آیا ونزوئلا در آستانه جنگ داخلی است؟

فرارو- در چند ماه گذشته بحران در ونزوئلا روز به روز عمیق و عمیق‌تر شده و کشور شاهد اعتراضات روزانه خیابانی، خشونت و شکست اقتصادی است که ادامه زندگی را برای افراد زیادی سخت کرده است.

به گزارش فرارو به نقل از تلگراف، روز گذشته انتخاباتی برگزار شد که می‌توانست آینده این کشور را تغییر دهد. نگاهی دقیق‌تر به رخدادها و شرایط این کشور:

در انتخابات روز یکشنبه چه رخ داد؟

"نیکولاس مادورو" بازنویسی قانون اساسی کشور را به رأی گذاشت و معتقد است این اقدام ثبات را به کشورِ غرق در هرج‌ومرج بازمی‌گرداند. اما منتقدان آن را حرکتی دیکتاتوری و قدرت‌طلبانه دانستند. رأی‌دهندگان باید 364 عضو مجلس را انتخاب می‌کردند که از این میان 181 نفر توسط کمیته‌های نماینده‌ی بخش‌های مختلف جامعه ازجمله کارگران، کشاورزان و مردم بومی انتخاب شدند.

هدف این تغییرات حل بحران‌های سیاسی در این کشور نفت‌خیز است که از سال 2015 و پس از کنترلِ کنگره ملی (AN) توسط نیروهای اپوزیسیون آغاز شد. دیوان عالی دولت، کنگره ملی را به اهانت به دادگاه متهم کرد و در ماه مارس سعی کرد اختیارات کنگره را محدود کند. دیگر کشورها این اقدام را تحت عنوان یک "کودتای قانونی" محکوم کردند. تحت‌فشارهای بین‌المللی این تصمیم به‌سرعت تغییر کرد، اما موجبِ آغاز اعتراضات خیابانی در سراسر کشور شد که تا به امروز ادامه دارد.

مادورو در حال جشن گرفتنِ نتیجه رای گیری "مجمع مؤسسان" در کاراکاس

گروه اپوزیسیون ونزوئلا (که توسط جوامع بین‌المللی و دادستان شورشی "لوئیسا اورتگا دیاز" حمایت می‌شود) می‌گوید شکل‌گیری این مجمع مسیر انتقال کشور به‌سوی دیکتاتوری را هموارتر می‌کند و کنگره‌ای به سبک کوبا پدید می‌آورد، اما مادورو اصرار دارد قدرت را در دست مردم قرار می‌دهد.

کمیسیون برگزاری انتخابات (وابسته به دولت) گفت روز یکشنبه 8 میلیون نفر در انتخابات شرکت کردند. اما منتقدان با اشاره به گزارشات متعدد از مراکز رأی‌گیری صحت این آمار را رد می‌کنند.

مطبوعات مستقل به نقل از منابع دولتی که نامشان فاش نشد، میزان حقیقیِ مشارکت در انتخابات را کمتر از 2.5 میلیون نفر اعلام کردند. اما ازآنجاکه نظارت مستقلی وجود نداشت و رسانه‌ها حق حضور در فاصله 500 متری مراکز رأی‌گیری را نداشتند، نمی‌توان کاملاً از این ارقام مطمئن بود.

آیا مادورو می‌تواند به‌طور قانونی قانون اساسی را تغییر دهد؟

منتقدان و بسیاری از متخصصانِ قانون اساسی پاسخشان به این سؤال منفی است. قانون اساسی کنونی در سال 1999 و در دولت هوگو چاوز نوشته شد، اما در ابتدا این تصمیم به رفراندوم گذاشته شد. مادورو چنین کاری نکرده است. اما وکلای قانون اساسی که در خدمت دولت هستند این تفسیر را رد می‌کنند و اصرار دارند که دیوان عالی خواستارِ اقدامات لازم برای برقراری نظم قانونی شده و حامیِ قانون اساسی ونزوئلا است.

مادورو به از بین بردن میراثِ چاوز نیز متهم شده (که هنوز بسیاری او را رهبر معنوی خود می‌دانند)، اما همچنان اصرار دارد با این تغییرات قانون اساسی "کامل‌تر" می‌شود.

هوگو چاوز با نسخه کوچکی از قانون اساسی، سال 2010

رأی‌گیری روز 16 ژوئیه چه بود؟

کنگره ملی در تلاش برای متوقف کردن انتخابات مجمع مؤسسان، اقدام به برگزاری رفراندوم مستقل کرد. بیش از هفت میلیون نفر رأی دادند که 98 درصد با لغو انتخابات سی‌ام ژوئیه موافق بودند. اما طرفداران دولت رفراندوم را تحریم کردند.

گروه اپوزیسیون می‌گوید رفراندوم به‌منزله‌ی مجوز ایجاد تغییر است و سبب تشدید مبارزات و اعتراضات شده. همچنین در تلاش‌اند دولتی متحد و آماده‌ی دریافت قدرت از مادورو تشکیل دهند. مادورو نیز شروع به دستگیری و جایگزینی قضات کرده است.

مادورو چقدر محبوب است؟

طبق نظرسنجی‌های مستقل، مادورو از محبوبیت کمی برخوردار است. میزان محبوبیتش نزدیک به بیست درصد است که نشان می‌دهد میزان مشارکت در انتخابات 30 ژوئیه پایین بوده. با فرورفتن کشور در باتلاق بحران اقتصادی، حامیان سابق چاوز نیز او را رها کردند. بااینکه چاوز قبل از مرگ او را رسماً جانشین خود اعلام کرد، اما در انتخابات ماه بعد به پیروزی چشم‌گیری دست نیافت.

تورم حتی در دوران چاوز نیز از کنترل خارج شده بود، اما آن روزها در مقایسه با وضع کنونی بسیار خوب بود. زمانی که مادورو به قدرت رسید، ارزش بولیوار در مقابل دلار آمریکا در بازار سیاه 23 بود، اکنون این مقدار نزدیک به 10 هزار است. علاوه برافزایش قیمت‌ها، کمبود شدید مواد غذایی و دارو سبب شده مردم ونزوئلا برای زنده ماندن تقلا کنند و به کشورهای همسایه پناه ببرند.

اما مادورو قبول ندارد که بحران از سوی او ایجادشده و در عوض ادعا دارد بحران‌ها به دلیل خرابکاری‌های مخالفان و قدرت‌های خارجی است.

چرا دادستان‌ها علیه مادورو فعالیت می‌کنند؟

خانم "اوتگا دیاز" زمانی یک وکیل وفادار بود، اما اکنون از بزرگ‌ترین مخالفان مادورو است. او اقدامات مادورو را به کودتا تشبیه می‌کند. خانم دیاز از نقض مداوم حقوق بشر توسط نیروهای امنیتی و شبه‌نظامیان دولت شکایت دارد و آن‌ها را مسئول بیش از 100 مورد قتلی می‌داند که از زمان آغاز اعتراضات صورت گرفت. او همچنین بازداشت صدها معترض و مخالف را محکوم کرده است که از سرنوشت بسیاری از آن‌ها اطلاعی در دست نیست.

برخی خانم دیاز را گزینه بالقوه‌ی دولت وحدت می‌بینند، اما وفادارانِ دولت او را به جاه‌طلبی سیاسی محکوم می‌کنند.

آیا می‌توان برای خروج از بحران مذاکره کرد؟

مذاکره، حداقل در کوتاه‌مدت، غیرممکن به نظر می‌رسد. مادورو برای آرام کردن تنش‌ها اقداماتی کرده، مانند انتقال "لئوپولدو لوپز" رهبر اپوزیسیون از زندان به حبس خانگی، و موافقت برای به رأی گذاشتن قانون اساسی جدید. اما در مورد مجمع مؤسسان حاضر به سازش نشد.

فروپاشی اقتصادی، بالاترین نرخ جرم، جنایت و خشونت در جهان و افزایش هرج‌ومرج، کشور را به زانو درآورده و این بار، بوی خون به مشام حزب اپوزیسیون می‌رسد.

درست قبل از رأی‌گیری، مادورو اعتراضات را ممنوع کرد و اعلام شد که اولین وظیفه مجمع مؤسسان، زندانی کردن "تروریست‌های مخالف" خواهد بود.

آیا در ونزوئلا جنگ داخلی رخ می‌دهد؟

سال‌هاست که ونزوئلا در بحران به سر می‌برد، اما بسیاری از مردم حس می‌کنند که این بحران به نقطه اوج خود رسیده است. خشونت سیاسی اکنون یک رویداد روزمره است و همه‌جا حرف از یک درگیری تمام‌عیار است. وزیر سابق مادورو از او خواست انتخابات رأی‌گیری را لغو کند تا به جنگ داخلی منجر نشود.

رأی‌گیری روز یکشنبه خونین‌ترین روز اعتراضات بود که در آن 15 نفر کشته شدند و در مناطق مختلف کشور درگیری‌های شدید رخ داد. در کاراکاس، با بمب دست‌ساز به گارد ملی حمله شد که نشان می‌دهد شاخه‌های افراطی‌تر در حزب مقاومت، هرروز بیشتر به تاکتیک‌های خشونت‌آمیز روی می‌آوردند.

به نظر می‌رسد ونزوئلا وارد بازی خونین و خطرناکی شده، اما هنوز مشخص نیست چگونه به پایان می‌رسد.

ترجمه: وب‌سایت فرارو