روز 18 مرداد بهمن فرمانآرا طي يادداشتي در يك روزنامه صبح كه در فضاي مجازي به سرعت تكثير شد، عنوان كرد: «هر فيلمي جز «جدايي نادر از سيمين» كانديداي كشور ايران براي معرفي به جايزه اسكار باشد به كلي اتلاف وقت است. چون اين فيلم علاوه برموفقيت مالي و هنري، پخشكننده مهمي در آمريكا دارد و با پشتيباني شركتي چون سوني كلاسيك حتماً شانس بيشتري خواهد داشت تا فيلمي چون «پاياننامه» كه خطر انتخاب آن به خاطر ارتباطات تهيهكننده و معاونت سينمايي بسيار زياد است.»
اين شايد اولين مناقشه درباره حضور نماينده سينماي ايران در مراسم اسكار 2012 باشد كه باعث شد روحالله شمقدري در خصوص اين اظهارات به خبرنگار فارس بگويد:به نظرم جنس اين اظهارنظر از مدل اظهارنظراتي است كه صرفاً در رسانه منتشر شود.
شمقدري افزود: تا آنجا كه بنده اطلاع دارم انتخاب هر فيلمي براي معرفي به جايزه اسكار مناسبات خاص خود را دارد، در حقيقت چنين ارتباطاتي هيچ تأثيري در اين انتخاب ندارد، چه بسا ممكن است همين ارتباطات و نتيجه گيريهايي كه افراد از آن ميكنند، شانس انتخاب فيلم را خيلي كم كند.
تهيه كننه فيلم «پايان نامه» گفت: به طور كلي به نظر بنده، اين اظهارنظر يك اظهارنظر ساده و عوامانه است كه حرف تخصصي در آن گفته نشده؛ بنده به شخصه تا اين لحظه به شانس انتخاب «پاياننامه» براي اين مراسم حتي فكر هم نكردهام چون اطمينان دارم براي چنين گزينشهايي، افرادي كه بايد بر اساس مناسبات تعريف شده، بررسيها را انجام ميدهند و بهترين فيلم به عنوان نماينده كشورمان انتخاب ميشود.
اينها همه در حالي است كه همه كشورها تا اوايل مهرماه فرصت دارند تا فيلم منتخب خود را به اسكار معرفي كنند و گويا در ايران به روال سالهاي قبل اين موضوع همچنان تا آخرين لحظه در هالهاي از ابهام خواهد بودچنانچه سيد احمد ميرعلايي ،مدير عامل بنياد فارابي گفته يك كارگروه 9 نفره از سينماگران براي اين منظور تشكيل شده و تا آخر شهريور ماه نماينده ايران در اسكار را معرفي خواهند كرد و مانند هميشه اين افراد معرفي نشده اند.
هر چند امسال به نظر ميرسيد با موفقيتهاي جهاني فيلم جدايي نادر از سيمين اين فيلم شانس ورود به رقابت اسكار راداشته باشد اما مانند هميشه هيچ چيز قابل حدس نيست. سال گذشته نيز «بدرود بغداد» نماينده سينماي ايران به طرز عجيبي به اسكار معرفي شد و به طرز عجيبتري هيچ خبر جهاني در خصوص اكران و رايزني با اعضاي اسكار در مورد آن ديده نميشد،
در نهايت ـ مطابق انتظار ـ جايي در فهرست نهايي براي رقابت با برترين فيلمهاي غير انگليسي زبان سال 2011 نيافت. اگر به تاريخچه حضور سينماي ايران به رقابتهاي اسكار نگاهي بيندازيم ميبينيم سينماي ايران از سال 1356 توانست با معرفي فيلمي براي حضور در اسكار در حد و اندازههاي جهاني و يك جشنواره بزرگ بينالمللي قد علم كند. از آن روز 34 سال ميگذرد. سينماي ايران براي اولين بار در سال 56 با معرفي فيلم «دايره مينا» به كارگرداني داريوش مهرجويي در مراسم اسكار حضور پيدا كرد و موفقترين سال حضور ايران در اسكار به 1377
باز ميگردد كه بچههاي آسمان به كارگرداني مجيدي در نهايت در رقابت با زندگي زيباست به كارگرداني روبرتو بنيني دستش از اسكار باز ماند. تا كنون فيلمهاي دايره مينا، زير درختان زيتون،بادكنك سفيد، گبه، بچههاي آسمان، رنگ خدا، زماني براي مستي اسبها،باران، من ترانه 15 سال دارم، نفس عميق، لاك پشتها پرواز ميكنند، خيلي دور خيلي نزديك، كافه ترانزيت، ميم مثل مادر، زماني براي مستي اسبها كافه ترانزيت، آواز گنجشكها و درباره الي و بدرود بغداد از ايران راهي اسكار شدند كه مجيد مجيدي بيشترين حضور را در اين رقابتها داشته است.
به هر حال كشورهاي مختلف جهان تا روز يکم اکتبر (9 مهر) سال جاري فرصت دارند تا آثار خود را براي حضور در بخش فيلمهاي غير انگليسي زبان هشتاد و سومين دوره مراسم آکادمي اسکار ارسال کنند.سال گذشته تنها 8 روز تا فرصت باقيمانده مهلت معرفي فيلم به اسكار از سوي معاونت سينمايي وزارت ارشاد، فيلمسينمايي «بدرود بغداد» به كارگرداني مهدي نادري به اسكار معرفي شد.
طبق آنچه در سايت آكادمي اسكار آمده است؛«انتخاب فيلمها در هر كشوري توسط يك سازمان يا يك هيات داوري متشكل از هنرمندان و اهالي صنعت سينما، انجام ميشود كه فهرست اعضاي اين كميته انتخاب بايد تا تاريخ 13 آگوست (12 مردادماه) به آكادمي معرفي شده باشد.»و سپس تا اول اكتبر (9 مهرماه) بايد فيلم به همراه پوستر و عكسها به آكادمي ارسال شود.فقط فيلمهايي كه طي يك سال گذشته در قطع 35 يا 70 ميليمتري و از طريق فروش بليت در هر كشوري به نمايش عمومي درآمده باشند ميتوانند به آكادمي اسكار معرفي شوند.
هرساله كشورهاي مختلف فيلمهايش را به اسكار معرفي ميكنند و در نهايت 5 فيلم براي دريافت جايزه بهترين فيلم خارجي زبان، نامزد ميشوند.سال گذشته «بدرود بغداد» در ايران اكران عمومي نشده بود و تا فرصت باقيمانده براي در چند روز در يكي از سينماهاي گرگان فيلم اكران عمومي شد.
در آخرين روز شهريور ماه و در فرصت چند روز باقيمانده براي معرفي فيلم به اسكار؛ روابط عمومي معاونت امور سينمايي وسمعي و بصري وزارت فرهنگ وارشاد اسلامي در نمابري اعلام كرد:«در پي بررسيهاي انجام شده براي انتخاب فيلم ايراني مراسم اسکار و مطرح شدن چند فيلم به عنوان نامزدهاي انتخاب نهايي، به دليل سفر معاونت سينمايي به همراه رياست محترم جمهوري اسلامي ايران به نيويورک و همچنين سفر مديرعامل بنياد سينمايي فارابي به خارج از کشور، طي نامهاي به تاريخ 23شهريور از سوي جواد شمقدري پيگيري اين مورد به عهده سيد عليرضا سجاد پور مدير کل اداره ارزشيابي و نظارت حرفهاي گذاشته شد.عليرضا سجادپور طي تماسها و مشورتهاي متعدد با دست اندرکاران و اهالي سينما از بين گزينههاي موجود سرانجام فيلم «بدرود بغداد» ساخته مهدي نادري و به تهيهکنندگي مرکز سينماي مستند و تجربي انتخاب شد.بخشي از دلايل انتخاب اين فيلم مضمون ضد اشغال فيلم است که به حوادث اشغال عراق توسط نيروهاي آمريکايي ميپردازد وبا وجود شرايط فعلي مخالفت با حضور نظاميان آمريکايي در کشورعراق که در افکار عمومي جهان موجود است به نظر ميرسد اين انتخاب توجيه مناسبي دارد.»
اين گزارش ميافزايد: «اين انتخاب بر مبناي مشورتهاي گسترده با صنوف مختلف سينما صورت گرفته و گرچه گزينههاي ديگري نيز موافقاني داشتند اما بدرود بغداد با فاصله بيشتري آراي مثبت را به خود اختصاص داد.»اين در حالي است كه در آن نمابر نامي از سينماگر ان مورد مشورت قرار گرفته نيامده بودو هياتي كارشناسي هم معرفي نشده بود. حالا بايد نشست و ديد در فرصت باقي مانده بالاخره نماينده سينماي ايران در اسكار در چه تاريخي مشخص خواهد شد و فيلم جدايي نادر از سيمين كه همه شرايط لازم براي معرفي به اسكار را دارد آيا مورد انتخاب هيات ايراني اسكار هم خواهد بود يا نه؟ گفتني است در آن سالي كه فيلم درباره الي به مراسم اسكار معرفي شد از همه گونه شانسي براي دريافت اين جايزه بر خوردار بود و تنها ورشكستگي پخش كننده آمريكايي فيلم باعث شد اين فيلم از اين رقابت باز بماند.