دبیر شورایعالی امنیت ملی ایران درباره پاسخ به حملات اسرائیل در سوریه، گفت: این کار با همکاری ارتش سوریه و مجموعه همپیمانان در این کشور انجام شده و بهزودی شاهد تحول مهمی در زمینه ارتقای بازدارندگی مقاومت در سوریه خواهیم بود.
دریابان علی شمخانی، نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی، به تشریح تازهترین تحولات سیاسی و امنیتی مرتبط با ایران و منطقه پرداخت. شمخانی درباره پاسخ احتمالی به حملات اسرائیل در سوریه، گفت: تدابیری اندیشیدهایم که از خط قرمز خود در حوزه تلفات انسانی ناشی از هرگونه تجاوز و تعدی محافظت کنیم. این کار با همکاری ارتش سوریه و مجموعه همپیمانان در این کشور انجام شده و بهزودی شاهد تحول مهمی در زمینه ارتقای بازدارندگی مقاومت در سوریه خواهیم بود.
بخشهای مهم گفتگوی شمخانی با تسنیم را در ادامه میخوانیم:
مذاکره با طالبان
یکی از اولویتهای تغییرناپذیر جمهوری اسلامی ایران، همکاری با کشورهای دوست در منطقه برای برقراری صلح و ثبات است. افغانستان نیز از کشورهایی است که ما در سطوح مختلف رسمی و مردمی ارتباطات خوب و مستحکمی با دولت و ملت آن داریم و فرهنگ، دین، تمدن و زبان مشترک منافع دو کشور را بسیار به هم گره زده است. ما هیچگاه از کمک به برادران خود در افغانستان دریغ نکردهایم.
دولت افغانستان از گذشته از جمهوری اسلامی ایران خواسته بود از امکانات و ظرفیتهای خود برای برقراری صلح و امنیت در آن کشور بهره بگیریم و بر همین اساس، ما به درخواست آن کشور وارد گفتگو با این گروه شدیم و در طول زمان به شکلهای مختلف نتایج آن را به آگاهی برادران افغانستانی خود میرساندیم. این بار تصمیم گرفته شد هم برای پسدادن بازدید سفر همتاهای خود و هم برای مذاکره درباره مسائل مختلف دیداری از آن کشور انجام شود. یکی از موضوعات مورد بحث نتایج گفتگوهای ما با طالبان بود.
حتما توجه دارید که صلح و ثبات با مشارکت همه طرفها قابل تأمین است. درباره آینده هم قائل به پیشگویی نیستم. باید دید دوستان ما چه نظری خواهند داشت و چه نتایجی به دست خواهد آمد. در هر صورت، کمک به برادران خود در افغانستان را در مسیر پیشرفت و تأمین صلح و ثبات، وظیفه خود و شرط همسایگی میدانیم.... کمک به افغانستان برای گرفتارنشدن در دست این بلا [داعش]جزء برنامههای ما بوده و خواهد بود. اما اینکه این کمک در داخل افغانستان چگونه باشد، مهمترین محور آن برای ما خواست و نظر دوستان ما در حاکمیت افغانستان است. البته ما آمادگیها و امکانات خوب و گوناگونی داریم که دوستان ما از آن آگاه هستند و برای ایجاد همافزایی در این حوزه در تعامل مستمر هستیم.
حضور آمریکا در منطقه و تأثیرات خروج آن
آیا حضور آمریکا در منطقه بهویژه در افغانستان و سوریه، چیزی جز شر و گرفتاری برای ما و مردم منطقه به همراه داشته است؟ ببینید این روزها آمارهای مختلف و عجیبی از هزینههای نظامی آمریکا در این کشورها از زبان مسئولان آمریکایی شنیده میشود. نباید از خود بپرسیم اگر به جای هزینه در ایجاد ناامنی، این مبالغ برای مثال، صرف آبادانی افغانستان میشد، چه اتفاقی میافتاد.
اگر به جای تانک و آتشبار، تراکتور و لوازم کشاورزی میآوردند، آیا افغانستان در همین وضعیت بود؟ فعلا هم که مقامهای آمریکایی خودشان گرفتار حرفهای متفاوتاند و باید دید که اصلا میتوانند سیاست واحدی در پیش بگیرند یا خیر. جمهوری اسلامی ایران همواره عاملی ثباتساز در منطقه بوده و نشان داده که حاضر است برای توسعه و پیشرفت منطقه و رفاه مردم آن در کنار برادران خود باشد. ما میتوانیم بدون وجود هر عامل خارجی، خودمان با همکاری یکدیگر، منطقه را به امنیت، ثبات و آبادانی برسانیم و اگر مشکلاتی هم باشد، به یاری هم بر مشکلات فائق آییم کما اینکه قرنها در کنار هم زندگی کردهایم و این تجربه تاریخی میتواند بدون حضور بیگانگان ادامه یابد.
احتمال تهدید از جنس نظامی علیه ایران در سال آینده
به نظر من، تصمیم ترامپ درباره خروج نیروهای آمریکایی از سوریه ناشی از تحمیل واقعیتهای منطقه بر ایالات متحده است؛ یکی از مهمترین واقعیتها در سوریه و سایر نقاط منطقه این است که نیروهای همپیمان آمریکا در برابر اراده ملتها شکست خوردهاند و به تبع آن هزینههای سیاسی، نظامی و مالی زیادی را بر آمریکا تحمیل کردهاند.
ترامپ یک تاجر است و تحمل هزینهکرد بدون دستاورد را ندارد. از این منظر خروج آمریکا از سوریه یک سیاست مبتنی بر واقعیت میدانی است. اینکه گفته میشود قرار است این نیروها به عراق منتقل شوند نیز بیشتر از اینکه واقعی باشد، جنبه تبلیغاتی دارد، زیرا دولت، مجلس و ملت عراق بهشدت مخالف حضور نیروهای آمریکا در این کشور هستند. حساسیتها نسبت به حضور نظامی آمریکا در عراق بسیار بالاست. آمریکاییها کار دشواری را در این زمینه پیشِرو دارند. به نظر من، آمریکا تا پایان سال ۲۰۱۹ مجبور است از نقاط دیگری از منطقه نیز خارج شود.
تلاش برای ائتلافسازی منطقهای علیه ایران از زمان اوباما آغاز شد. در کمپدیوید ۲۰۱۵ اوباما خواستار اتحاد امنیتی اعراب علیه ایران و محور مقاومت شد. واقعیت این است که موضع کشورهای عربی در این زمینه موضع واحد و یکپارچهای نیست. بسیاری از کشورهای عربی حتی در حاشیه جنوبی خلیج فارس روابط دوستانهای با ایران دارند و لزومی برای ایجاد ائتلاف نظامی یا امنیتی در برابر ایران نمیبینند؛ برعکس کشورهایی مانند عمان، قطر و کویت به دنبال جلوگیری از تنشآفرینیهای کاذب هستند و تلاشهای خوبی هم در دستور کار دارند.
حتی امارات هم مواضع کاملا منطبقی با عربستان ندارد و در داخل امارات متحده حاکمانی هستند که پیام همکاری و رفع سوءتفاهم میدهند. در مورد عربستان ما بارها حاکمان این کشور را به توجه به منافع ملی و عربی خود دعوت کردهایم. این، برای عربستان یک شکست است که از مهمترین مسئله جهان اسلام، یعنی مسئله فلسطین عبور کند یا بخواهد با رژیم نامشروع صهیونیستی ارتباط داشته باشد و همپیمان شود... جمهوری اسلامی ایران همواره تهدید نظامی از سوی دشمن را جدی گرفته و اتفاقا اصرار ما برای برخورداری از قدرت بازدارنده چه در حوزه موشکی و چه در زمینه پدافند پیشرفته هوایی به همین دلیل است.
امروز ایران در حوزه نظامی قادر است هر تهدیدی را به طور قاطع پاسخ دهد و این را ترامپ و هیئت حاکمه آمریکا به خوبی میدانند و این مسئله برای تلآویو نیز کاملا واضح و آشکار است. برای همین است که با صدای بلند تهدید میکنند. به طور قطع، چون میدانند که نمیتوانند بجنگند، صدای تهدید را شدیدتر میکنند. روش ترامپ این است؛ ترامپ اهل جنگیدن نیست؛ برای اینکه نجنگد، تهدید میکند.
احتمال مذاکره با آمریکا در فضای انتخاباتی سال آینده
مذاکره درباره چیزی که پیشاپیش درباره آن توافق صورت گرفته، بیمعنی است. برجام با همه نقصهای آن، همچنان وجود دارد و ایران به همه تعهدات خود عمل کرده است. آژانس بینالمللی انرژی اتمی بارها پایبندی ایران را به تعهدات خود تأیید کرده است. جمهوری اسلامی بارها اعلام کرده که خواستار پایبندی طرفهای مقابل به تعهدات خود ذیل برجام یعنی رفع تحریمهاست. بنابراین ایران به لحاظ حقوقی و دیپلماتیک طلبکار است. از سوی دیگر اساسا معامله با دولت ترامپ اشتباه است چراکه این امر به معنی پذیرش نقض تعهد آمریکاست. علاوه بر این ضمانتی وجود ندارد که دولت بعدی آمریکا به توافق احتمالی جدید پایبند باشد. بنابراین آمریکا باید ابتدا حسن نیت خود را از طریق عمل به تعهدات برجامی خود اثبات کند. در حال حاضر ما آمریکا را فاقد حسن نیت و زیادهخواه میبینیم و از طریق سازوکارهای جدیدی که طراحی کردهایم، نیازی به معامله با آمریکا نداریم.
ایران توانایی بستن تنگه هرمز را دارد؟
جمهوری اسلامی ایران ابتکاراتی طراحی و عملیاتی کرده که تحریمهای غیرقانونی آمریکا علیه صادرات نفت ایران را خنثی میکند. البته فشارهای آمریکا هزینههایی بر ایران تحمیل میکند ولی اراده جمهوری اسلامی ایران را متزلزل نمیکند. جامعه نیز به خوبی در این مسیر همراه است... اگرچه توانمندیهای نظامی و ظرفیتهای گسترده جمهوری اسلامی ایران برای ناظران حرفهای اثبات شده و نیازی به بیان و تکرار آن نیست، اما قطع صادرات نفت الزاما مساوی با مسدودشدن تنگه هرمز نیست و روشهای متعددی برای محققکردن آن وجود دارد که امیدواریم مجبور به استفاده از آن نشویم.
تغییر رفتار ایران در مواجهه با اسرائیل در سوریه
شیوه برخورد با حملات رژیم صهیونیستی به سوریه و محور مقاومت در سال ۲۰۱۹ بسیار متفاوت از شیوه برخورد در گذشته است. این کار با همکاری ارتش سوریه و مجموعه همپیمانان در این کشور انجام شده و به زودی شاهد تحول مهمی در زمینه ارتقای بازدارندگی مقاومت در سوریه خواهیم بود. اما در مورد حملات و تجاوزات رژیم صهیونیستی به خاک سوریه، جمهوری اسلامی ایران این اقدام را در راستای کمک به تروریستها میداند.
اسرائیل به وضوح در راستای منافع تروریستها و در جهت مقابله با دولت و ارتش سوریه گام برمیدارد. اینکه در برخی از این حملات تجهیزات و نیروهای جمهوری اسلامی ایران و مجموعه مقاومت مورد هدف قرار گرفتهاند، عبور از خط قرمز ما بود و بر این اساس بعد از حمله به تی ۴ (T۴) به شدت پاسخ دادیم و ضربه سنگینی به آنها وارد کردیم. تدابیری اندیشیدهایم که از خط قرمز خود در حوزه تلفات انسانی ناشی از هرگونه تجاوز و تعدی محافظت کنیم. این کار با همکاری ارتش سوریه و مجموعه همپیمانان در این کشور انجام شده و به زودی شاهد تحول مهمی در زمینه ارتقای بازدارندگی مقاومت در سوریه خواهیم بود.
فکر میکنم مقامات رژیم صهیونیستی بهخصوص مقامات نظامی و اطلاعاتی آنها به خوبی این مسئله را درک میکنند. شیوه برخورد با حملات رژیم صهیونیستی به سوریه و محور مقاومت در سال ۲۰۱۹ بسیار متفاوت از شیوه برخورد در گذشته است. البته برای ما مسجل و قطعی است که رژیم صهیونیستی به دنبال جنگ در جبهه شمالی نیست و در این نقطه احساس ضعف شدید دارد، بنابراین سناریوی بازدارندگی را بر اساس این برآورد تا چند مرحله پیشبینی کردهایم. نتانیاهو اگر در چند جبهه به طور همزمان درگیر شود، حتما به زندگی سیاسی متزلزل خود در آستانه انتخابات پایان خواهد داد.
فکر نمیکنم اینقدر احمق باشد. نکته دیگر این است که آیا تاکنون حملات اسرائیل تأثیر عمده و چشمگیری در جلوگیری از تحقق اهداف مقاومت در سوریه داشته است یا نه؟ پاسخ این است که ما به بیش از ۹۰ درصد اهداف خود رسیدهایم. بنابراین حملات ایذایی اسرائیل، تأثیر راهبردی نداشته و مقاومت کار خود را پیش برده است. ضمن اینکه با وجود تبلیغاتی که درخصوص اشراف اطلاعاتی اسرائیل در سوریه میشود، موفقیت ۹۰ درصدی ما نشان میدهد صهیونیستها اشراف اطلاعاتی ادعایی را هم ندارند. در یک مورد به طمع حمله به انبار موشک، انبار قالی لولهشده را هدف قرار دادند که از نظر نظامی افتضاحی نابخشودنی است.
سیاست آمریکا در ونزوئلا
اتفاقا مثال ونزوئلا نشان میدهد که چرا ایران نباید به ایالات متحده آمریکا اعتماد کند و نباید وارد مذاکره با آنها شود. ونزوئلا نه دارای برنامه هستهای است، نه توانمندی موشکی دارد، نه نقش منطقهای خاصی دارد، اما آمریکا به دنبال کودتا و تغییر رژیم در آن است. متأسفانه ساختار قدرت در آمریکا و حتی رسانههای اصلی آمریکایی نیز با این سیاست همراهی میکنند. اما دلیل اینکه ایران هیچگاه شبیه ونزوئلا و سوریه نمیشود، ریشه در نقش بینظیر رهبری انقلاب و جامعه آگاه ایران دارد. از سوی دیگر نیروهای مسلح و دستگاههای اطلاعاتی و امنیتی جمهوری اسلامی مستقل از نفوذ بیگانگان هستند و آنچه منفعت ملت است را پیگیری میکنند و اجازه ناامنی و بحرانسازی را که آمریکا به دنبال ایجاد آن در ایران است، نمیدهند.