مبارزه کنند.»

فلاحت‌پیشه با تاکید بر اینکه اگر این خسارات از جیب مردم پرداخت شود، شما مطمئن باشید، در ادامه نیز شاهد به وجود آمدن چنین حوادثی خواهیم بود، گفت: قدر مسلم باید این قدرت در کشور وجود داشته باشد تا با چنین عناصر و گروه‌های خودسری که به منافع ملی کشور آسیب وارد می‌کنند، برخورد شود، در غیر این صورت، تبعات و خسارات ناشی از اقدام این گروه‌ها را دولت باید از بینت‌المال و به بیانی از جیب مردم پرداخت کند، آن‌هم در شرایطی که تحریم‌های ظالمانه وجود دارد و هم اینکه دولت با کسری بودجه شدیدی روبرو است.

به هر حال، صرفنظر از موفقیت یا عدم موفقیت وزارت خارجه در محقق کردن این هدف، تلاش‌های ایران برای نقش‌آفرینی در تحولات افغانستان ادامه خواهد یافت. هر چند که این امر ممکن است در آینده نه چندان دور، تحت الشعاع تحولات برجامی قرار گیرد.

به هر حال، فارغ از اینکه هدف تحرکات روحانی و ظریف چیست، این تحرکات در چارچوب کلی تکاپو‌های دیپلماتیک ایران برای استفاده از فرصت کرونا جهت بهبود روابط با کشور‌های عربی و سایر کشور‌ها انجام شد. علاوه بر کویت، روحانی با سران کشور‌های آذربایجان و ایتالیا نیز تلفنی گفتگو کرد. همچنین، ظریف، طی توئیتی سفرش به دمشق را در امتداد تلاش‌های دیپلماتیک ایران در پرونده‌های افغانستان و یمن ارزیابی کرد. پرونده‌هایی که بعضا کلید تنش‌زدایی در روابط ایران با برخی کشور‌های شورای همکاری خلیج فارس هستند.

دلیل سوم عدم موفقیت کارزار وزارت خارجه ایران در رفع تحریم‌ها، می‌تواند این باشد که آمریکایی‌ها اساسا کرونا را عامل مساعدی در تضعیف بیشتر ایران می‌بینند و در نتیجه، نمی‌خواهند از طریق کمک به ایران، این فرصت را از دست بدهند. شاید به همین دلیل، در حالی که وزارت خارجه ایران برای رفع تحریم‌ها تلاش می‌کرد، آمریکا تحریم‌های جدیدی علیه ایران اعمال کرد. همچنین در بحبوحه بحران کرونا در ایران و جهان، مجله فارین آفرز، مقاله مفصلی به قلم دو کارشناس برجسته آمریکایی (ری تکی و اریک ادلمن) منتشر کرد که در آن نقشه راه مفصلی برای براندازی در ایران در شرایط فعلی ارائه شده است.

اما فرانسوی‌ها و به طور کلی اروپایی‌ها، به رغم حمایت سیاسی از کارزار دیپلماتیک ایران جهت رفع تحریم‌های آمریکا علیه آن، از اتخاذ هرگونه اقدامی که تحریم‌های آمریکا را نقض کند، اجتناب کردند. اینستکس هنوز در حد یک کانال بشردوستانه فعالیت می‌کند و هیچ خبری از احتمال فروش نفت ایران از طریق این سازوکار نیست. در چنین شرایطی که اروپایی‌ها خود را از دور زدن تحریم‌های آمریکا عاجز می‌بینند، احتمال تعلیق اجرای تعهدات کلیدی در برجام می‌تواند برای اروپایی‌ها مایه نگرانی باشد. خصوصا که اروپا مانند آمریکا به شدت درگیر بحران کروناست و توان و وقتی برای یک بحران جدید دیپلماتیک ندارد.

بنابراین، بعید است که به خاطر یک مسئله انسان دوستانه، از این تلاش‌ها و هزینه‌ها صرفنظر کند. خصوصا که تاریخ نشان می‌دهد آمریکا به خاطر مسائل بشردوستانه تحریم‌ها علیه کشور‌های دیگر را رفع نمی‌کند. تحریم‌های بین المللی علیه عراق بعد از حمله به کویت، جان صد‌ها هزار کودک عراقی را گرفت، ولی آمریکا این تحریم‌ها را ادامه داد. وقتی که از مادلین آلبرایت، وزیر خارجه اسبق آمریکا، درباره مرگ نیم میلیون کودک عراقی در اثر تحریم‌ها پرسیده شد، آلبرایت در پاسخ گفت: «این امر، ارزشش را داشت.»