بیت کوین مقصر قطعی برق در ایران است؟

فرارو- فصل تابستان هنوز از راه نرسیده و از حالا حملات به استخراج‌کننده‌های بیت کوین شروع شده است. خیلی‌ها می‌گویند استخراج‌کننده‌های بیت کوین عامل اصلی بالا رفتن مصرف برق در کشور هستند و همین موضوع باعث شده شاهد قطعی برق باشیم. در حالی که بررسی آمار و اطلاعات شرکت توانیر از مصرف برق در سال‌های گذشته که آنچنان خبری از استخراج بیت کوین نبود، سرعت افزایش پیک مصرف برق تقریبا برابر با سرعت فعلی بود و افزایش پیک مصرف سالانه در صنعت برق آنچنان دور از انتظار نیست.

مصرف برق در کشورمان چقدر زیاد شده؟
آمار‌ها حاکی از آن است که اوج مصرف برق ثبت شده در شرکت توزیع برق منطقه‌ای تهران که مسئول تامین برق استان‌های تهران، قم و البرز است از رقم ۹ هزار و ۸۶۰ مگاوات رد شده که این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل که معادل ۹ هزار و ۲۰۸ مگاوات بود، هفت درصد رشد داشته است.

ایسنا بعد از اعلام این خبر سراغ مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق رفته و از او درباره میزان مصرف برق پرسیده است. براساس اعلام ایسنا رجبی در پاسخ گفته: «در خردادماه امسال مصرف ۳۳۰۰ مگاوات برق در ساعات اوج مصرف در کشور ثبت شده است. این رقم بیش از مصرف سه استان آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل است.»

 

نگاهی به اعداد و ارقام بیاندازیم می‌بینیم یک جای کار می‌لنگد. چراکه پیک مصرف برق کشور خیلی بیشتر از این حرف‌هاست و در ساعت دو بعد از ظهر روز ۲۸ خرداد پیک مصرف ۵۴ هزار و ۱۳۹ مگاوات در کشور ثبت شده است. اما عدد ۳۳۰۰ مگاوات از کجا آمده؟ احتمالا منظور رجبی از اعلام این رقم، میزان رشد مصرف برق در ساعت پی است. خرداد پارسال پیک مصرف برق در کشور ۵۰ هزار و ۷۱۳ مگاوات ثبت شده بود که تقریبا سه هزار و ۳۰۰ مگاوات رشد را نشان می‌دهد.

آیا افزایش پیک مصرف برق تقصیر استخراج‌کننده‌های بیت کوین است؟
روز‌ها که گرم می‌شود و مصرف برق بالا می‌رود، همه توجه‌ها به بیت کوین جلب می‌شود. به خصوص که ارزش ان دوباره در مدار صعودی افتاده و هر روز شاهد افزایش قیمت بیت کوین هستیم. به طوری که امروز ارزش بیت کوین از ۱۱ هزار دلار عبور کرده و به حدود ۱۱ هزار و ۳۰۰ دلار رسیده است. اگر نرخ دلار را ۱۳ هزار و ۳۰۰ تومان در نظر بگیریم، هر واحد بیت کوین تقریبا معادل ۱۵۰ میلیون تومان ارزش دارد.

این مورد در کنار دستورالعمل شرکت توانیر برای کشف استخراج‌کننده‌های بیت کوین که با فعالیتشان فشار زیادی به شبکه برق می‌آورند، و قطع کردن برق آن‌ها باعث شده خیلی‌ها افزایش مصرف برق را تقصیر استخراج‌کننده‌های بیت کوین بیاندازند. درست است که نمی‌توانیم فشاری استخر‌های بیت کوین به شبکه برق مناطق را نادیده بگیریم، اما واقعا افزایش مصرف برق تقصیر استخراج‌کننده‌های بیت کوین است؟

 

برای جواب دادن به این سوال باید ببینیم روند افزایش مصرف برق در کشور قبل از اینکه صحبتی از بیت کوین و مزارع استخراج آن پیش امده باشد، چقدر بوده است. آمار‌های شرکت توزیع توانیر نشان می‌دهد پاک مصرف برق کشور از سال ۹۳ یعنی پنج سال پیش تا حالا، هر سال به طور میانگین حدود دو هزار مگاوات افزایش پیدا کرده است. سال ۹۳ پیک مصرف برق در مردادماه اتفاق افتاد و در یک لحظه ۴۸ هزار و ۸۰۰ مگاوات برق در کشور مصرف شد. پیک مصرف سال ۹۴ بر اساس اعلام شرکت توانیر ۵۰ هزار و ۲۰۰ مگاوات است و این مقدار در سال ۹۵ با افزایش دو هزار و ۸۰۰ مگاواتی به ۵۳ هزار مگاوات رسیده است. مقدار افزایش پیک مصرف برق در سال ۹۶ حدود دو هزار و ۴۰۰ مگاوات و در سال ۹۷ حدود هزار و ۶۰۰ مگاوات است.

مقدار پیک مصرف برق بر حسب مگاوات در ماه‌های گرم پنج سال گذشته مطابق جدول زیر است:

 

سال	93	94	95	96	97	98
خرداد	45,321	47,834	45,906	50,069	50,713	54,139
تیر	47,315	50,177	53,041	55,364	57,097	-
مرداد	48,798	49,889	51,681	55,442	57,033	-
شهریور	46,145	46,796	49,289	53,329	50,373	-
پیک سالانه	48,798	50,177	53,041	55,442	57,097	54,139

دلایل مختلفی می‌تواند در بالا رفتن پیک مصرف برق تاثیرگذار باشد که مهمترین آن دمای هواست. هرچه هوا گرم‌تر شود، استفاده مشترکان برق از کولر‌ها بالا می‌رود. داده‌های هواشناسی نشان می‌دهد میانگین دمای هوای امسال از ۲۱ درجه به ۲۴ درجع رسیده است که خود به تنهایی می‌تواند دلیل بزرگی برای افزایش مصرف برق در کشور شود. همچنین با توجه به رشد سالانه پیک مصرف برق، پیشبینی می‌شود امسال پیک مصرف به حدود ۵۹ هزار مگاوات برسد و هنوز فاصله زیادی تا رسیدن به این رقم داریم.

پیشنهاد وزارت نیرو برای ضابطه‌مند کردن فعالیت استخر‌های بیت کوین
وزارت نیرو اخیرا به دولت پیشنهاد کرده تا هزینه برق با تعرفه برق صادراتی از تولیدکنندگان ارز دیجیتال گرفته شود، که این پیشنهاد تنها در صورت تصویب در هیئت وزیران قابل اجرا خواهد بود. اگر دولت این پیشنهاد وزارت نیرو را به‌تصویب برساند به‌جای شناسایی و قطع برق تولیدکنندگان ارز دیجیتال، شاهد فعالیت آن‌ها به‌صورت ضابطه‌مند خواهیم بود، حتی وزارت نیرو و شرکت مادرتخصصی توانیر می‌توانند مشوق‌ها و محدودیت‌هایی را همانند بخش صنعت و کشاورزی، به‌منظور عدم مصرف برق توسط ماینر‌ها در ساعات پیک لحاظ کنند.