فتوای یکی از علمای برجسته اهل سنت عراق پیرامون جشنهای سال نو مسیحی موجب یک جنجال در این کشور شده تا جایی که برخی از این فتوا، به مثابه بازگشت آرام افکار داعشی به عراق یاد کرده اند.
به گزارش ایرنا، رییس دار الافتاء اهل سنت در فتوایی روز پنجشنبه گذشته اعلام کرد که «جشن سال نو میلادی و تبریک و تهنئت گفتن به این مناسبت و مشارکت در این جشنها برای مسلمانان جایز نیست».
«شیخ مهدی الصمیدعی» که از روحانیون سرشناس حامی مقاومت اسلامی در عراق و منطقه است، افزود که «بین کسانی که در این جشنها شرکت میکنند و آنهایی که از سایر امور مسیحیان پیروی میکنند تفاوتی وجود ندارد و مشارکت در جشنهای سال نو میلادی به معنی تایید رفتار و کردار مسیحیان در باقی امورشان است.»
الصمیدعی در ادامه این فتوا، روز گذشته در خطبه نماز جمعه در مسجد «ام الطبول» در بغداد که مقر دارالافتاء اهل سنت به شمار میرود گفت: «مشارکت مسلمانان در جشنهای نصرانیها (مسیحیان) شرک است و به معنی تایید صفت الوهیت برای حضرت عیسی مسیح (ع) است و برای همین مشارکت در این جشنها و تبریک و تهنیت گفتن مسلمانان به این مناسبت جایز نیست.»
فتوای این عالم دین اهل سنت عراق، به سرعت موجی در شبکه اجتماعی ایجاد کرد و برخی آن را تایید کرد و اکثریت با آن مخالفت کردند.
اقلیت مسیحیان در عراق با انتشار این گونه فتاوا که موجب تنش بین فرزندان یک مرز و بوم از مذاهب و ادیان مختلف میشود، مخالفت کردند.
از طرفی برخی بین صدور این فتوا در برههای که رییس جمهوری عراق به طور رسمی از پاپ واتیکان برای سفر به بغداد دعوت به عمل آمده و همزمان نخست وزیر واتیکان در عراق حضور یافته است، ارتباط قائل شده اند.
برخی از نخبگان سیاسی و فرهنگی عراق نیز نسبت به فتوای الصمیدعی واکنش منفی نشان داده و بر ضرورت دوری جستن از این گونه فتاوا که موجب تفرقه در بین مردم میشود، تاکید کرده اند.
«فلاح المشعل» روزنامه نگار معروف عراقی فتوای الصمیدعی را به عنوان «بازگشت آرام داعش و افکار افراط گرایانه به عراق دانسته است.»
«سروه عبدالواحد» نماینده سابق پارلمان و عضو جنبش تغییر کرد نیز از پارلمان کشورش خواسته است که رییس دار الافتاء را بازخواست کرده و او را از منصب اش برکنار کند.
برخی از فعالان اجتماعی همانند «مصطفی سلمان» نیز با یادآوری داستان پناه بردن مسلمانان در ابتدای رسالت پیامبر اسلام (ص) به حاکم مسیحی سرزمین حبشه، خطاب به الصمیدعی نوشته اند: «جناب آقای الصمیدعی! حاکمی که مسلمانان را در آن برهه پناه داد نجاشی مسیحی بود.»
رهبر مسیحیان عراق نیز در بیانیهای نسبت به این فتوای عالم اهل سنت واکنش نشان داده و خواستار دخالت دولت عراق در این قضیه شده است.
کاردینال «لویس رافائیل ساکو» گفته است: «یک فرد روحانی از هر دین و مذهبی که باشد انتظار میرود همواره دعوت به برادری، بخشش و محبت کند و نه تفرقه و فتنه انگیزی و روحانیونی که غیر از این باشند، فاقد شخصیت یک روحانی کامل هستند.»
رهبر مسیحیان کاتولیک عراق اضافه کرده است: جای تاسف است که هر از چندی چنین ادبیات نخ نمایی شنیده شود.
وی در عین حال گفته است که دولت عراق باید اینگونه خطبههای تحریک آمیز را دنبال کرده و عوامل ترویج کننده آن را بازخواست کند خصوصا آنهایی که از منابر رسمی استفاده میکنند.
وی اضافه کرده است که ملتهای ما، امروز نیازمند شناخت مشترکات هستند و نیازی به فراخوانهای خائن دانستن و تکفیر و تحریک نفرت انگیزی علیه همدیگر ندارند.
همزمان «جماعت علمای اهل سنت عراق» به رهبری «شیخ خالد الملا» عکس آنچه رییس دارالافتاء عراق گرفته است، موضع گرفته و مشارکت در اعیاد مسیح و تبریک و تهنئت گفتن مسلمانان را به این مناسبت جایز دانسته است.
شیخ الملا در اظهاراتی به خبرگزاری «المعلومه» عراق گفته است که مشارکت در جشنها و شادیهای مسیحیان باعث ارتقا روابط و تعمیق وحدت ملی میشود که عراق بیش از هر چیز در حال حاضر به آن نیاز دارد.
وی ادامه داد که روز میلاد حضرت عیسی مسیح (ع) جز ایام الله است و روز امنیت و صلح و شادی است به ویژه اینکه میلاد مسیح یکی از معجزات الهی به شمار میرود.
وی تاکید کرد که حضرت محمد (ص) پیامبر اسلام به مقام و جایگاه حضرت مسیح احترام و شان ویژه قائل بود.
شیخ خالد الملا تاکید کرده است که قرآن و سنت نبوی شریف، چگونگی رابطه بین مسلمانان و اتباع ادیان سماوی را مشخص کرده و از آنها به زیباترین وجه یاد کرده و به آنها عنوان «اهل کتاب» اطلاق کرده است.
شیخ مهدی الصمیدعی که چنین فتوای جنجالی صادر کرده یکی از روحانیون معتدل اهل سنت به شمار میرود که به شدت برضد افکار داعشی و تکفیری است و جزو روحانیون مبارزه علیه داعش در عراق به شمار میرود.
او در فتوای جدید خود به افکار «ابن قیم جوزی» که از شاگردان بنام «ابن تیمیه» یاد میشود استناد کرد و ابن تیمیه به نوبه خود پدر معنوی مذهب منحرف «وهابیت» و تکفیر در جهان اسلام به شمار میرود.
ابن قیم الجوزی درباره مسیحیان که شیخ الصمیدعی به آن در صدور فتوا استناد کرده گفته است که «هر کس به مسیحیان در جشن هایشان تبریک بگوید مانند آن است که در برابر صلیب شان سجده کرده است.»
صدور فتوای شیخ الصمیدعی در این برهه که عراق جنگ سه ساله با داعش (۲۰۱۴ – ۲۰۱۷) و قبل از آن خشونتهای مذهبی (۲۰۰۶ – ۲۰۰۸) را پشت سر گذاشته و بسیاری آن را عبور از دوره تاریخی فرقه گرایی و جنگ مذهبی میدانند، از نگاه بسیاری، باعث تحریک و فتنه دینی میشود هر چند سایر موضعگیری صمیدعی بویژه در حمایت از جبهه مقاومت اسلامی و مخالفت با استکبار و سلطه آمریکا مورد تجلیل گروههای مختلف و افکار عمومی عراق است.