جاه طلبي‌هاي مرد شماره 3 ايالات متحده

مجتبي نجفي؛ در حالي كه كشورمان سرگرم برگزاري كنفرانس بين المللي «خلع سلاح و عدم اشاعه» است مقامات آمريكايي به اظهارات ضد ايراني خود شدت بخشيدند.
 
رابرت گيتس وزير دفاع آمريكا كه در روزهاي اخير اظهارات ضد ايراني خود را افزايش داده است در آخرين اقدام نامه سه صفحه‌اي به كاخ سفيد ارسال كرده كه در اين نامه از اوباما و همكارانش خواسته در راهبرد خود نسبت به برنامه هسته‌اي صلح‌آميز كشورمان تغييرات اساسي به وجود آورده و كمبودهاي موجود در آن را برطرف كنند. 

نيويورك تايمزدر اين زمينه ديروز گزارش داد كه وزير دفاع ايالات متحده در نامه خود مدعي شده كه زمان كافي براي يافتن راه حلي در مورد توافق اتمي با ايران سپري شده و اكنون وقت آن است كه كاخ سفيد به گزينه‌هاي ديگري به خصوص گزينه نظامي توجه بيشتري كند. با اين وجود « بنیامين رودز» سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا شنبه شب به خبرگزاری آسوشیتد پرس اعلام كرد که گزارش مزبور هیچ تاثیری در تغییر رویکرد دولت اوباما در قبال برنامه اتمی ایران ندارد. 

گيتس در نامه خود اذعان كرده كه برنامه هسته‌اي ايران با شتاب فراواني ادامه مي‌يابد. نيويورك تايمز همچنين به نقل از يك مقام ناشناس گزارش داد ه كه اين نامه سه صفحه‌اي مي‌تواند به عنوان يك هشدار از سوي وزير دفاع به دولت اوباما تلقي شود. نامه‌اي كه نه تنها براي اوباما بلكه به نهادهاي امنيتي نيز ارسال شده است. اين نامه از آن جهت مي‌تواند مورد توجه قرار بگيرد كه نگارنده آن يكي از قدرتمندترين افراد دولت بوش بوده است.
 
جورج بوش در زمان رياست جمهوري خود وزير دفاع فعلي آمريكا را 
مرد روزهاي سخت ناميد. كسي كه نقش تاثيرگذاري در هدايت جنگ آمريكا در عراق داشته و اكنون در صدد است همان نقش را در افغانستان ايفا كند. 

اوباما از زماني كه كانديداتوري خود را براي رياست جمهوري آمريكا اعلام كرد تا زماني كه توانست با شكست رقيب جمهوريخواه خود از پله‌هاي كاخ سفيد بالا برود مسير سخت و طاقت فرسايي را پشت سر گذاشت. جمهوريخواهان كه با اطلاع از پيامدهاي سياست‌هاي بوش در 8 سال رياست جمهوري تا حدودي از پيروزي كانديداي خود نااميد شده بودند تمام تبليغات خود را بر بي‌تجربگي رئيس جمهور سياه پوست ايالات متحده متمركز كردند. 

اما اوباما نيز براي خنثي كردن اين تبليغات بيكار ننشست. انتخاب بايدن باتجربه پاسخي به تبليغات صورت گرفته بود. اكنون بايدن را پشت پرده سياست‌هاي اوباما مي‌دانند. او از لحاظ حقوقي مرد شماره 2 كابينه است. اما بعد از اوباما و بايدن رابرت گيتس را مرد شماره 3 دولت ايالات متحده مي‌دانند. وزير دفاع فعلي آمريكا را همچنين آقاي جنگ ناميده اند. او چهارمين وزير آمريكايي است كه در كابينه دو دولت از دو جناح مختلف آمريكا حضور داشته و اولين وزير آمريكايي است كه در دو دولت از احزاب متفاوت به عنوان وزير دفاع فعاليت كرده است. گيتس كه‌زاده ويشيتا از ايالت كانزاس است دكتراي خود را با موضوع تاريخ روسيه و شوروي از دانشگاه جرج تاون اخذ كرد و 26 سال سابقه فعاليت در سازمان سيا و شوراي امنيت ملي به نام او ثبت شده است و قبل از انتخاب خود به عنوان وزير دفاع ايالات متحده در دوره رياست جمهوري جورج بوش پدر نيز رئيس سازمان سيا بود. او در سال 1993 مدتي از سيا كنار كشيد تا در دانشگاه‌هاي معتبر آمريكا از جمله هاروارد،يل،جان هاپكينز،جورج تاون،اينديانا و اوكلاهاما تدريس كند.
 
او چند سالي هم رئيس دانشگاه تگزاس بوده است. اما وزير دفاع فعلي ايالات متحده كه از هر فرصتي براي بيان ديدگاه‌هاي ضد ايراني خود استفاده مي‌كند در پرونده‌هاي حساس سياست خارجي ايالات متحده نقش اساسي داشته است.

گيتس و پرونده‌هاي حساس
نام وزير دفاع فعلي دولت اوباما در پرونده‌هاي حساسي در تاريخ سياست خارجي ايالات متحده به ثبت رسيده است. او در در دهه 1980 در افغانستان نقش مهمي ايفا كرد. جايي كه ايالات متحده مصمم بود از فرصت هجوم نيروهاي اتحاد جماهير شوروي استفاده كند تا ويتنام ديگري اين بار براي سران كمونيست شوروي تدارك ببيند. اين ايده در زمان كارتر از سوي برژينسكي ارائه شد و در دوران ريگان با جديت تمام پيگيري شد تا حمايت از مجاهدين افغاني، ارتش خسته و سنگين شوروي را به خروج از افغانستان با تلفاتي سهمگين وادار كند. طرحي كه سرانجام نتيجه داد و به گفته جورج واكر بوش اين نبرد پايان تاريخ جنگ سرد را جلو انداخت. 

گيتس كه در آن زمان معاون سيا بود اكنون به خوبي مي‌داند كه مبارزه با مجاهدين افغان تا چه اندازه دشوار است. زيرا وي كه زماني آموزش مجاهدين افغان را براي رهبري نبرد عليه نظاميان شوروي بر عهده داشت از مصايب مبارزه با چريك‌هاي افغاني آگاه است به همين دليل است كه وي در دولت جديد آمريكا تلاش كرد استراتژي دولت اوباما را در جنگ پرزحمت افغانستان تغيير دهد. 

به اعتقاد گيتس مبارزه منظم با طالبان محكوم به شكست است به همين دليل آموزش نيروهاي محلي و ارائه ابتكار در چگونگي مقابله با جنگ‌هاي نامنظم را راهكار اصلي پيروزي در افغانستان اعلام كرد و همزمان از دولت نيز خواست تا نيروهاي آمريكايي را در افغانستان افزايش دهد. البته نقش گيتس در عمليات توفان صحرا در زمان جورج بوش پدر نيز برجسته بود. جنگي كه طي آن ائتلاف بين المللي به رهبري ايالات متحده آمريكا صدام حسين ديكتاتور سابق عراق را مجبور كرد اراضي تصرف شده كويت را ترك كند. 

گيتس در سيا نخستين كارمند اين سازمان بوده است كه مدارج ترقي خود را از يك كارمند ساده تا رئيس پيموده است. اما مهم‌ترين پست گيتس در سال 2006 وزارت دفاع دولت جورج بوش بود. پيش از آن وي از اعضاي كميته تحقيق جنگ عراق بوده كه وضعيت نيروهاي آمريكايي را در دوران بوش در جنگ عراق و اوضاع امنيتي اين كشور به تصوير كشيد. در اين گزارش كه از سوي دو سناتور سابق بيكر و هميلتون كه از احزاب دموكرات و جمهوريخواه بودند ارائه شده بود اذعان شده بود كه در صورت تداوم چنين وضعيتي آمريكا در عراق محكوم به شكست است. 

در سال 2006 گيتس به عنوان جايگزين دونالد رامسفلد، وزيري كه افتضاحات ابوغريب و گوانتانامو او را در موقعيت ضعف شديدي قرار داده بود معرفي شد. پاسخ او به پرسش سناتورهاي آمريكايي در مورد موفقيت در جنگ عراق منفي بود. او از ابتدا از مسير سخت خود در عراق سخن گفت و با پاسخ منفي‌اش تلاش كرد از بار مسئوليت سنگين خود در كشوري كه بعد از تهاجم آمريكا با موجي از ناامني همراه شده بود بكاهد. 

اما او در عراق براي فرار از فشار خانواده‌هاي سربازان آمريكايي به استخدام نيروهاي قرادادي روي آورد تا از اين طريق از تعداد تلفات سربازان آمريكايي بكاهد. انتخاب گيتس بعد از انتخابات ميان دوره‌اي كنگره و پس از پيروزي دموكرات‌ها صورت گرفت. قرار است نظاميان آمريكايي طبق جدول زمانبندي شده تا سال 2011 از عراق خارج شوند و هر چند كه از ناامني عراق تا حدود ي كاسته شده اما در اينكه پس از خروج آمريكايي‌ها نيروهاي عراقي بتوانند از عهده امنيت بر آيند تردديدهاي فراواني وجود دارد. 

اما گيتس در افغانستان نيز دغدغه‌هاي فراوان دارد. او به خوبي از مسير طاقت فرساي كشورش در اين كشور آگاه است. به هممين دليل او ناتو را به فقدان راهبرد مشخص براي مبارزه با شورش طالبان متهم مي‌كند. اتهامي كه در سال 2008 با اعتراض هلند و بريتانيا مواجه شد. اما انتقاد او نسبت به اروپا فراتر از اين حرف هاست. او اروپا را به نظامي زدايي متهم مي‌كند و اين نظامي زدايي را مبنايي براي تضعيف ناتو قرار مي‌دهد. گيتس اعتقاد دارد براي تقويت ناتو كشورهاي اروپايي بايد سياست‌هاي اجتماعي خود را كاهش و بودجه نظامي شان را افزايش دهند. 

هر چند كه برخي گيتس جمهوريخواه را در مقايسه با چهره‌هايي مانند رامسفلد معتدل‌تر مي‌دانند اما واقعيت آمريكا بعد ازحملات 11 سپتامبر بر مبناي جنگ استوار شده است. جنگ‌هاي افغانستان و عراق به عنوان ميراث دوره هشت ساله بوش اين واقعيت را به بسياري از سياستمداران آمريكايي تحميل كرده كه كابينه آمريكا نيازمند يك مهره تاثير‌گذار جنگي است. 

مهره‌اي كه از او به عنوان آقاي جنگ نام مي‌برند. اكنون رابرت گيتس كه به عنوان وزير جمهوريخواه دولت دموكرات اوباما و نفر سوم كابينه معرفي شده است به دليل واقعيت‌هاي موجود تمايل خود را براي استفاده از گزينه جنگ آشكار كرده است. ‌به همين دليل است كه او در سال 2008 در موسسه كارنگي از ضرورت جنگ‌هاي پيشدستانه دفاع كرده بود.