پراید واقعا چقدر می ارزد؟

پس از انتشار خبر افزایش قیمت خودرو، واکنش های اعتراضی بسیاری از سوی خریداران به شورای رقابت و خودروسازان صورت گرفته است.
 
رشد قیمت خودرو شرایطی را فراهم کرده تا بازهم بحث قدیمی آنالیز قیمت خودرو مطرخ شود. چندی پیش یکی از کارشناسان قیمت تمام شده پراید را تنها 3 میلیون و 700 هزار تومان برآورد کرده بود. گفته های او با واکنش جدی سایپا مواجه شد و حتی این خودروسازی اعلام کرد از نویسنده مطلب شکایت رسمی می کند.

در حال حاضر تنها « آنالیزی که از قیمت خودرو وجود دارد به آمارهایی مربوط است که از سوی خودروسازان ارائه می شود. براین اساس قیمت خودروها حداقل در سال 92 به صورت مشخصی تابعی از واردات بوده است. به همین جهت خودروسازان ادعا می کنند با توجه به افزایش هزینه های واردات چاره ای به غیر از افزایش قیمت ها ندارند.
 
آناليز قيمتي نشان مي دهد براي توليد خودروي تيبا با فرمان هيدروليک و بدون کيسه هوا به طور متوسط 240 هزار تومان صرف مواد پليمري، 124 هزار تومان هزينه مواد فولادي، 200 ميليون تومان هزينه لاستيک، 130 هزار تومان هزينه مس، 140 هزار تومان هزينه آلومينيوم، 170 هزار تومان هزينه چدن و 2 ميليون و 200 هزار تومان هزينه قطعات مي شود. در اين ناليز قيمتي 16 درصد هزينه کل توليد خودرو براي قطعه سازان صرف مي شود.

نجفي منش در اين مورد هم مي گويد: « قطعه سازان هزينه تمام شده را براساس آناليز دقيق پرداخت مي کنند. يعني براي ساخت يک قطعه به انواع واردات وهزينه هاي جانبي نياز است. در نتيجه خيلي عجيب نيست که قيمت ها افزايش پيدا کند.»

در صورتي که هزينه هاي عوراض به جمع نهايي قيمت خودرو افزوده نشود و همچنين سود خودروسازان نيز در اين مرحله مورد محاسبه قرار نگيرد، قيمت اين خودرو به 5 ميليون و 500 هزار تومان ( براساس آناليز سال 92) مي رسد.

بر اين اساس قيمت واقعي توليد تيبا تنها معادل 26 درصد قيمت عرضه اين نوع خودرو است. به گفته خودروسازان در مرحله بعدي قيمت گذاري هزينه هاي جانبي مانند عوارض به قيمت ها افزوده مي شود که در نهايت بهاي خودرو را تا سقف 21 ميليون تومان افزايش مي دهد.

براين اساس به قيمت تمام شده خودرو 30 درصد براي هزينه هاي ارزي و 35 درصد هم براي توزيع و فروش افزوده مي شود. ادعاي خودروسازان نشان مي دهد که آنها برروي هر خودروي توليدي تنها 2.5 درصد سود محاسبه مي کنند.

در صورتي که اين محاسبات مورد تاييد قرار گيرد، هزينه تمام شده خودرو در کارخانه به عدد 21 ميليون و 500 هزار تومان مي رسد. در اين محاسبات 10 درصد قيمت خودرو به هزينه ماليات، عوارض، شماره گذاري، پست و بيمه مربوط است. در مورد عوارضي که خودروسازان پرداخت مي کنند، شايعات بسياري وجود دارد که طي تمامي سال هاي گذشته توضيحي در مورد آنها ارائه نشده است.
 
خودروسازان براي توليد محصول خود به اين شيوه از ارز مبادله اي استفاده مي کنند. در صورتي که آنها ارز مورد نيازشان را از بازار آزاد تامين کنند به طور متوسط 5 ميليون تومان به قيمت خودرو افزوده مي شود. برخي نمايندگان مجلس و حتي اعضاي کميته تحقيق و تفحص از خودروسازان اعتقاد دارند که ايران خودرو و سايپا طي سال هاي گذشته از دولت ارز مبادله اي گرفته اند ولي بهاي تمام شده خودرو را براساس ارز بازار آزاد محاسبه کرده اند. در اين صورت ميزان سود خودروسازان از 2.5 درصد تا 6 درصد افزايش مي يابد.
 
بررسي آناليز قيمتي پرايد که مربوط به سال 92 است، نيز نشان مي دهد که خودروسازان براي توليد انواع خودروها همين قواعد را رعايت مي کنند. قيمت متوسط پرايد در بازار بين 18 تا 20 ميليون تومان در نوسان است. کارخانه اعلام کرده است که 11 ميليون تومان از قيمت تمام شده پرايد مربوط به هزينه تمام شده مواد اوليه است.
 
270 هزار تومان مواد پلیمری، یک میلیون و 200 هزار تومان ورق و انوع فولاد، 260 هزار تومان لاستیک، 110 هزار تومان مس، 180 هزار تومان آلومینیوم، 140 هزار تومان چدن و حدود 3 میلیون و 300 هزار تومان سایر مواد اولیه به کار رفته در تولید این خودرو به اضافه هزینه‌های تولید شرکتهای قطعه‌ساز و همچنین حدود 1600 دلار ارزبری برای واردات قطعات خاص  هزينه تمام شده پرايد را تشکيل مي دهد.
 
در صورتي که عوارض بعدي به قيمت پرايد افزوده نشود، بهاي تمام شده اين محصول به 11 ميليون تومان مي رسد. همچنین با احتساب هزینه‌های تولید و مونتاژ در شرکت خودروساز، هزینه‌های فروش و خدمات پس از فروش، هزینه‌های مالی، مالیات، عوارض، هزینه‌های شماره‌گذاری و هزینه‌های پست و بیمه در نهایت قیمت تمام شده تولید یک دستگاه پرايد به  حدود 19 میلیون و هفتصد هزار تومان مي رسد. همين نوع خودرو هم در بازار به بهاي بالاتر از 21 ميليون و 500 هزار تومان به فروش مي رسد.
 
بخش مهمی از قیمت خودرو مربوط به هزینه های پرداختی از سوی خودروسازان برای عوارض های مختلف است.