بیماری قلبی؛ انواع، دلایل و هر آنچه باید در مورد آن بدانید

فراروـ براساس داده های منبع معتبر مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) بیماری قلبی مهم‌ترین علت مرگ در ایالات متحده است. در ایالات متحده از هر ۴ مرگ یک مورد درنتیجه بیماری قلبی است. آمار نشان می‌دهد که نزدیک به ۶۱۰،۰۰۰ نفر هر سال بر اثر این بیماری جان خود را از دست می‌دهند.

به گزارش فرارو، بیماری قلبی بیبن افراد هیچ تبعیضی قائل نیست و ممکن است هر فردی دچار مشکل قلبی شود. این بیماری عامل اصلی مرگ جمعیت زیادی از افراد جهان است. تقریبا نیمی از آمریکایی‌ها در معرض بیماری قلبی هستند و تعداد آن‌ها هر سال در حال افزایش است. در حالی که بیماری قلبی می‌تواند کشنده باشد، قابل پیشگیری است. با تغییر زودهنگام عادات و سبک زندگی خود به طور بالقوه می‌توانید با یک قلب سالم زندگی طولانی‌تری داشته باشید.

بیماری‌های قلبی طیف گسترده‌ای از مشکلات قلبی عروقی را در بر می‌گیرند. چندین بیماری و شرایط گوناگون در زیر چتر بیماری‌های قلبی قرار می‌گیرند. انواع بیماری‌های قلبی عبارت‌اند از:
 

آریتمی: آریتمی نوعی اختلال در ریتم قلب است.
 تصلب شرایین: تصلب شرایین با رسوب لیپید و کلسترول کم چگال روی دیواره داخلی سرخ‌رگ‌هایی با قطر متوسط و بزرگ ایجاد می‌شود.
 کاردیومیوپاتی: این وضعیت باعث سفت شدن یا ضعف عضلات قلب می‌شود.
 نقص مادرزادی بیماری قلبی: نقص مادرزادی قلب بی‌نظمی‌های قلبی است که از بدو تولد وجود دارد.
بیماری عروق کرونر: این بیماری در اثر تجمع پلاک در عروق قلب ایجاد می‌شود و گاه بیماری ایسکمیک قلب نامیده می‌شود.

انواع بیماری‌های قلبی ممکن است علائم و نشانه‌های مختلف داشته باشند.

آریتمی‌ها به ریتم‌های غیر طبیعی قلب اطلاق می‌شود. علائمی که تجربه می‌کنید ممکن است به نوع آریتمی شما بستگی داشته باشد. ضربان‌های قلب خیلی تند یا خیلی کند می‌شود. علائم آریتمی شامل موارد زیر است:
• سبکی سر
• تپش قلب یا ضربان قلب تند
• کند شدن ضربان قلب
• از حال رفتن
• سرگیجه
• درد قفسه سینه

تصلب شرایین خون رسانی به اندام‌ها را کاهش می‌دهد. علائم آترواسکلروز علاوه‌بر درد قفسه سینه و تنگی نفس شامل موارد زیر است:

• احساس سردی به‌خصوص در اندام‌ها
• بی‌حسی به‌خصوص در اندام‌ها
• درد غیرمعمول یا غیر قابل توضیح
• ضعف در پا‌ها و بازو‌ها

نقص مادرزادی قلب مشکلات قلبی است که هنگام رشد جنین ایجاد می‌شوند. برخی از نقص‌های قلبی هرگز تشخیص داده نمی‌شوند. موارد دیگر ممکن است در صورت ایجاد علائم یافت شوند، مانند:

• رنگ پوست مایل به آبی
• تورم اندام‌ها
• تنگی نفس یا دشواری در تنفس
• خستگی و انرژی کم
• ریتم نامنظم قلب

بیماری عروق کرونر تجمع پلاک در عروق است که خون غنی از اکسیژن را از طریق قلب به ریه‌ها منتقل می‌کند. علائم CAD شامل موارد زیر است:

• درد یا ناراحتی قفسه سینه
• احساس فشار در قفسه سینه
• تنگی نفس
• حالت تهوع
• احساس سوءهاضمه یا گاز

کاردیومیوپاتی بیماری است که باعث می‌شود عضلات قلب بزرگ‌تر و سفت، ضخیم یا ضعیف شوند. علائم این بیماری شامل موارد زیر است:

• خستگی
• نفخ شکم
• پا‌های متورم به‌ویژه مچ پا
• تنگی نفس
• تپش یا کند شدن ضربان قلب

اصطلاح عفونت قلب ممکن است برای توصیف بیماری‌هایی مانند اندوکاردیت یا میوکاردیت استفاده شود. علائم عفونت قلب شامل موارد زیر است:
• درد قفسه سینه
• گرفتگی قفسه سینه یا سرفه
• تب
• لرز
• بثورات پوستی

زنان نسبت به مردان بیش‌تر علائم و نشانه‌های مختلف بیماری قلبی را تجربه می‌کنند، به‌ویژه در مورد بیماری عروق کرونر و سایر بیماری‌های قلبی عروقی. یک مطالعه در سال ۲۰۰۳ در زنانی که سکته قلبی را تجربه کرده‌اند، علائمی را ارزیابی کرد. علائم اصلی شامل علائم سکته قلبی "کلاسیک" مانند درد قفسه سینه و سوزن سوزن شدن نمی‌شد. در عوض این مطالعه گزارش داد که بیش‌تر زنان ادعا می‌کنند دچار اضطراب، اختلالات خواب و خستگی غیرمعمول یا غیرقابل توضیح شده‌اند. به‌علاوه ۸۰ درصد از زنان در این مطالعه گزارش کرده‌اند که این علائم را حداقل یک ماه قبل از وقوع حمله قلبی تجربه کرده‌اند.
علائم بیماری قلبی در زنان همچنین می‌تواند با سایر موارد مانند افسردگی، یائسگی و اضطراب اشتباه گرفته شود.

• سرگیجه
• رنگ پریدگی
• تنگی نفس یا تنفس کم عمق
• سبکی سر
• غش کردن یا از حال رفتن
• اضطراب
• حالت تهوع
• استفراغ
• درد فک
• گردن درد
• کمردرد
• سوءهاضمه یا تجربه درد شبیه گاز در قفسه سینه و معده
• عرق سرد

بیماری‌های قلبی مجموعه‌ای از بیماری‌ها و شرایطی است که باعث مشکلات قلبی عروقی می‌شود. هر نوع بیماری قلبی ناشی از چیزی است که کاملاً منحصر به آن بیماری است. آترواسکلروز و عروق کرونر در اثر تجمع پلاک در رگ‌ها ایجاد می‌شوند. سایر دلایل بیماری قلبی به شرح زیر است:

۱. علل ابتلا به آریتمی

دلایل ریتم غیر طبیعی قلب عبارت‌اند از:
• دیابت
• بیماری عروق کرونز
• نقص قلب ازجمله نقص مادرزادی قلب
• دارو‌ها، مکمل‌ها و دارو‌های گیاهی
• فشار خون بالا
• مصرف بیش از حد الکل یا کافئین
• مصرف مواد مخدر
• استرس و اضطراب
• آسیب یا بیماری قلبی

۲. نقص مادرزادی قلب

این بیماری قلبی در حالی رخ می‌دهد که جنین هنوز در رحم رشد می‌کند. برخی از نقایص قلبی ممکن است جدی باشند و به موقع تشخیص داده و درمان شوند. بعضی از آن‌ها نیز ممکن است در طول سال‌ها تشخیص داده نشوند. ساختار قلب نیز می‌تواند با افزایش سن تغییر کند. این می‌تواند نقص قلبی ایجاد کند که ممکن است منجر به بروز عوارض و مشکلاتی شود.

انواع مختلفی از کاردیومیوپاتی وجود دارد و نتایج متفاوت هستند:
• کاردیومیوپاتی گشاد شده: مشخص نیست که چه عواملی باعث ایجاد این نوع شایع در کاردیومیوپاتی است که به ضعف قلب منجر می‌شود. این ممکن است درنتیجه آسیب قبلی به قلب باشد، مانند نوعی که در اثر دارو‌ها، عفونت‌ها و حمله قلبی ایجاد شده است. همچنین ممکن است یک بیماری ارثی یا نتیجه فشار خون کنترل نشده باشد.

• کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک: نوع بیماری قلبی است که به ضخیم شدن عضله قلب منجر می‌شود و معمولاً ارثی است.

• کاردیومیوپاتی محدود کننده: معمولا مشخص نیست که چه عواملی به این نوع کاردیومیوپاتی منجر می‌شود. این مشکل موجب ایجاد دیواره‌های سفت و سخت قلب می‌شود. علل احتمالی ممکن است شامل تجمع بافت اسکار و نوعی تجمع پروتئین غیرطبیعی باشد که به نام آمیلوئیدوز شناخته می‌شود.

۴. عفونت قلب

باکتری‌ها، انگل‌ها و ویروس‌ها شایع‌ترین علل عفونت‌های قلبی هستند. در صورت درمان نشدن صحیح عفونت‌های کنترل نشده در بدن می‌تواند به قلب آسیب برساند.

عوامل خطر زیادی برای بیماری‌های قلبی وجود دارد. برخی قابل کنترل هستند و برخی دیگر قابل کنترل نیستند. سازمان CDC می‌گوید حدود ۴۷ درصد آمریکایی‌ها حداقل یک عامل خطر برای ابتلا به بیماری‌های قلبی دارند. برخی از این عوامل خطر عبارت‌اند از:
• فشار خون بالا
• کلسترول بالا و سطح پایین لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL)، کلسترول خوب
• سیگار کشیدن
• چاقی
• بی‌تحرکی جسمی

برای مثال سیگار کشیدن یک عامل خطر قابل کنترل است. براساس گزارش موسسه ملی دیابت و بیماری‌های گوارشی و کلیوی (NIDDK) خطر ابتلا به بیماری قلبی در افرادی که سیگار می‌کشند، دو برابر بیش‌تر است. افراد دیابتی ممکن است در معرض خطر بیش‌تری برای بیماری‌های قلبی باشند؛ زیرا سطح بالای گلوکز خون خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش می‌دهد:
• آنژین قلب
• حمله قلبی
• سکته
• بیماری عروق کرونر
اگر دیابت دارید، کنترل گلوکز برای کنترل خطر ابتلا به بیماری قلبی ضروری است. انجمن قلب آمریکا (AHA) گزارش می‌دهد در افرادی که هم فشار خون و هم بیماری دیابت دارند، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی دو برابر بیش‌تر در مقایسه با افراد سالم است.

سایر عوامل خطر بیماری‌های قلبی عبارت‌اند از:
• سابقه خانوادگی
• قومیت
• رابطه جنسی
• سن
اگرچه این عوامل خطر قابل کنترل نیستند، ممکن است بتوانید تأثیرات آن‌ها را کنترل کنید. طبق بیانات کلینیک مایو سابقه خانوادگی بیماری عروق کرونر به‌خصوص اگر شامل موارد زیر باشد، نگران کننده است.
• از اقوام مرد زیر ۵۵ سال مانند پدر یا برادر
• از اقوام زن زیر ۶۵ سال مانند مادر یا خواهر
در حقیقت سازمان CDC بین ۷۰ تا ۸۹ درصد تخمین می‌زند که بیماری‌های قلبی در ایالات متحده در مردان رخ می‌دهد.

 

سن نیز می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش بدهد. مردان و زنان از ۲۰ تا ۵۹ سالگی در معرض خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر هستند. با این حال پس از ۶۰ سالگی درصد مردان مبتلا به ۱۹.۹ تا ۳۲.۲ درصد افزایش می‌یابد. تنها ۹.۷ تا ۱۸.۸ درصد از زنان در ۶۰ سالگی به مشکلات قلبی مبتلا هستند.

پزشک ممکن است چندین نوع آزمایش و ارزیابی را برای تشخیص بیماری قلبی توصیه کند. برخی از این آزمایشات را می‌توانید قبل از اینکه علائمی از بیماری قلبی ایجاد شود، انجام بدهید. ممکن است از دیگران برای یافتن علل احتمالی علائم در هنگام بروز کمک بگیرید.

اولین کاری که پزشک انجام می‌دهد، انجام معاینه فیزیکی و در نظر گرفتن علائمی است که تجربه کرده‌اید. سپس آن‌ها از سابقه پزشکی خانواده و شخصی شما مطلع می‌شوند. ژنتیک می‌تواند در برخی بیماری‌های قلبی نقش داشته باشد. اگر عضو نزدیکی از خانواده شما به بیماری قلبی مبتلاست، این اطلاعات را با پزشک خود در میان بگذارید. آزمایش خون را به طور مکرر هر سال انجام بدهید. نتایج آزمایش می‌تواند به پزشک شما کمک کنند تا سطح کلسترول شما را بررسی و علائم التهاب را جستجو کند.

انواع آزمایشات غیرتهاجمی ممکن است برای تشخیص بیماری قلبی استفاده شود:

 

• الکتروکاردیوگرام (نوار قلب یا EKG): این آزمایش می‌تواند فعالیت الکتریکی قلب را کنترل و به پزشک کمک کند تا ریتم نامنظم را تشخیص بدهد.
• اکوکاردیوگرام: این آزمایش می‌تواند به پزشک تصویری نزدیک از ساختار قلب بیمار را ارائه بدهد.
• سنجش استرس: این سنجش درحالی انجام می‌شود که شما یک فعالیت سنگین مانند پیاده‌روی، دویدن یا دوچرخه ثابت را انجام بدهید. در طول آزمایش پزشک می‌تواند فعالیت قلب را در پاسخ به تغییرات در اعمال جسمی کنترل کند.
• سونوگرافی داپلر و عروق کاروتید: برای گرفتن سونوگرافی دقیق از عروق کاروتید ممکن است پزشک این آزمایش سونوگرافی را انجام بدهد.
• مانیتور هولتر: ممکن است پزشک از بیمار بخواهد که از دستگاه اندازه‌گیری ضربان قلب به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت استفاده کند. نتایج آزمایش این امکان را فراهم می‌آورد که پزشک از فعالیت قلب شما دید گسترده‌ای داشته باشد.
• تست Tilt table test: اگر اخیراً هنگام ایستادن یا نشستن دچار ضعف یا سبکی سر شده‌اید، پزشک ممکن است این آزمایش را تجویز کند.
• سی تی اسکن: این آزمایش تصویربرداری تصویری بسیار دقیق از اشعه ایکس قلب را به پزشک می‌دهد.
• ام آر آی قلب: MRI قلب مانند سی تی اسکن می‌تواند تصویری کاملاً دقیق از قلب و عروق خونی ارائه بدهد.

اگر از نتایج معاینه فیزیکی، آزمایش خون و آزمایشات غیرتهاجمی چیز مشخصی بدست نیاید، ممکن است پزشک بخواهد علل بروز مشکلات را بیش‌تر بررسی کند تا مشخص شود که چه عواملی باعث بروز علائم غیرمعمول می‌شوند. آزمایشات تهاجمی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

 

• کاتتریزاسیون قلب و آنژیوگرافی کرونر.
• مطالعه الکتروفیزیولوژی.

پزشک ممکن است طی این آزمایش الکترود‌هایی را از طریق کاتتر به قلب متصل کند. هنگامی که الکترود‌ها در جای خود قرار دارند، پزشک می‌تواند پالس‌های الکتریکی را از طریق آن ارسال و نحوه واکنش قلب را ثبت کند.

درمان بیماری‌های قلبی تا حد زیادی به نوع بیماری قلبی و همچنین میزان پیشرفت آن بستگی دارد. برای مثال اگر به عفونت قلبی مبتلا هستید، پزشک احتمالاً آنتی بیوتیک تجویز می‌کند.

اگر تجمع پلاک دارید، ممکن است رویکردی دو طرفه داشته باشد: دارویی را تجویز کند که می‌تواند به شما در کاهش خطر تجمع پلاک اضافی کمک کند تا تغییراتی در سبک زندگی سالم ایجاد کنید.

درمان بیماری‌های قلبی به سه دسته اصلی تقسیم می‌شود:
 تغییر سبک زندگی
انتخاب سبک زندگی سالم می‌تواند در جلوگیری از بیماری‌های قلبی کمک کند. آن‌ها همچنین می‌توانند در درمان بیماری و جلوگیری از وخیم‌تر شدن بیماری کمک کنند. رژیم غذایی یکی از اولین مواردی است که ممکن است بخواهید تغییر بدهید. یک رژیم غذایی کم سدیم و کم چرب که سرشار از میوه و سبزیجات است، ممکن است در کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی کمک کند. یک نمونه رژیم‌های غذایی برای جلوگیری از پرفشاری خون رژیم غذایی DASH است.
به همین ترتیب ورزش منظم و ترک سیگار می‌تواند در درمان بیماری‌های قلبی موثر باشد.

دارو‌ها
برای درمان انواع خاصی از بیماری‌های قلبی ممکن است تجویز دارویی لازم باشد. پزشک می‌تواند دارویی را تجویز کند که بتواند بیماری قلبی را درمان یا کنترل کند. همچنین ممکن است دارو‌ها برای کاهش یا توقف خطر ابتلا به بیماری قلبی تجویز شوند. داروی دقیق تجویز شده به نوع بیماری قلبی بستگی دارد.

جراحی یا روش‌های تهاجمی
در برخی موارد بیماری‌های قلبی برای درمان بیماری و جلوگیری از بدتر شدن علائم جراحی یا یک روش پزشکی تهاجمی ضروری است.
برای مثال اگر شریان‌هایی دارید که به دلیل تجمع پلاک به طور کامل یا تقریباً کامل مسدود شده‌اند، پزشک ممکن است یک استنت را در رگ قرار بدهد تا جریان منظم خون را به حالت نرمال برگرداند. روشی که پزشک انجام می‌دهد، به نوع بیماری قلبی و میزان آسیب به قلب بستگی دارد. 

پیشگیری از بیماری قلبی
برخی از عوامل خطر بیماری قلبی مانند سابقه خانوادگی را نمی‌توان کنترل کرد؛ اما هنوز هم مهم است که با کاهش عوامل خطر بسیاری از مسائل قابل کنترل است.

کنترل فشار خون و کلسترول
فشار خون و کلسترول سالم از اولین قدم‌هایی است که می‌توانید برای داشتن قلب سالم بردارید. فشار خون بر حسب میلی متر جیوه اندازه‌گیری می‌شود. فشار خون سالم کم‌تر از ۱۲۰ سیستولیک و ۸۰ دیاستولیک در نظر گرفته می‌شود که اغلب به صورت "۱۲۰ تا ۸۰" یا "۱۲۰/۸۰ mm Hg" بیان می‌شود. سیستولیک اندازه‌گیری فشار هنگام انقباض قلب است. دیاستولیک اندازه‌گیری هنگام استراحت قلب است. اعداد بالاتر نشان می‌دهد که قلب بیش از حد برای پمپاژ خون کار می‌کند.

سطح کلسترول ایده آل به عوامل خطر و سابقه سلامت قلب بستگی دارد. اگر در معرض خطر بالای بیماری قلبی هستید، دیابت دارید یا قبلاً حمله قلبی داشته‌اید، هدف اصلی شما باید سطح پایین‌تری در مقایسه با افراد سالم باشد.

روش‌هایی برای کنترل استرس پیدا کنید
مدیریت استرس می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را نیز کاهش بدهد. استرس مزمن را عامل بیماری قلبی است. اگر مکرراً دچار خستگی، اضطراب یا کنار آمدن با حوادث استرس‌زای زندگی مانند جابه‌جایی، تغییر شغل یا طلاق می‌شوید، با پزشک خود صحبت کنید.

از یک سبک زندگی سالم استقبال کنید
خوردن غذا‌های سالم و ورزش منظم نیز مهم است. اطمینان حاصل کنید که از مصرف غذا‌های پر چربی و نمک اشباع خودداری کنید. پزشکان روزانه ۳۰ تا ۶۰ دقیقه ورزش را توصیه می‌کنند، در مجموع ۲ ساعت و ۳۰ دقیقه در هر هفته است. برای اطمینان از اینکه می‌توانید با اطمینان این دستورالعمل‌ها را رعایت کنید، با پزشک خود مشورت کنید، به‌خصوص اگر قبلاً ناراحتی قلبی داشته‌اید. اگر سیگار می‌کشید، سیگار را ترک کنید. نیکوتین موجود در سیگار باعث انقباض رگ‌های خونی می‌شود و گردش اکسیژن خون‌دار را دچار اختلال می‌کند. این می‌تواند به تصلب شرایین منجر شود. درباره روش‌هایی که می‌توانید خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش بدهید و احتمالاً از آن‌ها جلوگیری کنید، بیش‌تر مطالعه کنید.

اگر تازه به بیماری قلبی مبتلا شده‌اید، در مورد اقداماتی که می‌توانید برای سالم ماندن و سلامت خود انجام بدهید، با پزشک خود مشورت کنید. همچنین می‌توانید با تهیه لیستی دقیق از عادت‌های روزمره خود را برای شرایط پیش آمده آماده کنید. موضوعات احتمالی عبارت‌اند از:
• دارو‌هایی که مصرف می‌کنید
• ورزش منظم
• رژیم غذایی معمولی
• هرگونه سابقه خانوادگی بیماری قلبی یا سکته مغزی
• سابقه شخصی فشار خون یا دیابت
• علائمی را که تجربه می‌کنید، مانند افزایش ضربان قلب، سرگیجه یا کمبود انرژی
مراجعه منظم سالانه به پزشک تنها یکی از عادت‌های درست سبک زندگی سالم است. اگر این کار را انجام بدهید، می‌توانید در زمان مناسب از بروز مشکلات احتمالی پیشگیری کنید. برخی از عوامل خطرزا مانند فشار خون بالا ممکن است با دارو‌ها برای کاهش خطر بیماری‌های قلبی استفاده شوند. 

پزشک همچنین ممکن است نکاتی را در مورد موارد زیر ارائه بدهد:
• ترک سیگار
• کنترل فشار خون
• ورزش منظم
• حفظ سطح کلسترول سالم
• اگر اضافه وزن دارید، کاهش وزن
• تغذیه سالم

ممکن است انجام این تغییرات یک‌باره ممکن نباشد. با ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود مشورت کنید که کدام یک از تغییر سبک‌ها بیش‌ترین تأثیر را دارند. حتی برداشتن قدم‌های کوچک در جهت رسیدن به این اهداف به سالم ماندن کمک می‌کند.

بین بیماری فشار خون بالا و بیماری قلب ارتباط نزدیکی وجود دارد. خون برای گردش در بدن نیازمند پمپاژ بیش‌تر و قوی‌تر قلب است. این افزایش فشار می‌تواند به انواع مختلفی از مشکلات قلبی منجر شود، ازجمله ضخیم شدن عضله قلب، بزرگ و تنگ شدن عروق.

نیروی اضافی که قلب شما باید برای پمپاژ خون استفاده کند، می‌تواند عضلات قلب را سخت و ضخیم کند. این می‌تواند بر میزان پمپاژ مناسب قلب تأثیر بگذارد. بیماری فشار خون قلبی باعث می‌شود عروق خاصیت ارتجاعی و سفتی بیش‌تری داشته باشند. این مسئله گردش خون را کند می‌کند و مانع از اکسیژن رسانی صحیح در بدن می‌شود. بیماری فشار خون بالا دلیل اصلی مرگ و میر در افراد مبتلا به فشار خون است؛ بنابراین مهم است که فشار خون را کنترل کنید. درمان می‌تواند عوارض را متوقف کند و از آسیب احتمالی جلوگیری کند.

بیماری قلبی نیازمند یک عمر درمان و نظارت دقیق است. بسیاری از علائم بیماری قلبی را می‌توان با دارو‌ها، روش‌ها و تغییر سبک زندگی تسکین داد. در صورت موفق نشدن و پاسخ ندادن این روش‌ها ممکن است از مداخله کرونر یا جراحی بای‌پس استفاده شود. اگر اعتقاد دارید که علائم بیماری قلبی را تجربه کرده‌اید یا عوامل خطرزای بیماری قلبی را دارید، به پزشک مراجعه کنید. پزشک با دریافت اطلاعات و بررسی نتایج آزمایش می‌تواند خطرات احتمالی را بسنجد.
قبل از این‌که بیماری تشخیص داده شود، مهم است که مسئولیت سلامت کلی خود را به عهده بگیرید. این امر به‌ویژه اگر سابقه خانوادگی در بیماری قلبی و یا شرایطی داشته باشید که خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می‌دهد، اهمیت دارد.