«حصر خانگي» در چين قانوني شد

سخن از قانون مجازات تازه براي منتقدان حزب كمونيست چين به ميان آمده است.

مي‌گويند حزب كمونيست چين در روز پاياني نشست «كنگره‌ خلق» قانون مناقشه‌برانگيز تازه‌اي را تصويب كرده است؛ از اين پس منتقدان حزب كمونيست مي‌توانند توسط ارگان‌هاي امنيتي تا شش ماه در محلي ناشناس نگه داشته شوند.

اين قانون اختيارات گسترده‌ تازه‌اي براي بازداشت منتقدان و حصر خانگي آنان به ارگان‌هاي امنيتي تفويض مي‌كند.

مجازات «حصر خانگي» اكنون قانوني شده اما مجازات تازه‌اي براي منتقدان سياسي در چين نيست. منتقدان و مخالفان حكومت چين دست‌كم در دو دهه گذشته بارها به شيوه‌هاي پيدا و پنهان در حصر خانگي قرار گرفته‌اند.

اما اين بار گويا قرار است اين شيوه مجازات با ظاهري قانوني، علني شود. كم نيستند منتقدان و معترضان چيني كه در حصر خانگي بوده‌اند و هستندكساني چون «هو جيا» فعال سرشناس حقوق بشر، «ژائو زيانگ» نخست‌وزير پيشين يا حتي «ليو شيائوبو» نويسنده و منتقد سرسخت دولت و فعال حقوق شهروندي كه به عنوان برنده جايزه نوبل صلح در سال 2010 انتخاب شدند.

سه هزار نماينده‌ حزب كمونيست چين در كنگره‌ خلق گزارش ون جيابائو، نخست‌وزير كنوني اين كشور در رابطه با قانون به اصطلاح جديد را تاييد كرده‌اند.

ژائو زيانگ، دبيركل پيشين حزب كمونيست چين و يكي از اصلاح‌طلبان پيشروي اين كشور، در سال ۱۹۸۹ هنگامي از قدرت سرنگون شد كه در تلاش بود تا راهي براي تفاهم با دانشجويان ناراضي بيابد؛ دانشجوياني كه در تظاهرات ميدان «تيان‌آن‌من» شركت داشتند.

زيانگ زماني كه با دانشجويان معترض در ميدان تيان‌آن‌من ديدار كرد و با خواسته‌هاي آنان همدلي نشان داد، حكم افول سياسي خود را امضا كرد. سه هفته پس از سركوب تظاهرات، او از همه سمت‌هاي دولتي خود بركنار شد.

ژائو زيانگ هرچند كه مطرود شد، اما اجازه يافت تا عضو حزب باقي بماند و هرگز اتهامي عليه او اقامه نشد. او زنداني نشد اما گويا در حصر خانگي و سكوت خبري به سر مي‌برد.

شرايطي كه تا پايان عمر او در سال 2005 همچنان ادامه داشت. اعتراضات ميدان تيان‌آن‌من در ۱۹۸۹ مجموعه تظاهرات اعتراضي در ميدان تيان‌آن‌من شهر پكن بود كه به رهبري دانشجويان و از ۱۵ آوريل ۱۹۸۹ تا چهارم ژوئن همان سال ادامه داشت.

دانشجويان در اين واقعه به ناپايداري اقتصادي چين و سركوب‌هاي حزب كمونيست و فساد دولتي اعتراض كردند. جنبش دموكراسي چين در اين اعتراضات نقش داشت.

اين اعتراضات با نيروهاي مسلحي كه توسط حكومت به پكن فرستاده شدند، شديدا سركوب شد. اعتراضات با حضور بيش از صدهزار نفر برگزار و نهايتا با قتل سه هزار دانشجو سركوب شد.

اما در اين ميان نبايد نام كساني چون ليو شيائوبو يا حتي هو جيا را هم فراموش كرد. شيائوبو، استاد ادبيات و نويسنده چيني سال گذشته ميلادي (2009) به اتهام تلاش براي تضعيف و سرنگوني نظام در چين به 11 سال زندان محكوم و در حالي به‌عنوان برنده جايزه صلح نوبل انتخاب شد كه دوران محكوميت خود را در زندان سپري مي‌كند.

او يكي از مولفان كتاب «منشور 08»؛ فراخواني براي اصلاحات سياسي و حقوق شهروندي و يكي از رهبران اعتراضات دانشجويي سال 1989 چين است.

همسر هو جيا، از فعالان سرشناس حقوق بشر در چين مي‌گويد كه هو در شرايطي قرار دارد كه «مشابه حصر خانگي» است.

او گفته است كه «تعداد قابل‌توجهي» از نيروهاي پليس در محوطه اطراف محل زندگي خانواده هو در پكن حضور دارند. جيا كه ۳۷ سال دارد، به جرم «تشويق افكار عمومي براي سرنگوني حكومت كمونيستي در چين» براي سه سال و نيم در زندان بود.

هو جيا از فعالان در زمينه‌هاي سياسي و اجتماعي، از جمله آزادي‌هاي مدني، حفاظت از محيط‌زيست و دفاع از حقوق مبتلايان به بيماري ايدز بوده است و اتهاماتي كه عليه او مطرح شدند، به نوشتن پنج مقاله انتقادي و مصاحبه‌هايش با رسانه‌ها مربوط بود. هو برنده جايزه ساخاروف، مهم‌ترين جايزه اتحاديه اروپا در زمينه حقوق‌بشر هم شده است.

هو جيا در سال ۲۰۰۷ ميلادي هم تحت بازداشت خانگي قرار گرفته بود و به همراه همسرش فيلم مستندي درباره تجربه شخصي خود از زندگي تحت‌نظارت دايمي پليس ساخت و آن را در سايت‌هاي اينترنتي منتشر كرد.