فنلاند
رئیسجمهور فنلاند، سالی نینستو، در اکتبر ۲۰۱۹ به کاخ سفید دعوت شد و رابطه او با دونالد ترامپ بسیار کماهمیت بوده است. درواقع، کنفرانس مطبوعات مشترک او با ترامپ تحتالشعاع پرسشهایی قرار گرفت که خبرنگاران از ترامپ درباره استیضاح میپرسیدند و نهایتاً با مکالمه پرتنشی که بین رئیسجمهور و یک خبرنگار درگرفت به پایان رسید.
آنها یک دیدار تاریخی دیگر در سال ۲۰۱۸ داشتند که در بحبوحه آتشسوزیهای کالیفرنیا رخ داد. در آن زمان ترامپ سوءمدیریت را مسئول این حادثه دانست و با اشاره به فنلاند آن را کشوری دانست که خطرات را بهتر مدیریت میکند. ترامپ به خبرنگاران گفت: «من با رئیسجمهور فنلاند بودم.. ما یک کشور جنگلی هستیم و آنها وقت زیادی را صرف جمعآوری برگها با شنکش، تمیزکاری و مرتب کردن میکنند و هیچ مشکلی ندارند.»
اما رئیسجمهور فنلاند بعداً گفت که یادم نمیآید درباره جمعآوری برگها در ملاقاتمان صحبت کرده باشیم.
فرانسه
«دوستی بین کشورهای ما ناگسستنی است.»
۱۳ جولای ۲۰۱۷
ترامپ در سال ۲۰۱۷ دعوت فرانسه برای حضور در جشنهای روز باستیل را بعد از یک شروع پردردسر با رئیسجمهور فرانسه پذیرفت. بعد از نخستین ملاقات این دو نفر که در ماه مه ۲۰۱۷ در بروکسل رخ داد، مکرون، رئیسجمهور فرانسه، دستدادنِ محکمِ ترامپ را عملی «غیرمعصومانه» توصیف کرد.
اما از جشنهای باستیل روابط دو کشور گرم شد و ترامپ رویداد روز باستیل را «یکی از عالیترین رژههایی که در عمرش دیده» توصیف کرد و گفت روابط آمریکا با فرانسه «قویتر از همیشه است.»
البته یک موقعیت شرمآور نیز در این دیدار رخ داد و آن زمانی بود که ترامپ به همسر مکرون گفت «خیلی خوب مانده است.»
مکرون در آوریل سال ۲۰۱۸ از کاخ سفید دیدار کرد و به او افتخار دادند تا در کنگره آمریکا سخنرانی کند. سردبیر بیبیسی در امور آمریکای شمالی، سخنرانی آن روز مکرون را «سرزنشهایی که در لفافه ابزار میشوند» توصیف کرد، اما علیرغم تمام تفاوتها در زمینه سیاست، به نظر میرسد این دو رهبر با هم خوب کنار آمدهاند.
البته لحظات تنشالود نیز در روابطشان بوده است. در نوامبر سال ۲۰۱۹، مکرون گفت ناتو دچار «مرگ مغزی» شده است، زیرا تعهد آمریکا به این پیماننامه کمرنگ شده است. ترامپ هم در پاسخ به رهبر فرانسه گفت او «بسیار نامحترمانه» و «زشت» صحبت کرده است.
او همچنین مکرون را به دلیل وضع مالیات بر شرکتهای تکنولوژی آمریکایی «احمق» نامید و تهدید کرد که در انتقام بر الکل وارداتی از فرانسه مالیات وضع خواهد کرد.
آلمان
«ما روابط بسیار عالیای داریم و درواقع از اول هم روابط خوبی داشتیم، ما برخی این را نفهمیدند. اما ما این را میفهمیم و این است که مهم است.»
۲۷ آوریل ۲۰۱۸
دونالد ترامپ با شعار انزواطلبانه خود که میگفت «اول آمریکا» برنده انتخابات شد. این باعث شد که بسیاری صدراعظم آلمان، آنگلا مرکل را رهبر جدید جهان آزاد اعلام کنند.
آنگلا مرکل از معدود رهبران جهان بود که ترامپ اغلب با او صحبت میکرد. مرکل در ماه مارس ۲۰۱۷ از کاخ سفید دیدار کرد. لحن ترامپ خطاب به مرکل از ابتدای ورود به کاخ سفید تغییر کرده است. بعد از آنکه مجله تایم مرکل را به عنوان شخص سال خود معرفی کرد، ترامپ توئیت کرد: «او شخصی است که در حال ویران کردنِ آلمان است».
رهبر آلمان متوجه نظرات تخریبکننده ترامپ بود و در یکی از کنفرانسهای مطبوعاتی مشترکی که داشتند گفت «همیشه گفتهام که خیلی بهتر است که با هم گفتگو کنیم نه درباره هم.»
دو نفر بارها از آن موقع با هم ملاقات کردهاند. اما لحنی که ترامپ برای توصیف مرکل استفاده میکند در انظار عمومی و در توئیتر متفاوت است. ترامپ بارها این موضوع را مطرح کرده که آلمان سهم ۲درصدی خود را خرج ناتو نمیکند و نسبت به پرداخت هزینههای همپیمانی ناتو «بزهکار» محسوب میشود.
او همچنین آلمان را متهم کرده که «بهطور کامل توسط روسیه کنترل میشود»، زیرا «بخش اعظمی از انرژی خود را» از این کشور وارد میکند و در نظر دارد یک خط لوله جدید نصب کند. مرکل در پاسخ به همه اینها گفته به عنوان کشور آلمان «میتوانیم برای خودمان سیاستگذاری کرده و برای خودمان تصمیمگیری کنیم.»
اما اینها لفاظیهایی توخالی از طرف ترامپ نبودند. در ماه جولای امسال، آمریکا اعلام کرد که ۱۲۰۰۰ سرباز خود را از آلمان خارج میکند؛ اقدامی که برخی مقامها آن را تغییر استراتژیک «مواضعش» در اروپا توصیف کردند. ترامپ توئیت کرد: «نیروهایمان را کاهش میدهیم، چون آنها قبضها را پرداخت نمیکنند. به همین سادگی.»
ایران
«هر حملهای از سوی ایران علیه ایالات متحده، در هر شکلی، با حملهای ۱۰۰۰ برابر شدیدتر پاسخ داده خواهد شد!»
۱۵ سپتامبر ۲۰۱۸
دونالد ترامپ از زمان روی کار آمدن با مقامات ایرانی صحبت نکرده، اما وقت زیادی را صرف صحبت کردن درباره این کشور میکند.
یکی از نخستین اقدامات دولت ترامپ معرفی تحریمها علیه این کشور در پاسخ به آزمایش موشکهای بالستیکی بود که تهران دربارهاش گفت هرگز قطعنامه سازمان ملل درباره فعالیتهای هستهای را نقض نکرده است.
آمریکا تأیید کرد که تهران به توافق خود پایبند است، اما ترامپ این توافق را «توافق وحشتناک» توصیف کرد و دستور داد تا مجدداً بازبینی شود.
ترامپ در سفر خود به اسرائیل در سال ۲۰۱۷ گفت «هرگز نباید به ایران اجازه داد که صاحب سلاح هستهای شود – هرگز، هرگز – و باید از آموزش، تجهیزکردن و پرداخت هزینههای گروههای تروریستی و شبهنظامیان دست بردارد.»
او بعداً در توئیتی مدعی شد که ایران در حال کار کردن با کره شمالی است تا سلاحهای هستهای تولید کند. در ماه مه ۲۰۱۸، ترامپ بالاخره تصمیم گرفت از توافق سازمان ملل با ایران خارج شود و گفت: «برای من واضح است که ما نمیتوانیم تحتِ ساختارهای پوسیده این توافقنامه از بمب هستهای ایرانی پیشگیری کنیم.»
ترامپ برخلاف توصیههای همپیمانان اروپایی گفت که تحریمهایی که سال ۲۰۱۵ و به دنبال توافق از روی ایران برداشته شده بود را مجدداً برمیگرداند. در ژوئن سال ۲۰۱۹، ایران اعلام کرد که برخی مفاد توافقنامه را نادیده خواهد گرفت و غنیسازی اورانیوم با غنای پایین را از سر خواهد گرفت.
ترامپ در پاسخ توئیت کرد: «ایران، مراقب تهدیدها باش. آنها میتوانند برگردند و شما را جوری بگزند که پیش از این کسی گزیده نشده است!»
در دسامبر ۲۰۱۹ آمریکا یک حمله هوایی در عراق و سوریه و علیه یکی از نیروهای شبهنظامی عراقی ترتیب داد که میگفت ایران از آنها حمایت میکند. این حمله در پاسخ به کشته شدن یک پیمانکار غیرنظامی آمریکایی به دست این گروه صورت گرفت.
در پاسخ، معترضان در بغداد به سفارت آمریکا در این شهر حمله کردند و ترامپ در توئیتی نوشت مسئول همه اینها ایران است: «آنها بهای سنگینی پرداخت خواهند کرد! این هشدار نیست، تهدید است!»
و دو روز بعد آمریکا در یک حمله هوایی در عراق قدرتمندترین سردار نظامی ایران، سردار قاسم سلیمانی را ترور کرد. رهبر ایران، آیتالله خامنهای، قول داد «انتقام سختی» از کسانی که در پشتِ این حمله بودهاند خواهند گرفت و به دنبال آن موشکهای ایران پایگاه آمریکا در عراق را بمباران کرد. در ماه سپتامبر ترامپ توئیت کرد: «هر حملهای علیه آمریکا با حملهای ۱۰۰۰ بار شدیدتر پاسخ داده خواهد شد.»
اسرائیل
«من همیشه در کنار اسرائیل و مردمش خواهم ایستاد. من قویاً از امنیت و ایمنی و حق آنها برای زندگی در سرزمین تاریخیشان حمایت میکنم. اکنون وقت صلح است!»
ژانویه، ۲۰۲۰
اسرائیل همراه نزدیکترین همپیمان آمریکا بوده است. ترامپ در دعوت از بینامین نتانیاهو به کاخ سفید و سپس پذیرش دعوت او برای بازدید از تلآویو در سال ۲۰۱۷ تعلل نکرد. او گفت آمده تا «پیوند ناگسستنی دو کشور را محکمتر کند».
در آگوست آن سال ترامپ توئیت کرد «صلح در خاورمیانه میراث واقعی همه افراد خواهد بود!»
اما در ماه دسامبر او راه جدیدی را انتخاب کرده بود: به رسمت شناختن اورشلیم به عنوان پایتخت اسرائیل که شگفتی جامعه بینالمللی را به دنبال داشت. رئیسجمهور فلسطین محمود عباس این اقدام را «اسفناک» توصیف کرد و گفت آمریکا دیگر نمیتواند میانجی صلح باشد.
ترامپ، اما ادامه داد و در مه ۲۰۱۸ یک هیأت آمریکایی که دخترش ایوانکا نیز بخشی از آن بود وارد اسرائیل شد تا سفارت جدید آمریکا را در اورشلیم افتتاح کند.
در مه ۲۰۱۹ و به مناسبت نخستین سالگرد بازگشایی سفارت آمریکا در اورشلیم، ترامپ توئیت کرد: «سفارت زیبای ما برپا شده تا روابط مستحکم ما با اسرائیل و اهمیت متعهد بودن به قول و ایستادگی برای حقیقت را غرورآمیز به ما یادآوری کند.»
ترامپ به نشانه روابط گرم خود با نتانیاهو، در جولای ۲۰۱۹ طی توئیتی انتخاب مجدد وی به عنوان طولانیترین نخستوزیر این کشور را تبریک گفت و نوشت: «او اسرائیل را با تعهد به ارزشهای دموکراسی، آزادی و فرصتهایی که هر دو کشور به آنها میبالند و در آنها با هم شریک هستند، هدایت میکند!»
در ژوئن ۲۰۱۹، ترامپ از برنامه تاریخی خود با عنوان «مأموریت صلح، خوشبختی و آینده روشنتر برای اسرائیلیها و فلسطینیها» پردهبرداری کرد. نتانیاهو این برنامه را «توافق قرن نامید»، اما رهبر فلسطینی آن را «سیلی قرن» نامید.
در سپتامبر، بعد از آنکه امارات متحده عربی و بحرین به عنوان سومین و چهارمین کشور عرب در جهان با اسرائیل توافق امضا و روابط خود را عادیسازی کردند، ترامپ از «طلوع یک خاورمیانه جدید» خبر داد.
ادامه دارد ...