امیرحسین شادی نسب*؛ نوسانات قیمت ارز و معضلات اقتصادی که از اوایل دهه ۹۰ به طور مضاعفی افزایش یافت به پاشنه آشیل کشور تبدیل شده و حاکمیت را در معرض جدی‌ترین بحران پس از جنگ قرار داده، سوءمدیریت‌های داخلی، فقدان استراتژی مدون، مشکلات کلان اقتصادی، تحرک دلالان و مافیای بازار ارز و نفوذ و دخالت خارجی در بازار ارز از عوامل عمده نوسانات ارزی هستند که ما در این نوشتار به تاثیر دخالت‌های خارجی در این نوسانات می‌پردازیم.
همواره در طول دویست سال گذشته در نقاط عطف تاریخ ایران، نقش قدرت‌های خارجی پررنگ بوده و نقطه عطف این دخالت‌ها به کودتای ۲۸ مرداد باز می‌گردد که طی آن طرح و حمایت‌های مالی سازمان اطلاعات بریتانیا (اس‌آی‌اس) و آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا)، بر ضد دولت مصدق در ۲۹ مرداد ۱۳۳۲ به وقوع پیوست.
با پیروزی انقلاب ایران هرچند میزان دخالت‌های مستقیم خارجی در ایران کاهش یافت، اما از طرف دیگر میزان فشار‌های بین المللی به طرز فزاینده‌ای افزایش یافت و بی کفایتی‌های مدیران داخلی و فشار‌های خارجی سبب شد اکنون اقتصاد ایران در آستانه ۴۰ سالگی انقلاب در معرض ورشکستگی جدی قرار گیرد.
سیاست خارجی تهاجمی ایران در دولت نهم و دهم منزوی شدن ایران را در پی داشت و اتحادیه عرب به پرچم‌داری عربستان به مقابله با ایران بپردازند. با روی کار آمدن ترامپ و سیاست‌های ضد ایرانی کاخ سفید بار دیگر زمزمه‌های سیاست تغییر رژیم (regime change) از امریکا به گوش می‌رسد. البته بازگشت به سیاست تغییر رژیم، فقط محدود به گمانه‌زنی نیست بلکه مقامات رسمی کاخ سفید نیز علنا درباره اتخاذ رویکرد تغییر رژیم در ایران اظهار نظر می‌کنند.
آخرین اظهارات در این خصوص از جانب رودی جولیانی، وکیل ترامپ و شهردار سابق نیویورک، مطرح شد. وی از سیاست تغییر رژیم در ایران حمایت کرد و گفت: دونالد ترامپ "به اندازه ما به تغییر رژیم متعهد است. وی تغییر رژیم ایران را "تنها راه صلح در خاورمیانه" دانست و آن را از توافق میان فلسطینی‌ها و اسرائیلی هم مهم‌تر دانست. اظهارات جولیانی در حالی مطرح می‌شود که چندماه پیش، در زمان ناآرامی‌های دی‌ماه ایران، ترامپ در چند توئیت درباره این ناآرامی‌ها اظهارنظر کرد و گفت: "زمان تغییر فرا رسیده است.
حسین موسویان، مذاکره کننده سابق هسته‌ای ایران در مصاحبه‌ای با ایسنا در فروردین ماه ۹۷ بیان کرد که:"استراتژی آمریکا از انقلاب ۵۷ به این سو سیاست تغییر رژیم در ایران بوده و فقط در دوران مذاکرات هسته‌ای، باراک اوباما اولین و تنها رئیس جمهور ایالات متحده بود که در مجمع عمومی سازمان ملل به طور رسمی اعلام کرد به دنبال این کار نیست. "
عوامل خارجی فوق سبب شده مثلث امریکا، اسرائیل و عربستان طی راهبردی مشترک به مقابله با ایران بپردازند و با نفوذ و اثر گذاری در حوزه‌های مختلف از جمله در بازار ارز به مختل کردن اقتصاد ایران روی آورند. با ورشکستگی اقتصادی ایران و به عبارتی ونزوئلایی شدن اقتصاد (تورم ۱۳ هزار درصدی) و هم‌چنین بیرون آمدن امریکا از برجام که اگر همراهی تام اروپا را داشته باشد باعث از بین رفتن این توافق می‌شود و ایران برای فروش نفت به مشکلات جدی بر می‌خورد و به احتمال بازگشت به سیاست نفت در برابر کالا و دارو، دولت نهم و دهم وجود خواهد داشت. در صورتی که اروپا قصد ادامه‌ی همکاری با ایران در غالب برجام را داشته باشد با توجه به فشار‌های امریکا بعید به نظر می‌رسد گشایشی در اقتصاد ایران که در آستانه ورشکستگی قرار دارد، حاصل شود.
به علاوه با افزایش‌های بی‌رویه‌ی قیمت دلار که طبق گفته برخی کارشناسان اقتصادی تا ۱۰ هزار تومان هم تا آخر سال ۹۷ افزایش قیمت خواهد داشت؛ حاکمیت را در معرض بحران جدی قرار می‌دهد. نگارنده بر این عقیده است که راهبرد بیرون آمدن از برجام و نوسانات ارزی استراتژی دولت‌های بیگانه برای ناامید کردن مردم و افزایش نازضایتی است.
دخالت‌های بیگانانگان با استراتژی‌های معین طی ۲۰۰ سال گذشته و نیز امروز گریبان ایران را گرفته است و سیاست‌های غلط مسئولان کشور از زمان قاجار تا امروز نیز باعث توفیق قدرت‌های خارجی شده است.
*کارشناس ارشد علوم سیاسی و روابط بین الملل
از کشتن افراد عینکی به جرم روشنفکر بودن تا حذف پول و مذهب از مناسبات اجتماعی / فاجعهبارترین حرکت قرن بیستم برای ساخت اتوپیای روستایی
شباهتهای قائد بغداد و پیشوای برلین؛ از میل به ویرانگری تا قهرمان پرستی
طرز تهیه کباب لاهماجون، خوشمزهترین کباب ترکی
سالاد فیله مرغ سوخاری با سس رنچ، جذابترین سالادی که تابهحال خوردهاید
