فرصتی که جهان برای مبارزه با کرونا از دست داد!

فرارو- در میانه درگیری جهان با بحران شیوع کروناویروس، تایوان با اندکی بیش از ۳۶۰ مورد ابتلا و تنها ۵ مورد مرگ و میر (تا ۵ اپریل)، یکی از موفق‌ترین کشور‌ها در مبارزه با این اپیدمی است. این جزیره با اینکه تحت فشار چین از عضویت در سازمان بهداشت جهانی منع شده، توانست با بهره گیری از تجربه مبارزه خود با بیماری سارس و اتکا به متخصصان و سیاست‌های بومی خود، موفقیت چشمگیری را در مهار کرونا به دست آورد. اما به نظر می‌رسد این موفقیت‌های تایوان، هرگز مود توجه و الگوبرداری کشور‌های دیگر قرار نگرفته است. خبرگزاری سی ان ان، در گزارشی به بررسی این مسئله پرداخته است که چرا جهان نتوانست از این فرصت طلایی و تجربه ارزشمند تایوان در مهار کروناویروس استفاده کند.

در ۲۵ ژانویه، با توجه به اینکه جهان در معرض خطر احتمالی انتشار ویروس کروناویروس از مرکز چین قرار گرفته بود، دو کشور، تنها چهار عفونت جدید را در قلمرو خود ثبت کرده بودند. استرالیا و تایوان جمعیتی تقریباً مشابه در حدود ۲۴ میلیون نفر دارند، هر دو جزیره هستند و کنترل دقیق بر افرادی که از مرز‌های آن‌ها عبور می‌کنند، دارند و هر دو ارتباط تجاری و حمل و نقل قوی با سرزمین اصلی چین دارند. با این وجود ده هفته بعد از آن تاریخ، استرالیا تقریباً ۵۰۰۰ مورد ابتلای تأیید شده را ثبت کرده است در حالی که تایوان کمتر از ۴۰۰ مورد دارد.

سؤال این نیست که استرالیا چه اشتباهی انجام داده است - ۲۰ کشور دارای موارد بیشتری نسبت به استرالیا و هفت کشور بیش از ۱۰ برابر تعداد مبتلایان این کشور را ثبت کرده اند – بلکه سوال اصلی این است که تایوان چگونه با توجه به نزدیکی به مرکز اپیدمی، توانسته این ویروس را کنترل کند، کاری که بسیاری از کشور‌های پیشرفته از پس آن بر نیامده اند؟

درس‌هایی از تجربه‌های سخت پیشین
طی شیوع سندرم حاد تنفسی (SARS) در سال ۲۰۰۳، تایوان یکی از مناطق با بیشترین تلفات به همراه هنگ کنگ و جنوب چین بود. بیش از ۱۵۰۰۰۰ نفر در این جزیره - در ۱۸۰ کیلومتری (۱۱۰ مایلی) ساحل جنوب شرقی چین - قرنطینه شدند و ۱۸۱ نفر جان خود را از دست دادند.

در حالی که SARS اکنون در مقایسه با بحران کنونی، چندان بزرگ تلقی نمی‌شود، اما در آن زمان موج‌های شوکه آور را به بسیاری از مناطق آسیا‌ها ارسال کرد و مردم منطقه را به حالت آمادگی طولانی در برابر خطر‌های احتمالی در آینده قرار داد. این امر به بسیاری از کشور‌های منطقه کمک کرد تا سریعتر نسبت به شیوع کروناویروس واکنش نشان دهند و این خطر را جدی‌تر از سایر مناطق جهان، چه در سطح دولتی و چه از نظر اجتماعی، با کنترل مرز‌ها و پوشیدن ماسک‌های صورت در فعالیت‌های روزمره، در نظر بگیرند.

تایوان دارای سیستم مراقبت‌های بهداشتی در سطح بالای جهانی و همچنین دارای حمایت جهانی در این زمینه است. طبق گزارش اخیر در ژورنال انجمن پزشکی آمریکا (JAMA)، به محض انتشار خبر شیوع یک ویروس جدید در ووهان چین، مقامات «مرکز ملی فرماندهی بهداشت عمومی تایوان» (NHCC) -که در پی شیوع SARS ایجاد شده بود - به سرعت برای پاسخ به این تهدید بالقوه آغاز به کار کرد.

«جیسون وانگ»، پزشک تایوانی و متخصص کودکان در دانشکده پزشکی استنفورد، در بیانیه‌ای گفت: «تایوان به سرعت در طی ۵ هفته گذشته لیستی از حداقل ۱۲۴ مورد اقدام را برای محافظت از سلامت عمومی تهیه و پیاده سازی کرد. سیاست‌ها و اقدامات دولت تایوان حتی به فراتر از مرز‌ها نیز کشیده شد، زیرا آن‌ها معتقد بودند که این اقدامات کافی نیست».

این در حالی بود که در بسیاری از کشور‌ها هنوز درمورد اینکه آیا اقدامات گسترده در مقابله با کروناویروس لازم است یا خیر، بحث می‌کردند. در مطالعه‌ای که در ماه ژانویه انجام شد، دانشگاه جان هاپکینز اعلام کرد که تایوان به دلیل نزدیکی، پیوند‌های فرهنگی و پیوند‌های ارتباطی، یکی از مناطق با بیشترین خطر در خارج از سرزمین اصلی چین است.

از جمله اقدامات اولیه و سرنوشت ساز تایوان در مبارزه با شیوع کروناویروس، ممنوعیت مسافرت به مقصد یا با مبدا بسیاری از مناطق چین، متوقف کردن حمل و نقل و مسافرت دریایی از تمام بنادر این جزیره و مجازات‌های شدید برای هر فردی که مقرارات قرنطینه خانگی را نقض کند. علاوه بر این، مقامات تایوانی همچنین برای اطمینان از عدم کمبود منابع، اقدام به افزایش شدید تولید ماسک صورت کردند و آزمایش‌های گسترده‌ای در سراسر جزیره برای شناسایی افراد مبتلا به کروناویروس - و از جمله برای افرادی که سابقه بیماری‌های تنفسی داشتند- را به اجرا گذاشتند.

وانگ و همکارانش در خصوص اقدامات تایوان اظهار داشتند که: «با توجه به گسترش مداوم Covid-۱۹ در سراسر جهان، شناخت موارد عملی که به سرعت در تایوان اجرا شده و اثربخشی این اقدامات در جلوگیری از بروز همه گیری در مقیاس بزرگ، ممکن است برای سایر کشور‌ها آموزنده باشد. دولت تایوان از تجربه SARS در سال ۲۰۰۳ درس گرفته و یک مکانیسم واکنش به سلامت عمومی را برای فعال کردن سریع اقدامات در بحران بعدی ایجاد کرده است. تیم‌های باتجربه و کارآمد از مقامات سریعاً این بحران را به رسمیت شناختند و ساختار‌های مدیریت اضطراری را فعال کردند تا شیوع این بیماری را برطرف کنند.

به طور خاص، پاسخ سریع و شفاف تایوان - با داشتن متخصصان کارآمد در مورد این موضوع – در برابر اپیدمی کروناویروس، می‌تواند به عنوان نمونه‌ای از عملکرد صحیح سیستم‌های دموکراتیک در برابر چنین بحران‌هایی تلقی شود، حتی اگر برخی ادعا کنند که فقط یک دولت استبدادی مانند چین می‌تواند به طور مؤثر چنین اپیدمی را که به سرعت در حال گسترش است کنترل کند. تایوان همچنین از بسیاری اقدامات بسیار سختگیرانه که در چین و بسیاری از کشور‌های دیگر به کار گرفته شد، اجتناب کرد.

تایوان اکنون در وضعیت بسیار مهمی قرار دارد که پس از هفته‌ها ممنوعیت صادرات ماسک‌های صورت برای اطمینان از عرضه داخلی، دولت چهارشنبه اعلام کرد که ۱۰ میلیون ماسک به ایالات متحده، ایتالیا، اسپانیا و ۹ کشور دیگر اروپا و همچنین ملل کوچکتری که روابط دیپلماتیک با این جزیره دارند، اهدا خواهد کرد.

سیاست‌های همه گیر
موفقیت نسبی تایوان در کنترل شیوع کروناویروس تا حد زیادی تحت الشعاع وخیم‌تر شدن این بحران در اروپا و ایالات متحده قرار گرفته است و این حس را بوجود آورده که اگر درسی برای یادگیری وجود داشت، اکنون از دست رفته است. شاید این حقیقت درست باشد که چرا بسیاری از کشور‌های غربی، سیاست‌های تایوان در جلوگیری از شیوع ویروس در ماه‌های ژانویه و فوریه را در پیش نگرفته اند. یکی از دلایل احتمالی که بسیاری از ناظران به آن اشاره کرده اند این است که تایوان برخلاف اکثر دولت‌های دیگر، اصلاً عضو سازمان بهداشت جهانی (WHO) نیست.

چین، تایوان را به عنوان بخشی از قلمرو خود قلمداد می‌کند و به همین دلیل پکن مانع از مشارکت تایوان در بسیاری از سازمان‌های بین المللی می‌شود مگر اینکه این کار را به شکلی مطابق با اصل "یک چین واحد"- که جدایی جزیره را از سرزمین اصلی چین منع می‌کند – انجام دهد.

تایوان تا سال ۲۰۱۶ در سازمان جهانی بهداشت، در وضعیت «ناظر» قرار داشت. اما این وضعیت به دنبال انتخاب رئیس جمهور جدید این کشور، «تسای لنگ-ون» از حزب ترقی دموکراتیکِ طرفدار استقلال، که فشار‌های شدید سیاسی چین را در پی داشت، تغییر کرد. با این حال سازمان بهداشت جهانی استدلال می‌کند که محرومیت تایوان از شرکت در جلسات کشور‌های عضو، هیچ تاثیری در به اشتراک گذاری روزانه اطلاعات و راهنمایی‌های بهداشتی ندارد و کارشناسان و کارمندان بهداشت تایوان همچنان از طریق این سازمان با همکاران بین المللی خود در تعامل هستند. با این حال، بسیاری از ناظران و از جمله مقامات تایوانی، ادعا کرده اند که هم در اپیدمی SARS و هم در بحران فعلی، این موضوع تأثیرات منفی خود را گذاشته است.

«ناتاشا کاسام»، کارشناس امور چین، تایوان و دیپلماسی در موسسه لووی استرالیا، گفت که در اوایل شیوع بیماری کروناویروس، عدم وجود کانال‌های مستقیم و به موقع میان تایوان و سازمان بهداشت جهانی، «منجر به ارائه گزارش‌های نادرست از موارد ابتلا در تایوان» شد که ظاهراً مقامات این سازمان جهانی، برای آگاهی از وضعیت این جزیره به اطلاعات ارسالی پکن تکیه کرده بودند. وی افزود: «مقامات تایوانی از عدم دسترسی به اطلاعات و کمک‌های سازمان بهداشت جهانی، شکایت کرده اند».

با این حال به نظر می‌رسد این کمبود اطلاعات و عدم دسترسی به سازمان بهداشت جهانی، تایوان را وادار کرده تا این بحران اپیدمی را به تنهایی و به طور مستقل از رهنمود سازمان بهداشت جهانی و اجماع بین المللی دنبال کند. مساعدت‌ها در حال حاضر از هر دو سو در حال انجام است، اما در هفته‌های اخیر، مقامات تایوانی بار‌ها و بار‌ها شکایت کرده اند که محرومیت آن‌ها از سازمان بهداشت جهانی، مانع از ایفای نقش کامل این جزیره در واکنش جهانی به این بحران است.

«چن چین جین»، معاون رئیس جمهور تایوان و اپیدمیولوژیست تحصیل کرده دانشگاه جانس هاپکینز، گفت: «ما می‌خواهیم به جهان کمک کنیم - پزشکان بزرگ، پژوهشگران بزرگ، پرستاران بزرگ خود را بفرستیم و دانش و تجربه خود را با کشور‌هایی که به آن نیاز دارند به اشتراک بگذاریم. وی در گفتگوی هفته گذشته خود با اتاق بازرگانی آمریکا در تایپه افزود: «ما می‌خواهیم یک شهروند خوب جهانی باشیم و سهم خود را بگیریم، اما در حال حاضر قادر به این کار نیستیم».

یکی مقامات این جزیره هفته گذشته در گفتگویی با «بروس آیلوارد»، معاون مدیر کل سازمان بهداشت جهانی که توسط شبکه RTHK هنگ کنگ پخش شد، سوالاتی را در خصوص ارتباط تایوان با سازمان بهداشت جهانی مطرح کرد که به نظر می‌رسید آیلوارد مقصر را ارتباطات اینترنتی قلمداد می‌کرد.

سازمان بهداشت جهانی در بیانیه‌ای اعلام کرد که «مسئله عضویت تایوانی‌ها در WHO مربوط به کشور‌های عضو این سازمان است و نه کارمندان آن». از سوی دیگر نیز سخنگوی وزارت امور خارجه چین در روز جمعه اعلام کرد که همه طرف‌ها به وضوح می‌فهمند که «اعضای سازمان بهداشت جهانی باید کشور‌های مستقل باشند». وی ادعا کرد: «با مشارکت تایوان در رویداد‌های مربوط WHO و کسب اطلاعات در مورد وضعیت‌های بحرانی بهداشت عمومی، از جمله این بیماری همه گیر، هیچ مشکلی حل نمی‌شود. ما امیدواریم (ایالات متحده و تایوان) تلاش خود را برای بهره برداری‌های سیاسی به بهانه این همه گیری متوقف کنند».

سخنگوی WHO به سی ان ان گفت: «برخی از افراد صدور حکم فنی جهانی بهداشت عمومی را با حکم کشور‌ها برای تعیین عضویت در WHO اشتباه می‌گیرند». در این پیام ایمیلی اعلام شد: «همه ساله، مقامات و کارشناسان سازمان بهداشت جهانی و تایوانی با توجه به ترتیبات تکمیل شده در زمینه‌های مهم بهداشت عمومی و علمی، در ارتباط هستند. در طول همه گیر فعلی Covid-۱۹، نیز این تعامل به طور منظم انجام می‌شود. ما همچنان پیشرفت‌های تایوان را از نزدیک دنبال می‌کنیم. سازمان بهداشت جهانی در حال کسب تجربه از همه مناطق جهان و از جمله مقامات بهداشتی تایوانی است».