فرارو- گسترش شیوع ویروس کرونا و ایجاد وضعیت قرمز در برخی استانهای کشور انتقادات بسیاری از نحوه مدیریت بحران کرونا به وجود آورده است. منتقدان میگویند تلاشهایی صورت گرفته، اما کافی نیست و کنترل بحران نیازمند تصمیم گیریهای جدیتر است.
به گزارش فرارو، آمارها رسمی نشان دهنده افزایش مبتلایان و مرگ و میرها به علت گسترش جغرافیای بیماری است. تعداد جانباختگان کرونا تا روز دوشنبه به ۲۳۷ نفر و مبتلایان نیز به ۷۱۶۱ نفر رسیده اند. آماری که هر روز با شیب تندی تغییر میکند. این در حالی است که براساس پیشبینیها هنوز بیماری به پیک شیوع نرسیده و باید انتظار شرایط سخت تری را داشت.
در شش استان کشور اوضاع پیچیده شده است. استانهای قم، تهران، گیلان، گلستان، مازندران و اصفهان به عنوان کانونهای آلودگی به حساب میآیند. فشار سنگینی هم به سیستم درمان کشور وارد شده است. کادر درمان در همه استانها درگیر مبارزه به این بیماری اند. هر روز اخبار تلخ و نگران کنندهای از جانباختن پرستاران و پزشکان درگیر این بیماری منتشر میشود.
هرج و مرج در شهرهای شمالی به وجود آمده است. در روزهای گذشته مردم جادههای ارتباطی برخی شهرها را بستند. این اتفاق پس از آن رخ داد که دولت تصمیم گرفت که جادهها را باز کند. از طرف دیگر کمبود لوازم بهداشتی ضروری در بیمارستانها موجب شده که کمپینهای مختلفی برای جمع آوری کمکهای مردمی تشکیل شود. در این بین بیشتر توجهها به استان گیلان است که وضعیت قرمز در آنجا حاکم است. گزارشهایی وجود دارد که برخی از کادرهای درمان در این استان محل خود را ترک کرده اند.
همچنین انتشار آمار متناقض بحث برانگیز شده است. آمار ستاد مقابله با کرونا که به صورت روزانه منتشر می شود و آمار رسمی تلقی می گردد با آماری که از سوی استان ها اعلام می شود تفاوت هایی دارد. مثلا گفته می شود در گیلان دویست نفر جان خود را از دست دادهاند یا در گلستان پنجاه نفر، اما این با آمار رسمی همخوانی ندارد.
در این بین دولت ستاد ملی مبارزه با کرونا تشکیل داده و فرمانده این ستاد نیز وزیر بهداشت است. از زمان تشکیل این ستاد و مدیریت بحران توسط وزیر بهداشت، ارزیابی ناظران داخلی این است که علی رغم تلاشها، شیوع این بیماری کنترل نشده و به سرعت همه نقاط کشور را درگیر خود کرده است.
حالا پس از گذشت چند هفته و روشن شدن این نکته که اقدامات صورت گرفته برای کنترل بیماری موثر نبوده است، ناظران و کارشناسان پیشنهادهایی را مطرح میکنند که قابل بررسی است.
بیشتر بخوانید:
وضعیت بسیار نامناسب بیمارستان امینی لنگرود در استان گیلان
تغییر مدیریت بحران
یکی از پیشنهادات این است که ساختار مدیریت بحران کرونا تغییر کند. پیشنهاد این نیست که وزیر بهداشت را تغییر داد، موضوع فراتر از آن است. عباس عبدی تحلیلگر مسائل سیاسی و اجتماعی میگوید: "فقط بخشی از بحران کرونا، بهداشتی و درمانی است. با مدیریتهای بهداشتی و ناآشنا با حوزههای دیگر و بدون نفوذ در کادرهای این حوزهها از جمله امور سیاسی و انتظامی و امنیتی و اقتصادی و... گرهای از امر مقابله با کرونا گشوده نخواهد شد که پیچیدهتر هم میشود."
او معتقد است که نباید اتلاف وقت کرد و ستاد و مدیریت عالی مقابله با کرونا با اختیارات و قدرت کامل تشکیل شود و مسئولیت و تعهد سیاسی در این زمینه پذیرفته شود.
عباس عبدی میگوید: «قرار دادن وزارت بهداشت در راس مبارزه با کرونا فقط یک چیز را اثبات میکند. این که درک درستی از ماهیت این پدیده وجود ندارد. اگر درک درستی نباشد طبعا اراده موثر و درستی هم برای مبارزه با آن شکل نخواهد گرفت.»
عباس عبدی معتقد است که باید مدیریت عالی رتبه سیاسی این بحران را مدیریت کند چرا که مواجهه با این این ویروس نیازمند حضور موثر و هماهنگ مجموعه قوای مالی و اقتصادی، اجرایی، قضایی و نظامی و حتی تقنینی است که برحسب ضرورت اقدام فوری به عمل آورند.
او در یادداشتی نوشت: «اکنون کلیت ساختار سیاسی درگیر مسئولیت این بحران است. همان قدر که سربلند بیرون آمدن از آن برای این ساختار میتواند موفقیت و امتیاز مثبت تلقی شود، تبعات و مسئولیتهای ناشی از شکست را نیز باید پذیرفت. طبیعی است برای موفقیت، الزاماتی وجود دارد که در حین عمل باید به آن الزامات پایبند بود.»
با وجود اینکه عبدی خواستار تغییر ساختار مدیریت بحران کروناست، اما عدهای میگویند وزیر بهداشت به عنوان فرمانده مدیریت بحران باید تغییر کند. این دسته سعید نمکی را دارای توانایی لازم برای مدیریت ماجرا نمیدانند.
عدهای نیز میگویند باید ستاد مدیریت جنگ با کرونا تشکیل شود، البته مشخص نیست دقیقا منظورشان در این باره چیست. سید کاظم دلخوش نماینده صومعه سرا در مجلس در این باره گفته است: «با توجه به اینکه مقام معظم رهبری فرماندهی جنگ اقتصادی را به دولت دادند و این ویروس هم شرایطی شدیدتر از جنگ اقتصادی را ایجاد کرده است، درخواستمان از ایشان این است که مثل زمان جنگ دستور بدهند ستاد مدیریت جنگ برای مقابله با این ویروس تشکیل و از توانمندی دستگاههای مختلف در این زمینه استفاده شود.»
برخی هم میگویند باید کشور به چند قسمت تقسیم شود و برای هر بخش یک فرمانده بحران واحد تعیین گردید. مثلا شهرهای شمالی یک فرمانده بحران داشته باشند و هر تصمیم گرفته شد به صورت قطعی به اجرا درآید.
برخی شهرهای شمالی خواستار بسته شدن جاده ها و جلوگیری از ورود مسافران هستند
قرنطینه شهرهای های کانونی بحران
دومین پیشنهادی که این روزها بسیار شنیده و دیده میشود این است که شهرهای کانونی بحران قرنطینه شوند. این پیشنهاد از ابتدا برای شهر قم وجود داشت که البته ستاد کنترل بحران کرونا با آن مخالفت کرد و آن را "قرون وسطایی" خواند.
چند روز پیش مسعود پزشکیان نایب رییس مجلس این پیشنهاد را دوباره مطرح کرد و تاکید کرد که تنها راه برخورد نظامی با ماجراست. او معتقد است که شهرهای درگیر را باید قرنطینه کرد.
حالا چند نماینده دیگر مجلس نیز پیشنهادی مشابه را مطرح کرده اند. محمدرضا نجفی، نماینده تهران در مجلس نیز خواستار قرنطینه قم، تهران و دیگر مناطق آلوده به ویروس جدید کرونا شد.
به گفته این نماینده مجلس قرنطینه قم و تهران یکی از راهکارهای جلوگیری از وقوع فاجعهای بزرگ است. وی همچنین خواستار این شده است که «بیمارستان ویژه پذیرش مبتلایان جدید ترجیحا در مصلی یا هتلی مناسب مهیا شود.»
نمایندگان شهرهای شمالی میگویند که باید راههای منتهی به سه استان مازندران، گیلان و گلستان مسدود شود و اجازه ورود مسافران به شهرها داده نشود.
"قرنطینه"، راه کاری است که در شبکههای اجتماعی نیز توجه زیادی به آن میشود و کاربران و مردم معتقدند باید شهرهای آلوده قرنطینه شوند. بسیاری از کاربران معتقدند که ایران نیز باید مانند ایتالیا عمل کند و تن به قرنطینه شهرها دهد.
جدای از قرنطینه تعدادی از نمایندگان مجلس با انتشار بیانیه مشترکی در توئیتر خواستار استفاده از منابع مالی برخی نهادهای برای تهیه اقلام مورد نیاز شدند.
در این بیانیه آمده است "استفاده از منابع مالی شستا، ستاداجرایی فرمان امام، بنیاد مستضعفان و هلدینگهای پتروشیمی، برای تهیه و توزیع ماسک، لباس، عینک وسایر ملزومات کادر درمانی" ضروری است.
طیبه سیاووشی، حمیده زرآبادی و عبدالکریم حسینزاده نمایندگانی هستند که این توئیت رامنتشر کرده اند.
در هفته های اخیر فشار سنگینی بر کادر درمان وارد شده است
قرنطینه خانگی
اما در این بین عدهای هم میگویند برای قرنطینه شهرها دیر شده است و تنها راه قرنطینه خانگی است. این راهکار در حال حاضر در دستور کار کنترل بحران قرار دارد. مدام در رسانهها گفته میشود مردم به جز برای امور ضروری از خانه خارج نشوند، به مسافرت نروند و در صورت امکان در خانه کار کنند.
امروز معاون وزیر بهداشت تاکید کرد: "در خانه ماندن هموطنان و عدم حضور در معابر و خیابانها رمز غلبه بر ویروس کرونا بوده و با تحمل و بردباری در مدتی کوتاه خواهیم توانست از این مرحله عبور کنیم."
قرنطینه خانگی البته فقط به صورت توصیهای مطرح شده و در عمل پیگیری نمیشود. یعنی ادارات تعطیل نشدهاند و هیچ گونه فشاری بر شهروندان برای ماندن در خانه وجود ندارد. برخی ناظران معتقدند توصیه برای کنترل این بحران کافی نیست و اثر لازم را ندارد. دولت باید ممانعتها را به صورت جدی اعمال کند.
انتقادی که به ستاد بحران وارد میشود این است که به جای تصمیم گیریهای قاطع وموثر بیشتر توپ را در زمین مردم میاندازد و از آنها میخواهد از خانه خارج نشوند.