کرونا، پزشکی از راه دور و مسأله سالمندان

فرارو- همه گیری بیماری کرونا روزگار را برای همه سخت کرده است. اما پدران و مادران سالمند ما از این همه گیری بیشترین آسیب را خورده اند. زیرا از آغاز همه گیری ویروس کرونا، تنها راهکار ایمن پیش روی سالمندان دیدار‌های مجازی با خانواده و دوستان از طریق شبکه‌های اجتماعی بود و به ناچار قرار‌های ملاقات حضوری با پزشکان متعدد به دیدار‌های مجازی بدون معاینه بالینی ختم شد. حال آنکه در برخی از این چکاپ‌های حضوری سالمندان بیش از آنکه به معاینه و دارو احتیاج داشته باشند به تماس فیزیکی و ارتباط کلامی و حضوری با پزشک نیازمندند.

در وضعیتی که سلامت و حفظ بقای سالمندان به میزان انزوای اجتماعی آن‌ها وابسته است، تنها راه پیش روی این گروه برقراری ارتباط مجازی با دیگران است. اما بسیاری از سالمندان ناتوان از استفاده از این قبیل شبکه‌های اجتماعی مجازی هستند. چنانچه آشنایی نسبی در رابطه با استفاده از این شبکه‌ها را نیز داشته باشند، ناتوانی‌های جسمی نظیر کم شنوایی و کم بینایی و مشکلاتی از این قبیل مانع جدی بر سر راه سالمندان است. به عنوان مثال ۱۴ درصد از کهنسالان ۷۰ سال به بالای امریکایی درجاتی از زوال عقل، ۷۰ درصد با مشکل کم شنوایی و در حدود ۱۳ درصد از سالمندان ۶۵ سال به بالا با مشکلات بینایی دست به گریبان هستند.

فارق از موانع گفته شده بسیاری از سالمندان توان مالی خرید دستگاه‌های دیجیتالی مناسب برقراری ارتباط مجازی را ندارند و از آنجاییکه بسیاری از سالمندان تنها زندگی می‌کنند و کار با دستگاه‌های الکترونیک را چندان بلد نیستند، امکان پرداخت شارژ ماهانه اینترنت را ندارند. این موانع و مشکلات سالمندان را به دو گروه برخوردار و غیربرخوردار از امکانات فضای مجازی تقسیم میکند. پیامد این وضعیت تاثیر عمیق جسمی و روحی بر جان و جهان این گروه آسیب پذیر دارد.

فرصت بهره‌مندی از خدمات سلامت از راه دور و ارتباطات اجتماعی مجازی، برای گروه سالمندان مرفه فراهم است. در حالیکه سالمندانی که به دلایل جسمی و اقتصادی از حضور در فضای مجازی محروم می‌شوند، در خطر جدی انزوای اجتماعی، تعویق افتادن مراقبت‌های پزشکی و ناتوانی در تأمین مایحتاج زندگی قرار می‌گیرند.

چالش‌های پیش روی تازه واردان دنیای مجازی
با فرض فراهم بودن بستر‌های مناسب اقتصادی اجتماعی و فرهنگی مناسب جهت استفاده هرچه بیشتر سالمندان از تکنولوژی در دوران همه گیری کرونا، با مانع جدیدی مواجه می‌شویم. تازه واردان دنیای مجازی جهت یادگیری نحوه صحیح استفاده از خدمات اینترنتی با دشواری‌هایی مواجه می‌شوند. به خصوص در مواردی که سالمندان تنها زندگی می‌کنند.

تا پیش از شیوع کرونا افراد خانواده به صورت حضوری با سالمندان دیدار داشتند، اما در شرایط حفظ فاصله گذاری فیزیکی باید از پدر و یا مادر پیر خود بخواهیم تا در ساعتی خاص پای موبایل و لپ تاپ حاضر شود و به صورت مجازی و به تنهایی میزبان دیگر اعضای خانواده باشد و البته تمام مراحل مربوط به اتصال به شبکه‌های مجازی را نیز به تنهایی و با حوصله انجام دهد.

باید اشاره شود که سالمندان بسیاری پیش از شیوع کرونا به جمع کاربران فضای مجازی پیوسته بودند، اما در دوران قرنطینه و حفظ فاصله گذاری اجتماعی ناچار شدند، تا بسیاری از فعالیت‌های روزانه خود را از طریق مجازی دنبال کنند. به عنوان مثال به ملاقات از راه دور با پزشک معالج رضایت بدهند و خرید‌های روزانه را از فروشگاه‌های اینترنتی فراهم کنند. البته اگر از تمام موانع و مشکلات موجود جهت حضور در دنیای مجازی عبورکرده باشند.

چالش سلامت از راه دور
باتوجه به شیوع کرونا و ضرورت حفظ فاصله گذاری اجتماعی، بسیاری از کشور‌ها به راه اندازی سازو کار‌های سلامت مجازی و یا گسترش بیش از پیش آن اقدام کردند. خدمات حوزه سلامت گروه‌های سنی و اقشار گوناگونی را در بر می‌گیرد. اما در دوران همه گیری و نبود خدمات کافی یبمارستانی، بیشترین آسیب متوجه سالمندان، زنان باردار و افراد مبتلا به بیماری‌های خاص می‌شود. در همین رابطه کنترل به هنگام سلامت و نیازمندی‌های دارویی سالمندان بعنوان یکی از گروه‌های حساس، از جمله اهداف طرح سلامت مجازی نامبرده شده است.

در برخی کشور‌ها نظیر ایالت متحده تحقیقات متعددی پیرامون سلامت مجازی، فواید و مضرات آن صورت گرفته است. شواهد میدانی و نتایج حاصل از این پژوهش ها، موانع و مشکلات پیش روی سالمندان را در استفاده از خدمات مجازی شناسایی کرده است. مشکلات بینایی، کم شنوایی، زبان و گویش‌های متفاوت، دشواری استفاده صحیح از این اپلیکیشن‌ها و عدم امکان خرید وسایل الکترونیکی مورد نیاز از جمله مشکلات این طرح به شمار می‌آید.

ضروریست در وضعیت موجود و ادامه روند همه گیری، در ابتدا زیرساخت‌های لازم جهت استفاده از اینترنت برای اقشارو طبقات مختلف فراهم شود. وسپس طرح سلامت مجازی با توجه به الگو‌های قومی، فرهنگی، جغرافیایی و البته طبقه اقتصادی شهروندان به ویژه سالمندان طراحی و پیاده سازی شود.

منبع: سی ان ان
ترجمه: زهرا پورنعمت_فرارو