دمای قیمت‌ها در فصل اول؛ تورم خرداد ۸/ ۲۷ درصد

مرکز آمار داده‌های شاخص قیمت در خردادماه را منتشر کرد. مطابق این آمار شاخص قیمت مصرف‌کننده در فصل بهار ۸/ ۶ درصد رشد کرد. عددی که نسبت به بهار ۹۷ و بهار ۹۸، در سطح بالاتری قرار می‌گیرد.

 

به گزارش دنیای اقتصاد، در فروردین‌ماه، رشد قیمت برخی خوراکی‌ها در گروه میوه و خشکبار و سبزیجات، تا ۲۰ درصد هم رسیده بود. برخی مشکلات به‌وجودآمده در سمت عرضه به‌دلیل شیوع کرونا و همچنین تقاضای بیش از حد برای برخی خوراکی‌ها، دلیل این موضوع بود. رشد قیمت خوراکی‌ها و دخانیات در بهار امسال معادل ۱/ ۸ درصد بوده است.

 

با این حال قیمت غیرخوراکی‌ها و خدمات نیز آرام ننشسته بود. شاخص قیمت این گروه مصرفی نیز رشد ۲/ ۶ درصدی را در فصل اول سال ثبت کرده است. به نظر رشد قیمت خودرو و نرخ ارز، اثر مهمی را بر رشد قیمت کالا‌های بادوام داشته است. شاخص کالا‌های بادوام در فصل اول، تورم ۴/ ۱۵ درصدی را پشت سر گذاشت.

 

این فعل و انفعالات موجب شد تا نرخ تورم نقطه‌ای در پایان خرداد به ۵/ ۲۲ درصد برسد. پیش‌تر پژوهشکده آمار در یک گزارش پیش‌بینی کرده بود که نرخ تورم نقطه‌ای در حالت بدبینانه به ۶/ ۲۴ درصد و در حالت میانه به ۷/ ۲۱ درصد برسد. اکنون در وضعیتی بین سناریوی بدبینانه و میانه قرار گرفته‌ایم.

تورم ماهانه خرداد ماه به ۲ درصد رسید؛ عددی که در قیاس با اردیبهشت ۵/ ۰ واحد درصد کاهش یافته است. با این حال، نرخ تورم ماهانه همچنان در سطح بالایی به سر می‌برد. در دومین ماه سال، افزایش نرخ ارز به رشد قیمت کالا‌های بادوام (لوازم خانگی، خودرو و تجهیزات یارانه‌ای) کمک کرد؛ اما رشد قیمت خوراکی‌ها که اتفاقا برای اقشار غیربرخوردار مهم‌تر است، متوقف شده بود.

 

اتفاقی که در خرداد ماه تکرار نشد. در ماه گذشته تورم خوراکی‌ها نیز به ۴/ ۲ درصد رسید تا عامل اصلی تورم باشد. تورم ماهانه غیرخوراکی‌ها و خدمات ۸/ ۱ درصد گزارش شده است. مرکز آمار اطلاعات شاخص قیمت مصرف‌کننده مربوط به ماه گذشته را منتشر کرد.

 

بر این اساس «نرخ تورم سالانه کشور» در خرداد ماه به ۸/ ۲۷ درصد رسید که نسبت به اردیبهشت ماه، ۲ واحد درصد کاهش را نشان می‌دهد. اما «نرخ تورم نقطه‌ای»، روندی متفاوت را ثبت کرد و با ۵/ ۱ درصد افزایش به ۵/ ۲۲ درصد رسید. یعنی خانوار‌های کشور به‌طور میانگین ۵/ ۲۲ درصد بیشتر از خرداد ۱۳۹۸، برای خرید یک «مجموعه کالا‌ها و خدمات یکسان» هزینه کرده‌اند.

رشد شاخص در فصل بهار
شاخص قیمت مصرف‌کننده در فصل بهار از ۶/ ۱۹۷ واحد به ۲/ ۲۱۴ واحد ارتقا یافت؛ یعنی ۸/ ۶ درصد رشد. در همین بازه زمانی در سال گذشته، رشد شاخص قیمت معادل ۵/ ۶ درصد بود و در سال ۹۷، در فصل بهار ۳/ ۴ درصد به متوسط قیمت‌ها افزوده شده بود. در نتیجه اقتصاد ایران در بهار امسال، فصل تورمی را پشت سر گذاشت. فصلی که طی سال‌های دهه ۹۰، پس از سال ۹۲ در قله تورمی قرار می‌گیرد.

بررسی شاخص‌ها نشان می‌دهد که خوراکی‌ها نقش پررنگ‌تری در تحولات قیمتی فصل بهار داشته است. شاخص خوراکی‌ها و دخانیات ۱/ ۸ درصد در فصل قبل رشد کرده است. مشکلات عرضه و تقاضای بالا برای برخی میوه‌های خاص، توضیح دهنده تورم خوراکی‌ها در بهار امسال است. اما شاخص غیرخوراکی‌ها و خدمات نیز رشد ۲/ ۶ درصدی را پشت سر گذاشته است. رشدی که به نظر بیشتر تحت تاثیر رشد قیمت خودرو‌ها و افزایش نرخ ارز قرار داشت. تهیه کالا‌های بادوام در پایان فصل بهار امسال، ۴/ ۱۵ درصد هزینه بیشتری را نسبت به اسفند ماه داشته است.

وضعیت گروه‌ها در خردادماه
با بازگشایی‌هایی صورت‌گرفته در ماه گذشته، سطح تقاضا در برخی خدمات افزایش یافت. در ماه گذشته، گروه‌های «پوشاک و کفش»، «مبلمان و لوازم خانگی و نگهداری معمول آنها»، «بهداشت و درمان»، «تفریح و فرهنگ»، «هتل و رستوران» و «کالا‌ها و خدمات متفرقه» تورم ماهانه ۵/ ۲ درصد و بیشتر را ثبت کردند.

بالاترین نرخ تورم مربوط به گروه «تفریح و فرهنگ» با نرخ ۶/ ۳ درصدی بود. نرخ تورم این گروه در ماه قبلش معادل ۲/ ۴ درصد بود. افزایش قیمت این گروه، بیش از هر چیز ناشی از افزایش قیمت تجهیزات یارانه و حق عضویت باشگاه‌های ورزشی بوده است. رشد قیمت لوازم خانگی و ظروف آشپزخانه نیز بر رشد گروه مبلمان و لوازم خانگی موثر بوده است.

 

همچنین افزایش قیمت دارو و ویزیت نیز در تورم خرداد ماه نقش مهمی داشته است. عامل مهم دیگری که رشد قیمت مصرف‌کننده در آخرین ماه بهار را رقم زد، گروه خوراکی‌ها بوده است. درحالی‌که شاخص قیمت خوراکی‌ها در اردیبهشت تنها ۳/ ۰ درصد رشد کرده بود، در ماه گذشته رشد این گروه به ۴/ ۲ درصد رسید.

گروه «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها» دارای وزن ۲۶ درصدی در سبد مصرفی خانوار‌های کل کشور است. ماه گذشته، رشد قیمت انواع برنج خارجی، ماکارونی، سیب و پرتقال و مرغ ماشینی، بیشترین اثر را بر تغییر رنگ تورمی خوراکی‌ها داشته است. البته در بین خوراکی‌ها، سبزیجات با کاهش قیمت مواجه شده و تورم منفی ۲/ ۶ درصدی را ثبت کرده است.

 

مهم‌ترین گروه در سبد مصرف خانوار‌های کشور، مسکن با ضریب اهمیت ۷/ ۳۰ درصدی است. بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، اجاره مسکن در ماه گذشته رشد ۸/ ۱ درصدی را ثبت کرده است. رشد شاخص اجاره مسکن در اردیبهشت معادل ۵/ ۲ درصد بود. از این رو از تورم شاخص اجاره در ماه گذشته کاسته شده است.

رشد قیمت کالا‌های کم‌دوام
تورم ماهانه کالا‌های بادوام که در ماه اردیبهشت به ۶/ ۱۲ درصد رسید، در خردادماه تا حدودی آرام گرفت. کالا‌های بادوام بیشترین اثر را از افزایش قیمت ارز می‌پذیرند. تورم ماهانه کالا‌های بادوام، در آخرین ماه بهار به ۸/ ۰ درصد رسیده که نشان از افول اثر ارز بر روند قیمت کالا‌ها داشته است. بیشترین رشد قیمتی در ماه گذشته در کالا‌های کم‌دوام رخ داده (۱/ ۳درصد) که نقش مهمی در سبد مصرف خانوار‌های فرودست دارد. مصرف کالا‌های کم‌دوام در قیاس با خرداد ماه ۱۳۹۸، معادل ۴/ ۲۸ درصد خرج بیشتری را روی دست خانوار‌ها گذاشته است.