bato-adv
bato-adv
کد خبر: ۲۱۴۲۲۰

مرتضی پاشایی و پدیده‌های اجتماعی نوظهور

تاریخ انتشار: ۱۱:۵۷ - ۲۸ آبان ۱۳۹۳
مطلب زیر را آقای محمد فکری به سایت فرارو ارسال نموده‌اند

تجمعاتی که برای یادبود مرحوم مرتضی پاشایی در شهرهای مختلف کشور به پا شد یکی دیگر از شگفتی‌های اجتماعی ایران بود. خواننده‌ای نه چندان مشهور به یکباره بهانه‌ای می‌شود برای گردهم‌آیی‌های مختلف در بسیاری از شهرهای ایران. هیچ کس انتظار چنین پدیده‌ای را نداشت، این پدیده‌ی اجتماعی مسلما نشانه‌ای از پیچیدگی‌های شرایط جامعه‌ی ایران و تغییرات شتابانی است که این جامعه در حال تجربه‌ی آن است.

بعید است تمامی آنهایی که در همدان، آبادان، دزفول، شیراز، مشهد، قم، شیراز، گنبد، کرمانشاه، بوشهر، قزوین، اهواز، زنجان، یزد، سمنان، اصفهان، تبریز، بندرعباس، تهران، انزلی و ... به نام مرتضی پاشایی جمع شدند هواداران قبلی وی باشند. مرگ یک خواننده‌ی جوان نه علت بلکه روزنه‌ای برای آشکار شدن یک تغییر مهم در جامعه‌ی ایران بود. تغییری که بیش از هر چیز شبکه‌های اجتماعی نوظهور علت آن هستند.

پیش از این در معدود مواردی، مشابه چنین یادبودهایی فقط در مناطق شمالی تهران با جمعیتی به مراتب کمتر برگزار می‌شد ولی اینبار در بسیاری از شهرهای کشور حتی در قم هم مردم برای یک خواننده‌ی پاپ مراسم یادبود گرفتند.

در این مراسم نقش شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه حتی بیشتر از شبکه‌های اجتماعی رایانه‌ای است. برپایی مراسم یادبود برای پاشایی در سراسر ایران و حضور سریع و گسترده‌ی مردم در این مراسم تبلور قدرت بسیج بالای این شبکه‌ها بود. آمار دقیقی در دست نیست ولی قریب به یقین در ایران تعداد کاربران شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه نظیر وایبر، واتس‌آپ، تانگو، لاین، اینستاگرام و ... بیشتر از کاربران شبکه‌های اجتماعی رایانه‌ای نظیر فیسبوک، توییتر، گوگل پلاس و ... است و همین نفوذ و دسترسی بیشتر شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه آنها را تبدیل به نیروهای اجتماعی کرده است. شبکه‌های اجتماعی فاصله‌های طبقاتی و منطقه‌ای را از بین برده‌اند و توانسته‌اند برای هدفی مشترک قشر وسیعی از جامعه را در جای جای کشور بسیج کنند.

به تصاویر مراسم یادبود پاشایی در سراسر کشور و همینطور مراسم تشییع وی دقت کنید، هزاران جوان تلفن‌های همراه خود را همچون پرچمی‌هایی که نماد هویتی آنهاست برافراشته‌اند. پربیراه نیست که در زبان انگلیسی به تلفن همراه می‌گویند Mobile و به بسیج جمعی می‌گویند Mobilization. این موبایل‌ها به بهانه‌ی مرتضی پاشایی بسیجی از جوانان موبایل‌به دست راه انداختند که همگان را حیرت زده کرد. جوانانی که با فراخوان شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه‌شان در مراسم یادبود و تشییع پاشایی با اهتزاز موبایل‌های خود تصاویر و فیلم‌هایی برای انتشار در شبکه‌های اجتماعی مجازی گرفتند و با تکثیر این تصاویر و فیلم‌ها در شبکه‌های اجتماعی به بازتولید این چرخه مدد می‌رسانند.

چندین دهه است که در کشورهای غربی جنبش‌های اجتماعی از تجمعات و راهپیمایی‌های سیاسی به سمت تجمعاتی با خواسته‌های اجتماعی و غیرسیاسی معطوف شده‌اند و حال در ایران هم به نظر می‌رسد شکل نوینی از جنبش‌های اجتماعی در حال ظهور است.

 همین چند هفته‌ی پیش بود که اسیدپاشی اصفهان باعث بروز تجمعاتی در برخی شهرها شد و حال با فاصله‌‌ای اندک و گستردگی بیشتر تجمعاتی برای یادبود یک خواننده‌ی پاپ برپا می‌شود. چنین تجمعاتی اهداف سیاسی ندارند ولی پیامدهایی دارند. پیامدهایی که چه بسا حتی خود حاضران آن هم از آنها آگاه نباشند.

پیش از تجمعات اعتراضی علیه اسیدپاشی و یادبود مرتضی پاشایی تجمعاتی هم در اعتراض به خشک شدن دریاچه‌ی ارومیه و رودخانه‌ی زاینده‌رود برگزار شد. حتی جمع‌هایی که در تابستان برای آب‌بازی در بوستان‌های شهرهای مختلف گردهم می‌آمدند؛ همگی نشانه‌هایی از لایه‌های پنهان جامعه‌ی ایران، توسعه‌ی حوزه‌ی عمومی و عرضه‌اندام جامعه در مقابل قدرت رسمی بود. یک خواننده‌ی پاپ جوان تبدیل به قهرمان جامعه‌ای می‌شود که قهرمانان رسمی تبلیغی از رسانه‌ها را نمی‌پذیرند و خود قهرمان‌سازی می‌کند. منتظر مراسم یادبود رسمی نمی‌مانند و خود با فاصله‌ای یک روزه در عرصه‌های عمومی شهر در خیابان به یاد قهرمان‌شان جمع می‌شوند، آهنگ‌های قهرمان‌شان را همچون سرودهای حماسی همخوانی می‌کنند، چنان خبرسازی می‌کنند و چنان اسطوره‌ای از قهرمان‌شان می‌سازند که صداوسیمای همیشه تک‌خوان هم مجبور می‌شود با آنها همصدا شود.

شکل، اهداف و ابزار جنبش‌های اجتماعی در ایران در حال تغییر است. باید نشانه‌های ظهور جنبش‌های نوین اجتماعی را در جامعه‌ی ایران جدی گرفت و با زدودن نگاه امنیتی و سیاسی آن را با واقعیت‌های اجتماعی جامعه و تغییرات شتابانی که تجربه می‌کند، تفسیر کرد.

در جامعه‌ای که تجمعات غیردولتی در آن نامانوس است، نباید برپایی تجمعی غیردولتی تفسیر به تجمعی ضددولتی شود و با غافلگیری و مواجهه‌ی ناصحیح با آن، امر اجتماعی را تبدیل به امر سیاسی کرد، چنانچه با آب‌‌بازی در بوستان‌ها چنین برخوردی شد، ولی مسلما قدرت سیاسی باید نگاه نوینی به این پدیده‌های اجتماعی نوظهور داشته باشد، ویژگی‌های آنها را به عنوان یک جنبش اجتماعی بشناسد، نسل جوان موبایل به دست را بفهمد و این امر را جوزدگی و بی‌معنی نداند.

bato-adv
مهلا
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۱۲:۰۱ - ۱۳۹۳/۰۹/۰۱
مربضی عشق بود صداش .......خداااااااا رحمتش کن
مهدی
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۱۷:۲۸ - ۱۳۹۳/۰۸/۳۰
همه مطالبتون شده مرتضی پاشایی یعنی اینقدر مهمه تو رو خدا منتشر کنید
ناشناس
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۱۶:۴۹ - ۱۳۹۳/۰۸/۳۰
این نسل دل نازک هنگام کشتن کودکان غزه و یا جنایات داعش و مسلمانان میانمار کجا بودند ......
نه عزیز الحمدالله که همه سوراخ دعا را گم کرذین
ناشناس
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۰۳:۵۳ - ۱۳۹۳/۰۸/۳۰
قبل سخنی باید یادآور شوم کسی که زیر پرچم ملی خودش نباشد و پناه نگیرد بالطبع زیر پرچم بیگانگان وول خواهد خورد ( هزاران جوان تلفن‌های همراه خود را همچون پرچمی‌هایی که نماد هویتی آنهاست برافراشته‌اند - کاربران شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه نظیر وایبر، واتس‌آپ، تانگو، لاین، اینستاگرام و ... ) آنهم بخاطر خواننده‌ای نه چندان مشهور که به یکباره بهانه‌ای می‌شود . بعد از این مطلب ، یادتون نره بخاطر چه کسانی الان با این راحتی در امنیت نشسته اید و نظر میدهید. چندین سال جنگ و اینهمه تحریم و تهدید فقط به خاطر این آسایشی است که شما دارید . در غیر اینصورت الان داعشی ها و امثالهم بلاهای بدتر از آنچه که دیده ایم را بر سرمان می آوردند.
بهنام
UNITED STATES
۰۰:۳۷ - ۱۳۹۳/۰۸/۳۰
واقعا عالی بود!
مجله خواندنی ها
انتشار یافته: ۲۱
بندری
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۱۲:۴۶ - ۱۳۹۳/۰۸/۲۸
همین تجمعات هست که دلواپسان از ان هراسان ودر صدد فیلترینگ هستند
ناشناس
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۱۴:۱۷ - ۱۳۹۳/۰۸/۲۸
قبل از حرف زدن یه خورده فکر کن، همه مطلب رو بخون، بعد برای خودت تحلیل کن، بعد صحبت کن..
برای آیندت خوبه...
مهماندوست
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۲۰:۵۹ - ۱۳۹۳/۰۸/۳۰
کاملا موافقم
ناشناس
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۱۳:۰۱ - ۱۳۹۳/۰۸/۲۸
بامنطقی محکم ، واقعیتی گویا را به استادی بیان کرده اند.
ناشناس
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۱۳:۰۲ - ۱۳۹۳/۰۸/۲۸
نمیتونم بفهمم فرارو چرا انقدر اصرار داره یه چیزی از تو مرگ این بنده خداو مراسمشدر بیاره هی خودشو میزنه به درو دیوار الان دقیقا از کدوم قسمت میخوای سناریو بسازی شفاف و صریح بگو چته ؟ نه جان من چته؟ از اول که این بنده خدا فوت کرده 50 مقاله به این مضمون گذاشتی بابا مردم رفتند چون:1.پاشایی رو دوست داشتن
2.چون آدم معروف زیاد بود ببیننشون
3.تاثیر شبکه های مجازی بود که اینروزا در اکثر مسائل هست ولی این چون نمود بیرونی داشت به چشم اومد کلا میدونی چیه خیلی ها میخواستن از این بیچاره سوئ استفاده کنند ولی پدرش اب پاکی رو ریخت رو دستشون حالا چرا از گوشه کنار اصلاح طلبا موضع گرفتن نمونش اینکه رئیس جمهور که در همه مسائل نظر میده صداش در نیومد هانیه توسلی که طرفدارتونه اونجوری حرف زد اینم از تو میدونم انتشار نمیدی نوشتم بدونی دستتونو خوندیم بسه زشته بده
ناشناس
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۱۳:۵۷ - ۱۳۹۳/۰۸/۲۸
بچه جان، نگرفتی!!!
ناشناس
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۱۶:۱۸ - ۱۳۹۳/۰۸/۲۸
هیچی از این مقاله نفهمیدی ولی میای نظر میدی... امان از این ملت همیشه در صحنه و جوگیر
ناشناس
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۱۳:۱۱ - ۱۳۹۳/۰۸/۲۸
آقای نویسنده! مرتضی مشهور نبود لابد شما مشهوری ؟
چه رویی داری به خدا
ناشناس
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۱۳:۲۹ - ۱۳۹۳/۰۸/۲۸
خواهشن دیگه ننویس
ناشناس
ROMANIA
۱۶:۵۷ - ۱۳۹۳/۰۸/۳۰
تحلیل به این خوبی چرا ننویسه؟!
ناشناس
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۱۵:۳۲ - ۱۳۹۳/۰۸/۲۸
نویسنده این متن احتمالا سنش باید حدود 50 یا بیشتر باشه که میگه خواننده پاپ نه چندان معروف!!! .. واحتمالا هنوز تو فضای آهنگ های دهه 50 بسر می بره!!!
ناشناس
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۱۱:۵۵ - ۱۳۹۳/۰۸/۲۹
شما هم که جوونی نه فهمیدی مقاله چی میخواد بگه نه معروف بودن رو میشناسی، خیلی گنده تر از پاشایی ها فوت شدن اما چنین تجمع هایی شکل نگرفت...
ناشناس
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۲۰:۲۵ - ۱۳۹۳/۰۸/۲۸
یعنی الان چی میشه ؟
نکنه وایبر رو فیلتر کنن !
اما مهم نیست هر روز فیلتر شکن های جدید و رایگان رو میشه توی اینترنت به راحتی پیدا کرد !
خدایا شکرت که اینهمه فیلترشکن رایگان و خوب داریم.
ناشناس
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۱۱:۴۵ - ۱۳۹۳/۰۸/۲۹
در مدرنیته خود مرگ مهم نیست بلکه صدای اون خواننده مهم است . کسی در آن تجمع به خود مرگ فکر نکرد و خیلی ها اصلا به مرگ و پس از مرگ فکر نمی کنند .
man
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۱۲:۱۷ - ۱۳۹۳/۰۸/۲۹
چيزي نبود جز جو گير شدن مردم
احسان
IRAN, ISLAMIC REPUBLIC OF
۱۷:۵۴ - ۱۳۹۳/۰۸/۲۹
" پربیراه نیست که در زبان انگلیسی به تلفن همراه می‌گویند Mobile و به بسیج جمعی می‌گویند Mobilization."

بیایید بر این جمله عمیق، اندکی تامل کنیم. با این استدلال می توانیم معادل بسیاری از لغات لاتین را به راحتی و با فرمول طلایی جناب نویسنده بیابیم.
مثلاً به جای "mobile robot" واژه "ربات های موبایل دار"،
به جای "automobile" واژه "موبایل تمام اتوماتیک"
و ... را به کار ببریم.

راستی می خواستم از نویسنده بخوام اگه روزی خواست کلاس آمادگی برای تافل بذاره، حتما در روزنامه های کثیرالانتشار و جراید اعلان عمومی کنه.
با تشکر
مجله فرارو