به گزارش ایکنا؛ ۱۴ مرداد سالروز تصویب منشور جهانی حقوق بشر اسلامی در سال ۱۳۶۹ توسط سازمان کنفرانس اسلامی است. بر مبنای مدافعین این سند که در شهر قاهره تصویب شده و به اعلامیه قاهره درباره حقوق بشر در اسلام نیز معروف است، معنویت و منشأ الهی انسان از نگاه حقوق بشر نادیده مانده است و از این رو طرح حقوق بشری اسلامی کامل‌تر ضروری است.
نماینده ایران در سازمان ملل در سال ۱۹۸۱ حقوق بشر را یک اعلامیه مبتنی بر یک «برداشت سکولار نسبی‌گرایانه از فرهنگ یهودی - مسیحی» ارزیابی کرد.
برخی از اندیشمندان معتقد به تعارض میان اسلام و حقوق بشر هستند. این افراد معتقدند که اسلام ضوابط و معیار‌های الزامی دارد و با رعایت این ضوابط و معیار‌ها چاره‌ای جز تن دادن به تعارض نیست: این عده معتقد هستند که «اولا مستند برخی از احکام معارض با حقوق بشر آیات قرآن است. ثانیا مستند اکثر قریب به اتفاق احکام شرعی معارض با حقوق روایات نقل شده از پیامبر(ص) یا ائمه(ع) است و سند بسیاری از این روایات صحیح با موثق و در مجموع مطابق ضوابط فقهی معتبر و بدون اشکال است.
ثالثا بسیاری از احکام شرعی معارض با حقوق بشر اجماعی است و به‌ندرت مخالفی یافت می‌شود. رابعا فقیه سنتی از حکم عقل در این وادی نمی‌تواند به سود حقوق بشر استفاده کند چراکه از دیدگاه او عقل مستقل در این موارد حکمی ندارد». از نگاه این دسته «در چهارچوب فقه سنتی شاید اصلاحاتی جزئی و روبنایی به سود حقوق بشر ممکن باشد، اما رفع تعارض اساسی میان حقوق بشر و احکام شرعی در این چهارچوب امکان ندارد».
شریعت؛ سنگ بنای حقوق بشر اسلامی
می‌توان با نگاه به اعلامیه قاهره شریعت را سنگ بنای آن یافت. این اعلامیه منبع حقوق و تکالیف بشری را شریعت می‌داند. در این منشور می‌خوانیم: ضمن تأکید بر نقش تمدنی و تاریخی امت اسلامی که خداوند آن را بهترین امت برگزید تا این امت یک تمدن جهانی همگون را به بشریت تقدیم نماید، تمدنی که می‌تواند دنیا را به آخرت ربط داده و علم و ایمان را به هم بپیوندند؛ لذا از چنین امتی امروزه انتظار می‌رود که به هدایت بشریت گمراه در امواج و مسلک‌هایی که در حال رقابت متضاد هستند اقدام نموده و راه‌حل‌هایی برای مشکلات مزمن تمدن مادی ارائه دهد؛ و به جهت ایفای سهم خود در تلاش‌های بشری که مربوط به حقوق بشر است -حقوقی- که هدفش حمایت بشر در مقابل بهره کشی و ظلم بوده و تأکید بر آزادی و حقوق او در حیات شرافتمندانه‌ای دارد که با شریعت اسلامی هماهنگ است.
در این منشور بشر به طور کلی، یک خانواده دانسته شده که بندگی نسبت به خداوند و فرزندی نسبت به آدم آن‌ها را گرد آورده و همه مردم در اصل شرافت انسانی و تکلیف و مسئولیت برابرند بدون هر گونه تبعیضی از لحاظ نژاد، یا رنگ یا زبان یا جنس یا اعتقاد دینی یا وابستگی سیاسی یا وضع اجتماعی و ... .
بر مبنای این اعلامیه هیچ جرمی یا مجازاتی نیست مگر به موجب احکام شریعت و نیز کلیه حقوق و آزادی‌های مذکور در این سند، مشروط به مطابقت با احکام شریعت اسلامی است.
حقوق بشر مبتنی بر تجارب غیردینی بشر
حقوق بشر معنای واحدی در ذهن مسلمانان نداشته است، در کنار روایت غالب برخی معتقدند که «ماهیّت این حقوق بشر، غیر دینی است و نه این‌که ضدّ دینی باشد». محمد مجتهدشبستری استاد سابق دانشگاه تهران با بیان چنین اعتقادی ادامه می‌دهد «وقتی یک سخنی، بیانیه یا اعلامیه‌ای ضدّ دینی باشد، معنایش این است که دینی معیّن یا تمام ادیان یا ایده‌های معیّنی را ردّ می‌کند. به این معنا به هیچ وجه، اعلامیه سی مادّه‌ای حقوق بشر، ضدّ دینی نیست. (تأکید می‌کنم که همه حرف‌هایم مربوط به همین اعلامیه سی مادّه‌ای است)، امّا حقوق بشر، غیر دینی است. غیر دینی است به چه معنا؟ به این معنا که این اعلامیه موقعی که مطرح و بعد‌ها تصویب شد، محتوا‌های آن از متون دینی گرفته نشده بود و بدین‌معنا غیر دینی است».
از نظر این روشنفکر دینی «اعلامیه حقوق بشر بر این مبنا پایه‌گذاری شده است که انسان‌ها بر اثر درد‌ها و رنج‌هایی که کشیده‌اند و زخم‌هایی که خورده‌اند و جنگ‌هایی که دیده‌اند و… به این نتیجه رسیده‌اند که برای برطرف کردن این مشکلات و تغییر وضع موجود، الزام‌هایی را برای همه انسان‌ها معیّن کنند و به همه پیشنهاد کنند و این الزام را بر حیثیّت و کرامت انسان، از آن نظر که انسان است مبتنی کنند نه از آن نظر که مخلوق خداست. نه از آن نظر که مسلمان، مسیحی، یهودی، شرقی یا غربی است. روشن است که این یک فلسفه غیر دینی است. بنا بر این هویّت این حقوق بشر که در این اعلامیه سی مادّه‌ای است، غیر دینی است. درواقع حقوق بشر یک استراتژی است و از متون دینی به دست نمی‌آید».
حقوق بشر مبتنی بر فطرت الهی انسان
محقق‌داماد نیز هر چند مانند شبستری معتقد است باید به حقوق بشر موجود پایبند بود می‌گوید: حقوق بشر با پسوند اسلامی یعنی نگاه اسلام به حقوق بشر. او در جای دیگری گفته است: همه ما باید تمام اصول حقوق بشر را بپذیریم تا وقتی که در کشور اجتهاد مبتنی بر کرامت بشری و عدالت وجود نداشته باشد، مشکلات ما حل نخواهد شد. به نظر می‌رسد از دید محقق داماد جدایی بین تعالیم اسلام و حقوق بشر وجود ندارد. وی اذعان دارد که ما کفران نعمت خداوند را کرده‌ایم و به عنوان یک انسان مسلمان که حقوق بشر در فطرت اوست، نتوانسته‌ایم با آن پیوندی برقرار کنیم.
از کشتن افراد عینکی به جرم روشنفکر بودن تا حذف پول و مذهب از مناسبات اجتماعی / فاجعهبارترین حرکت قرن بیستم برای ساخت اتوپیای روستایی
شباهتهای قائد بغداد و پیشوای برلین؛ از میل به ویرانگری تا قهرمان پرستی
طرز تهیه کباب لاهماجون، خوشمزهترین کباب ترکی
سالاد فیله مرغ سوخاری با سس رنچ، جذابترین سالادی که تابهحال خوردهاید
