فرارو- متن باز هم فدای حاشیه شد. امروز در مونیخ آلمان، متن، برگزاری نشست «ایران» بود که زیر سایه دیدار حاشیهای وزرای خارجه ایران و آمریکا قرار گرفت.
پنجاهمین دوره کنفرانس امنیتی مونیخ، به روز ایران رسید. روزی که در آن نشست اختصاصی با موضوع ایران در نظر گرفته شده بود تا حاضران در آن درباره مسائل مربوط به ایران به اظهار نظر بپردازند.
این نشست با حضور محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی، کارل بیلدت، وزیر خارجه سوئد و مورفی سناتور دموکرات آمریکایی برگزار شد.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، اولین سخنران این نشست بود. یوکیا آمانو با طرح این ادعا که در گفتگوها با آژانس بینالمللی اتمی، ایران برای اولین بار موافقت کرده تا همه مشکلات حل شود از برگزاری دور تازه مذاکرات هستهای ایران و آژانس در ۸ فوریه (۱۹ بهمن) خبر داد تا دو طرف درباره مرحله دوم ۶ گام عملیاتی بحث کنند.
وی با بیان اینکه ایران از ۲۰ ژانویه اجرای توافق ژنو را آغاز کرد و این توافق در حال اجرا است گفت: من میدانم که این سخت است که به موضوع ابعاد نظامی احتمالی پرداخت. اما وظیفه ما این است که اطمینان دهیم که برنامه هستهای انحرافی پیدا نمیکند. آمانو در خاتمه گفت که ایران و آژانس توافق کردند که به همه موضوعات باقیمانده بپردازند و این اقدامات دلگرم کننده بوده است.
در ادامه این نشست وزیر خارجه سوئد با اشاره به روابط ایران و آمریکا گفت: بیاعتمادی بین طرفین خیلی زیاد است اما اکنون فرصت برای دستیابی به راه حل جدید وجود دارد.
به گزارش فارس کارل بیلدت وزیر خارجه سوئد افزود: ما فرصتها را در گذشته برای رسیدن به توافق از دست دادهایم. اکنون فرصتی برای دستیابی به راه حل جدید وجود دارد. ایران حق دارد برنامه هستهای داشته باشد و شکی در این باره نیست، ولی باید ماهیت صلح آمیز برنامه هستهای خود را نشان دهد.
بیلدت گفت: اگر نتوان بیاعتمادی را رفع کرد، کار دشوار خواهد بود. من نمیدانم که این مذاکرات موفق خواهد بود یا نه، اما میدانم که ما باید تلاش کنیم که به نتیجه برسد.
وزیر امور خارجه ایران در ادامه به عنوان سومین سخنران این نشست با تاکید بر اینکه آمریکا تا چند سال به دنبال برچیدن کامل برنامه هستهای ایران بوده و همین امر از رسیدن به توافق جلوگیری کرده است گفت: این تصور را که تهران به دلیل تحریمها حاضر به مذاکره شده، اشتباه خواند و گفت نتیجه تحریمها ۱۸ هزار سانتریفیوژ جدید ایران و خشم مردم نسبت به آمریکا بوده است.
محمد جواد ظریف با بیان اینکه که مناقشه هستهای باید از طریق موضع برابر و احترام متقابل حل و فصل شود به دیدارهای اخیر خود با مقامات کشورهای همسایه اشاره کرد و گفت: ایران دیپلماسی سازندهای را آغاز کرده است و با دوستی دوباره با همسایگان را باز کرده است.
ظریف در مورد روابط با عربستان هم گفت هیچیک از دو کشور از رقابت با هم نفع نمیبرند و به سود دو طرف است که با هم همکاری کنند. وی افزود: «مشترکات ما بسیار بیشتر از اختلافاتمان است. ایران برای آغاز گفتوگو با عربستان آماده است.»
در ادامه این نشست سناتور دموکرات آمریکایی درباره طرح تحریمهای تازه سنای آمریکا علیه ایران تاکید کرد فکر نمیکنم درباره طرح تحریمهای جدید در سنای آمریکا رأیگیری داشته باشیم. من مخالف تحریمهای زودرس بودم.
کریس مورفی با ادعای اینکه این سیاست آمریکا بوده است تا ایران را مجاب کند تا برنامه هستهای خود را شفاف کند گفت: ما تلاش کردهایم طی ۵ سال گذشته با ابزارهای اقتصادی و تحریمهای هدفمند این امر را محقق کنیم.
وی افزود: من با آقای ظریف درباره برخی موضوعات موافقم، اما برخی نه. من فکر میکنم که مردم ایران از خسارتی که به اقتصادشان وارد شده متوجه شدهاند. من با ظریف موافقم که راههای مختلفی برای رسیدن به راه حل وجود دارد.
سناتور مورفی همچنین گفت: اگر مذاکرات موفق نباشد شتاب برای اعمال تحریمهای جدید وجود خواهد داشت. مخالفت من با تحریمهای جدید این است که همزمان با اجرای توافق موقت، تحریمهای فعلی پابرجاست. من معتقدم که امکان رسیدن به نتیجه وجود دارد.
پس از آن سخنرانان این نشست به برخی سوالات حاضران پاسخ گفتند. اولین سوال درباره حقوق بشر و حبسها و حصرها در ایران پرسیده شد که بیلت وزیر خارجه سوئد تاکید کرد که ایران باید بحث حقوق بشر را بیشتر مد نظر قرار دهد.
ظریف هم با تاکید بر اینکه «در ایران در زمینه حقوق بشر کارهای زیادی برای انجام وجود دارد» گفت: ایران و اتحادیه اروپا در سفر آتی «کاترین اشتون» مسئول سیاست خارجی این اتحادیه، در مورد این موضوع گفتوگو میکنند.
حاشیه پررنگتر از متن
اگر چه نشست ایران در روز آخر کنفرانس امنیتی مونیخ از اهمیت ویژهای برخوردار بود اما دیدار حاشیهای وزرای خارجه ایران و آمریکا تا حدودی زیادی از گرمای آن کاست و به حاشیهای پررنگتر از متن تبدیل شد.
صبح امروز جن پساکی سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در توئیتر شخصی خود خبر داد که «امروز صبح، جان کری، وزیر خارجه آمریکا با محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ با یکدیگر دیدار کردند.»
تمام خبر تا ظهر امروز همین بود. خانم سخنگو جزییات بیشتری از دیدار وزرای خارجه دو کشور منتشر نکرد تا اینکه خبرگزاریهای خارجی به نقل از منابع نامعلوم خود یک به یک محتوای ادعایی خود درباره این نشست را منتشر کردند.
ابتدا رویترز به نقل از یک مقام وزارت خارجه آمریکا مدعی شد «جان کری در این دیدار بر اهمیت انجام مذاکرات بر اساس حسن نیت از سوی طرفین تاکید کرده و اهمیت پایبندی ایران به تعهداتش در چارچوب برنامه اقدام مشترک را نیز خاطرنشان کرد.»
این مقام وزارت خارجه آمریکا که نامش ذکر نشده در ادامه گفت که آقای کری در دیدار با ظریف «به روشنی بیان کرد که تحریمهای موجود آمریکا علیه ایران ادامه خواهد یافت.»
خبرگزاری فرانسه نیز به نقل از یک مقام آمریکایی که این خبرگزاری هم اشارهای به نام او نکرد ادعا کرد: جان کری از ظریف خواسته تا برای آزادی امیر حکمتی، و سعید عابدینی، شهروندان آمریکایی محبوس در ایران، و رابرت لوینسون، که هفت سال پیش در ایران ناپدید شده با ایالات متحده همکاری کند.
ساعاتی پس از انتشار این اخبار، اداره کل دیپلماسی رسانهای وزارت امور خارجه اعلام کرد: محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان در حاشیه نشست مونیخ با جان کری، وزیر خارجه آمریکا دیدار کرد و در این دیدار درباره ادامه مذاکرات هستهای و نشست آتی ایران و ۱+۵ مذاکره رایزنی شده است.
اداره کل دیپلماسی رسانهای وزارت امور خارجه با انتشار این اطلاعیه تاکید کرد: هرگونه خبرسازی درباره محتوای این دیدار و گفتوگوی انجام شده دقیق نیست و مورد تایید وزارت امور خارجه قرار ندارد.
پس از آن شخص وزیر خارجه ایران به بیان جزییات دیدار خود با همتای آمریکاییاش پرداخت و گفت: درباره برخی مسائل کلی مرتبط با دور بعدی مذاکرات ایران و ۱+۵، پیگیری بحث هستهای و شروع و ادامه مرحله بعدی و همچنین ضرورت دستیابی به یک راهحل قابل قبول مبتنی بر رعایت حقوق مردم ایران گفتوگو شد.
ظریف افزود: در این دیدار برخی مسائل کلی مرتبط با دور بعدی مذاکرات ایران و ۱+۵، نحوه پیگیری بحث هستهای و شروع و ادامه مرحله بعدی مطرح شد.
وی افزود: درباره بحثهای کلی نیز این بحثها را با شفافیت براساس حقوق مردم ایران و ضرورت رسیدن به یک راهحل قابل قبول مبتنی بر رعایت حقوق مردم و طرفهای مذاکره مطرح کردیم.
بر این اساس امروز برای بسیاری از رسانهها بیش از برگزاری نشست ایران دیدار حاشیهای وزیر خارجه ایران و آمریکا اهمیت داشت تا از محتوای و جزییات بیشتر این نشست مطلع شود، این شامل رسانههای ایران هم میشود. حتی رسانههای وابسته به تندروهای آمریکا و ایران هم میشود، آنهایی که پیش از این نسبت به هر نوع دیدار مقامات ایرانی و آمریکایی حساسیت داشتند.
بر این اساس اینکه امروز برای این دست از رسانهها دیگر اصل دیدار مقامات ایرانی و آمریکایی چندان اهمیت ندارد و اینگونه دیدارها دیگر تابو نیست خود یک گام رو به جلو است و میتوان امیدوار بود که دو طرف بتوانند به فهم مشترکی برای حل اختلافات برسند.