نکاتی در مورد پرورش و نگهداری از گیاه آپارتمانی آگلونما یا نخشید

فراروـ اگر اتاق یا فضای خانه شما نور کافی برای پرورش گیاهان آپارتمانی ندارد یا این‌که در نگهداری و پرورش این گیاهان کم تجربه هستید، گیاهان مقاوم داخلی بسیاری هستند که با شرایط گوناگون زیستی سازگارند. این گیاهان به نورکم یا خشکی خاک مقاوم هستند و رشد خوبی دارند. آگلونما، همیشه سبز چینی یا نخشید یکی از زیباترین و مقاوم‌ترین گیاهان آپارتمانی است. این گیاه با ارقام گوناگون و اشکال متنوع گیاهی ایده‌آل برای افراد مبتدی یا پر مشغله است. گونه‌های مختلف آگلونما با برگ‌های سبز، قرمز و صورتی برای خلق منظره‌ای مدرن در خانه مناسب هستند. این گیاه آپارتمانی همچنین خاصیت تصفیه کنندگی هوا را دارد. در ادامه مطلب قصد داریم شما را با گیاه آگلونما و شرایط پرورش، نگهداری و تکثیر آن آشنا کنیم.

به گزارش فرارو، گیاه مقاوم آپارتمانی آگلونما در طیف وسیعی از گونه‌ها با رنگ‌های گوناگون و اشکال متنوع در برگ‌ها گیاه محبوب آپارتمانی است. آگلونما به دلیل رشد آهسته گیاهی ایده‌آل برای پرورش در اتاق خواب، فضای حمام، محل کار، میز کافه‌ها یا لابی هتل‌هاست. نگهداری و پرورش گیاه آگلونما کار دشواری نیست. با این حال اگر به برخی از نیاز‌های گیاه توجه نشود، گیاه دچار بیماری می‌شود و از بین می‌رود. قبل از تهیه یا خرید گیاه آگلونما لازم است که ریشه و خاستگاه این گیاه آپارتمانی را بشناسیم. این شناخت به ما کمک می‌کند تا نیاز‌های اولیه گیاه آگلونما را برای رشد و زنده ماندن مهیا کنیم و جلوی خشک شدن آن را بگیریم.

گیاه آگلونما با اسامی دیگری مانند نخشید، همیشه سبز چینی یا همیشه سبز فیلیپین با نام علمی Aglaonema از خانواده Araceae و بومی مناطق گرم و مرطوب جنوب شرق آسیا، از گینه‌نو تا فیلیپین و چین است. آگلونما گیاهی عمدتا تک شاخه، دارای برگ‌های نیزه‌ای شکل و ساقه‌هایی کوتاه است که طول هر برگ آن ۱۰ تا ۳۰ سانتی‌متر و ارتفاع ساقه تا ۶۰ سانتی‌متر می‌رسد. این گیاه در شرایط ایده‌آل گل‌های شیپوری سفید رنگی تولید می‌کند که جنبه زینتی ندارند. ریشه‌های این گیاه کوتاه و منشعب هستند و تا سطح خاک گسترده می‌شوند. آگلونما در طبیعت معمولا از طریق پاجوش زدن و انتشار بذر‌ها ازدیاد پیدا می‌کند.

گیاهان آپارتمانی منبع آرامش ذهن هستند. تحقیقات نشان داده است که تنها پنج دقیقه رسیدگی به گیاهان می‌تواند بخش قابل توجهی از استرس و نگرانی شما را کاهش بدهد. آگلونما این گیاه زیبا سال‌هاست که در بخش‌هایی از آسیا به عنوان گیاه آپارتمانی خوش‌یمن نگهداری می‌شود. نگهداری از آگلونما در منزل حس آرامش، امید و زنده بودن را در شما ایجاد می‌کند. براساس مطالعات ناسا مشخص شده است که گیاه آگلونما توانایی بالایی در از بین بردن ذرات مضر موجود در هوا مانند بنزن و فرمالدئید دارد. این گیاه با تصفیه هوای خانه به بهبود خواب و سلامت دستگاه تنفسی شما کمک بسیاری می‌کند.

گیاه مقاوم آگلونما بیش از ۴۰ گونه دارد که همگی از نظر شکل و رنگ برگ‌ها با هم متفاوت هستند. از بین ارقام این گیاه آپارتمانی حدودا ۸ گونه در گلخانه‌های کشورمان تکثیر می‌شوند. در ادامه به معرفی چند گونه معروف از آگلونما می‌پردازیم:

• Chinese Evergreen: این رقم از آگلونما با برگ‌های سبز و راه‌راه سفید و ساقه‌های سبز کم‌رنگ گونه‌ای محبوب در بین طرفداران گیاهان آپارتمانی است.
• Red Peacock: برگ‌های سبز این گونه با رگه‌های صورتی یا قرمز تزئین شده است. قرار دادن گلدان این گیاه در پس زمینه سفید یا مشکلی منظره‌ای خیره کننده را خلق می‌کند.
• Emerald Bay: برگ‌هایی با لبه‌های سبز تیره با مرکزی نقره‌ای رنگ یا خاکستری از مشخصات ظاهری این گونه زیبا است.
• Maria: این واریته رشد آهسته‌تری دارد و نگهداری از آن بسیار آسان است.
• Black Lance: این گونه با برگ‌های کشیده و بلند به رنگ سبز تیره با رگه‌های نقره‌ای رنگ در مرکز مشخص می‌شود.
• Brilliant: شاید یکی از زیباترین گونه‌های آگلونما همین نوع باشد. این گونه به نور کم‌تری نیاز دارد.
• Deborah: این گونه با برگ‌های کوچک‌تر و حاشیه سبز تیره و لکه‌های خاکستری در مرکز گونه‌ای مقاوم محسوب می‌شود.
• Red Gold: برگ‌های این رقم برای زیباتر شدن به نور بیش‌تری نیاز دارند. برگ‌ها ترکیبی از سبز، کرم و طلایی دارند که رنگی قرمز آن‌ها را در برگرفته است.
• Pictum Tricolor: پیکتوم سه رنگ رقمی زیبا در بین انواع گیاهان آگلونماست. این گونه بیش‌تر در جزایر سوماترا یافت می‌شود و در گلخانه‌ها گیاهی کم‌یاب است.
• Wishes: برگ‌های کوچک صورتی یا قرمز با لکه‌های محدود سبز در اطراف از مشخصات ظاهری این گونه زیبا است.
• Spring Snow: آگلونما برفی به دلیل برگ‌هایی سبز با خال‌های سفید محبوب و پرطرفدار است.

• نوع خاک: ترکیب خاک مناسب از مهم‌ترین نیاز‌ها برای رشد بهتر و سلامت گیاه آگلونماست. خاک مناسب علاوه‌بر ای‌نکه کار تغذیه کامل گیاه را انجام می‌دهد، به کنترل و دفع آفات، حفظ رطوبت خاک و تنظیم هوای اطراف ریشه‌ها کمک می‌کند. در کل گیاه آگلونما به خاک غنی از نیتروژن، کمی اسیدی بر پایه پیت ماس یا ماسه رودخانه‌ای و هوموس نیاز دارد. خاک این گیاه باید زهکشی مناسبی داشته باشد و آب را به‌راحتی از خود عبور بدهد. استفاده از تکه‌های زغال چوب و کمی پرلیت به کیفیت خاک آگلونما کمک می‌کند. حتما قبل از ریختن خاک در گلدان و کاشت گیاه از وجود سوراخ تخلیه آب در کف گلدان مطمئن شوید.

 

• زمان آبیاری: آگلونما نیز مانند بسیاری از گیاهان آپارتمانی ترجیح می‌دهد قبل از آبیاری بعدی سطح خاک گلدانش کمی خشک شود. بسته به شرایط محیطی مثل نور، دما، رطوبت و تهویه هوا ممکن است زمان خشک شدن سطح خاک متغییر باشد. بهترین آبی که باید به گیاه آگلونما بدهید، آب تصفیه شده، آب جوشیده سرد شده یا آب باران است. حتما آبیاری گیاه را در هر دوره کامل انجام بدهید. آبیاری کامل یعنی طوری به گیاه آب بدهید که اضافی آن از سوراخ کف گلدان خارج شود؛ سپس آب داخل زیر گلدانی را دور بریزید.

 

• نور مناسب: گیاه آگلونما به نور غیرمستقیم خورشید و محیطی روشن نیاز دارد؛ اما گیاه به‌خصوص گونه‌هایی که برگ‌های سبز و مرکز خاکستری رنگ (آگلونما نقره‌ای) دارند، می‌توانند با محیط کم نور نیز سازگار شوند. اگر محیط زندگی شما اقلیم معتدل دارد، می‌توانید گیاه آگلونما را در زیر سایه درختان حیاط پرورش بدهید. برای نگهداری آگلونما در خانه بهتر است گلدان این گیاه را با فاصله ۱ متری در پشت پنجره‌های شرقی یا جنوب شرقی قرار بدهید تا آفتاب غیر مستقیم صبحگاهی به برگ‌های گیاه بتابد. آگلونما‌های برگ صورتی یا برگ سفید به نور بیش‌تری نیاز دارند. نور کم برای این ارقام باعث محو شدن قسمت‌های رنگی برگ‌ها می‌شود.

 

• میزان دما: آگلونما دمای بین ۷۰ تا ۸۵ درجه فارنهایت (۲۱ تا ۲۹ درجه سانتی‌گراد) را ترجیح می‌دهد. محیطی با هوای سرد اصلا برای نگهداری این گیاه مناسب نیست. اگر درجه هوای محیط به بیش از میزان گفته شده رسید، با افزایش رطوبت هوا گرما را برای گیاه آگلونما قابل تحمل کنید. نکته‌ای که باید به آن توجه کنید، این است که در شب نباید بیش از ۱۰ درجه از میزان دمای هوا کاسته شود.

 

• کوددهی: در صورتی که از خاک غنی و مغذی برای کاشت گیاه استفاده کردید یا گلدان و خاک گیاه را به موقع تعویض می‌کنید، گیاه آگلونما به کود نیاز ندارد. اگر فرصت تعویض خاک را نداشتید، از کود‌های کامل مخصوص گیاهان آپارتمانی مثل کود سه بیست استفاده کنید. به طور مثال برای کوددهی یک گیاه آگلونما ۵ ساله یک قاشق چای‌خوری از کود سه بیست را در یک و نیم لیتر آب حل کنید و به میزان یک لیوان در زمان آبیاری به گیاه بدهید. کود حل شده را در محیطی خنک قرار بدهید و هر دو هفته یک‌بار در طول فصل رشد به خاک گیاه اضافه کنید. استفاده از کود‌های پوسیده و آب خورده دامی یا خاک برگ پوسیده جنگلی نیز برای تغذیه گیاه توصیه می‌شود.

 

• رطوبت هوا: زادگاه اصلی گیاه آگلونما مناطق گرم و مرطوب جنوب شرق آسیاست؛ در نتیجه باید محیطی گرم و مرطوب را برای این گیاه در خانه فراهم کنیم. غبارپاشی روزانه، قرار دادن گلدان گیاه در حمام روشن، ایجاد جزیره در زیر گلدانی و استفاده از دستگاه بخار سرد از روش‌های تامین رطوبت برای گیاه آگلونماست. در زمستان به دلیل روشن بودن وسایل گرمایشی رطوبت هوا کاهش و دما افزایش پیدا می‌کند؛ پس در زمستان لازم است هوای محیط نگهداری گیاه را مرطوب نگه دارید.

 

• تعویض گلدان: برای تغدیه بهتر و ایجاد فضایی بزرگ‌تر جهت رشد ریشه‌های گیاه آگلونما هر ۱۸ تا ۲۴ ماه نیاز به تعویض گلدان است. حتما گلدان را متناسب با اندازه گیاه انتخاب کنید. گلدان‌های سفالی یا سرامیکی به رنگ سفید، قرمز و مشکی جلوه خاصی به گیاه آگلونما می‌دهند.

گیاه آگلونما را می‌توان با ۴ روش مختلف تکثیر کرد. ۱. تکثیر با قلمه ساقه ۲. تکثیر با بذر ۳. جداسازی پاجوش ۴. تکثیر با استفاده از کشت بافت.
• تکثیر آگلونما با قلمه ساقه: ریشه‌دار کردن قلمه‌هایی که از ساقه‌ها گرفته می‌شود، راحت‌ترین شیوه تکثیر گیاه آگلونماست. این روش تکثیر برای افراد مبتدی توصیه می‌شود. برای این کار به دنبال ساقه‌های جدید با حداقل ۵ برگ یا ساقه‌های قدیمی با چند گره بدون برگ بگردید. برای اطمینان از سلامت گیاه حتما از تیغ یا چاقوی تمیز و ضد عفونی شده استفاده کنید. قلمه‌ها را می‌توان در آب یا با کاشت مستقیم در خاک ریشه‌دار کرد. برای ریشه زدن قلمه در آب بهتر است از آب جوشیده سرد شده استفاده کنید. سپس قلمه‌ها را در مخلوط خاک کوکوپیت یا پیت ماس و پرلیت بکارید. بستر کشت را در محیطی با دمای اتاق و نور غیرمستقیم قرار بدهید. جوانه‌ها ممکن است پس از ۲۵ تا ۴۵ روز ظاهر شوند.

 

• تکثیر آگلونما با بذر: برای تکثیر گیاه آگلونما باید بذر تازه تهیه کنید. پس از تهیه بذر آن‌ها را برای مدت ۲۴ ساعت در آب اسیدی (آب قلیایی نباشد) قرار بدهید. پس از آن به مخلوط خاک کوکوپیت و پرلیت برای کاشت بذر‌ها نیاز دارید. بذر‌های گیاه آگلونما را روی بستر کشت پخش کنید و با لایه نازکی از خاک بپوشانید. بستر کشت را همیشه مرطوب نگه دارید و آن را در دمای متوسط اتاق نگهداری کنید. بذر‌ها ممکن است پس از ۶۰ روز جوانه بزنند.

 

• تکثیر آگلونما با جداسازی پاجوش: همه گیاهان آگلونما پس از مدتی شروع به رویش پاجوش می‌کنند. پاجوش‌ها گیاهچه‌های کوچکی هستند که به قسمتی از ساقه گیاه مادر متصل‌اند. اگر گیاهتان پاجوش دارد، اجازه بدهید که خوب رشد کنند. زمانی که پاجوش‌ها به ۱۰ سانتی‌متر رسیدند، آن‌ها را با چاقوی تیز و تمیز از گیاه مادر جدا کنید. این کار حتما باید در زمان تعویض گلدان گیاه اصلی انجام شود. پاجوش ریشه‌دار را در گلدانی مجزا و با خاکی مغذی بکارید و خاک را تا مدتی مرطوب نگه دارید. در این روش گیاه جدید با موفقیت و به‌سرعت به عمل می‌آید.

 

• تکثیر آگلونما با کشت بافت: این روش تکثیر نیازمند شرایط خاص گلخانه‌ای و مهارت بالایی است. روش تکثیر کشت بافت این امکان را ایجاد می‌کند که در زمانی کوتاه به تعداد بسیار زیادی گیاه آگلونما دست یابیم. به همین دلیل برای تولید تجاری و انبوه از این روش استفاده می‌کنند. در روش کشت بافت با استفاده از قسمت کوچک ساقه، ریشه یا برگ نهال جدید تولید می‌شود. این روش تکثیر در محیطی آزمایشگاهی اتفاق می‌افتد و در محیط خانه امکان‌پذیر نیست.

بیماری‌ها و مشکلات
• آنتراکنوز آگلونما: روی برگ‌ها لکه‌های قهوه‌ای دایره‌ای تا بیضی شکل با هاله‌ای زرد رنگ شکل گرفته است. این لکه‌ها ممکن است به اندازه پنج سانتی‌متر باشند. این ساختار‌های کلونی شکل قارچی باعث صدمه به گیاه می‌شوند. استفاده از قارچ‌کش و اسپری نکردن آب یا آبیاری از بالا روی گیاه می‌تواند جلوی انتشار این نوع قارچ را بگیرد. بهتر است قسمت‌های آلوده را از گیاه جدا کنید.

 

• زرد بودن و پیچ خوردگی برگ‌های جدید: کمبود مس باعث زرد شدن، تسمه‌ای شکل شدن یا انحراف برگ‌های جدید آگلونما می‌شود. برای رفع این بیماری از کود‌های حاوی مس استفاده کنید. برگ‌های آسیب دیده بهبود نمی‌یابند؛ اما برگ‌های جدید بدون مشکل رشد می‌کنند.

 

• زرد شدن ناگهانی برگ‌ها و پژمردگی گیاه: شاید ارتباط ریشه و ساقه گیاه به دلیل پوسیدگی ریشه‌ها و آبیاری زیاد قطع شده باشد. گاه پس از تعویض گلدان و هوا خوردن ریشه‌ها گیاه پژمرده می‌شود که طبیعی است. اما توجه کنید که گیاه آگلونما به آبیاری زیاد و خاک فشرده و همیشه مرطوب حساس است. پس از خشک شدن سطح خاک اقدام به آبیاری کنید.

 

• سوختگی باکتریایی: سوختگی برگ‌ها به طوری که محل سوختگی حالتی نرم و آبکی داشته باشد. در واقع گونه‌ای از باکتری موجب این بیماری می‌شود. جداسازی قسمت‌های آلوده گیاه، استفاده از خاک استریل، ضدعفونی کردن برگ‌ها با سموم مخصوص و غبارپاشی نکردن روی برگ‌ها از راه‌های درمان این بیماری است.

 

• علت سبز بودن برگ‌های جدید گونه‌های برگ صورتی یا قرمز آگلونما: نرسیدن نور کافی به برگ‌ها علت این عارضه است. گیاهان برگ نارنجی یا سفید به نور بیش‌تری نیاز دارند. اگر خانه شما نورگیر نیست، گونه‌های آگلونما سبز را خریداری کنید.

 

• لوله‌ای شدن برگ‌های آگلونما و سوختگی نوک برگ‌ها: قرار گرفتن گیاه در مقابل باد و محیط سرد، نور زیاد، آبیاری کم یا زیاد و خشکی هوا از علت‌های اصلی این عارضه است.

 

• علت کوچک شدن برگ‌های جدید آگلونما: کوچک بودن گلدان، نور کم و خاک نامناسب از علل اصلی کوچک شدن برگ‌های جدید گیاه آگلونماست.

 

آفات مربوط به گیاه آگلونما
• شپشک آردآلود: این آفت به صورت توده‌ای سفید رنگ و آردی شکل روی ساقه یا پشت برگ‌ها دیده می‌شود. برای از بین بردن سریع این آفت ۴ قطره از سم ایمیدوکلروپراید را در یک و نیم لیتر آب حل کنید و پشت و روی برگ‌ها را با اسپری از سم آغشته کنید.

 

• کنه یا شپشک سپردار: کنه سپردار به شکل توده‌های قهوه‌ای یا خاکستری رنگ دیده می‌شوند که در زیر و روی برگ‌ها زندگی می‌کنند. پس از تکثیر و ازدیاد این نوع آفت برگ‌ها حالتی چسبناک و براق به خود می‌گیرند که نتیجه مدفوع کنه‌هاست. از سم ایمیدوکلروپراید طبق دستور استفاده کنید.

 

• پشه سیاه خاک: برای دفع پشه‌های کوچک و مزاحم خاک گلدان‌ها از سم دیازینون استفاده کنید. یک سی‌سی از سم را در یک لیتر آب حل کنید و روی خاک اسپری کنید تا آرام آرام سم وارد خاک شود و پشه‌ها را از بین ببرد.