فرارو- بیش از 50 روز است که هوای تهران در وضعیت ناسالم به سر میبرد. برخی روزها اوضاع آن قدر خراب شد که دولت اعلام تعطیلی کرد. دولت؛ تردد زوج و فردی خودروها را اعمال نمود و در آخرین اقدامش دست به دامن پرندهای آبپاش شد تا بتواند رطوبت هوای تهران را افزایش دهد و بحران را کنترل نماید. با این حال هیچ کدام از این راه حل ها نتیجه مناسب را در پی نداشت و به نظر میرسد اکنون فقط باید منتظر آسمان ماند شاید که با بارانی اساسی تهرانیها نجات یابند.
به گزارش فرارو، کنترل بحران مقولهای است که حرفش را زیاد شنیدیم اما عملش را ندیدهایم. دولت 50 روز است که تلاش میکند بحران پایتخت را حل نماید اما در این راه کمترین موفقیت را داشت و آن هم حفظ وضع موجود بود. هوای تهران در این مدت یک وضعیت را داشته است آن هم وضعیت "هشدار".
روز گذشته در حالی که احتمال تعطیلی دوباره تهران وجود داشت، سازمان هواشناسی کشور خبری خوش و نجات دهندهای را اعلام کرد. خبر از آغاز بارش باران از روز شنبه در مناطق غربی کشور حکایت میکرد. با انتشار این خبر تعطیلی تهران هم منتفی شد.
هواشناسی نوید بارش باران در روز دوشنبه را در تهران داد تا مسئولین با خیال راحتتری بحران را کنترل نمایند. یعنی تهران را تعطیل نکنند! و ساعات کاری ادارات را به حالت اول برگردانند. اما در پی این اقدام شجاعانه و متهورانهی دولت، باز هم امروز وضعیت آلودگی هوای تهران به حالت هشدار رسید. به گونهای که بنا به اعلام مركز هماهنگی اطلاعرسانی آلودگی هوای تهران، میزان آلایندهها هر لحظه روبه افزایش است.
دولت در پنجاه روز اخیر برای مبارزه با مشکل آلودگی هوای تهران راهکارهای متفاوتی را در پیش گرفت اما هریک از آنها با شکست مواجه شدند. اولین راهکار اعمال طرح زوج و فرد برای خودروهای شهر تهران بود که شاید بتوان آن را منطقیترین طرح دولت برای مبارزه با آلودگی دانست. طرحی که حداقل توانست تعداد خودروهای حاضر در خیابان را کاهش دهد و مانع از بحرانیتر شدن وضعیت شود.
اما در مرحله اجرای این طرح نیز مسائل بسیاری وجود داشت بسیاری از خودروهای پلاک زوج در روزهای فرد و بالعکس بدون هیچ ممانعتی تردد میکردند و هیچ برخوردی با آنها صورت نمیگرفت.
دومین راه حل برای مقابله با آلودگیها تعطیل کردن تهران بود. این راهکار در چهار روز به مرحله اجرا گذاشته شد اما با این حال پس از گذراندن روزهای تعطیل هیچ تغییری در هوای تهران مشاهده نشد و وضعیت به همان شکل پیش رفت.
تعطیلیها نه تنها به بهبود وضعیت کمک نکرد بلکه تبعات اقتصادی سنگینی را نیز برای کشور داشت. به گونهای که بسیاری از فعالان اقتصادی از این ابتکار دولت انتقاد کردند. به همین دلیل فعالان اقتصادی و شرکتها خصوصی در دومین چهارشنبه و پنج شنبهای که تعطیل اعلام شد به این تصمیم بیتوجهی کردند و شرکتها و دفاتر خود را تعطیل ننمودند.
رییس فراكسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی نیز اعلام کرد تعطیلات پیشبینی نشده در تهران موجب وارد آمدن ضررهای جبرانناپذیر به اقتصاد كشور است. وی گفت: «ضرر و زیان هر روز تعطیلی در تهران، حدود ٣۵۰ میلیارد تومان میباشد.»
سومین ابتکارکه جنجال بسیاری برپا کرد، آبپاشی تهران به وسیله پرندههای آب پاش بود. این اقدام چند روز پیش اجرا شد اما نه تنها هیچ تاثیر مثبتی نداشت بلکه بسیاری از کارشناسان از اثرات منفی این اقدام سخن گفتند.
مسئله اصلی درباره آب پاشی تهران این بود که مساحت کلان شهر تهران به چه میزان آب نیاز دارد و آیا آب پاشی گره از کار میگشاید؟ به گفته کارشناسان برای یک میلیمتر بارندگی در تهران باهواپیماهای مورد استفاده یعنی هواپیماهای سمپاش نیازمند نزدیك به 64هزار سورت پرواز است. که هزینه بسیار بالا و اثر گذاری بسیار اندک دارد.
آب پاشی تهران اجرا شد و بر روی برخی نقاط تهران آب ریخته شد. ولی آن آبها نه تنها آلودگی را کم نکرد بلکه حتی نتوانست اندکی زمین را خیس کند. این اقدام دولت پس از اجرا مضحکه خاص و عام شد. معصومه ابتکار رییس اسبق سازمان محیط زیست کشور در این باره معتقد است: «مسائلی مانند آبپاشی در هوای شهر خیلی مایه تاسف است زیرا مطرح شدن مسائلی از این دست در واقع فقط یك ظاهرسازی است و هیچ اثری مثبتی كه ندارد، حتی شاید آثار مخرب هم داشته باشد.»
رسانهها با تیترهای کنایه آمیز که از به تمسخر گرفتن این اقدام حکایت میکرد به استقبال آبپاشی رفتند، این طرح آن قدر عجیب بود که بسیاری از اعضای کمیته ویژه کاهش آلودگی هوای تهران نیز منتقد طرح شدند و وزیر بهداشت دولت نیز صدایش در آمد و آن را راهکاری نامناسب دانست.
مرضیه دستجردی گفت: «اگر آب پاشی با حجم وسیع صورت گیرد ممكن است تا اندازهای موثر باشد اما طبق گزارشهای وزارت بهداشت، آب پاشی با حجم كم موثر نخواهد بود.»
با این حال پرسش اساسی همچنان باقی است. راه حل کاهش آلودگی هوای تهران چیست؟ اقدامات دولت که نتیجه بخش نبود پس چگونه باید آلودگی را کاهش داد؟
معصومه ابتکار رئیس كمیته محیط زیست شورای شهر تهران در این باره گفت: «حل معضل پیچیدهای مانند مسئله آلودگی هوا، با برنامهریزی، تدوین ساز و كارهای هماهنگ و كارآمد مدیریتی و در واقع تامین اعتبارات، هماهنگی بین بخشی، نظارت و پایش مستتمر امكانپذیر است و هیچ راه دیگری هم ندارد.»
ابتكارافزود: «برای حل مشكل آلودگی هوا در تهران باید برای منبع آلودگی برنامهریزی شود، مشخص شود كه آلایندهها كدامند، منابعشان مشخص شود و براساس آن برنامهریزیها صورت بگیرد.»
برخی از کارشناسان نیز برای حل مقطعی این معضل راه حلهایی هم چون حمایت از وسایل حمل و نقل عمومی هم چون اتوبوس و مترو و.. را موثر دانستند. برخی دیگر نیز منشا آلودگی را بنزینها آلوده تولید داخل دانسته و خواهان عدم عرضه این نوع بنزینها شدند موضوعی که به وسیله وزارت نفت قویا تکذیب شد و منشا آن رسانههای بیگانه معرفی گردید. البته مجلس شورای اسلامی در حال بررسی این موضوع است. سید عماد حسینی سخنگوی کمیسیون انرژی در این باره گفت: «هنوز تبعات زیستمحیطی این بنزینها و تاثیر کوتاهمدت آنها بر آلودگی هوا برای کمیسیون انرژی ثابت نشده است.»
با این اوصاف آلودگی هوای تهران 50 روز است که ادامه دارد. در این مدت هر طرحی از سوی دولت اجرا شد با شکست روبه رو گردید. بحران همچنان ادامه دارد و برای کنترل این بحران چراغی از دولت روشن نشد. به نظر میرسد تنها یک راه برای نجات شهروندان تهرانی باقی مانده است، راهی که ربطی به دولت ندارد. راهی که دیروز هواشناسی نوید آن را داد. امید؛ آن هم نه به دولت بلکه به آسمان.