گاهي اوقات ما فقط واسطه هستيم؛ مثل همين حالا كه شما قرار است اين گزارش را بخوانيد و ما در آن فقط آن چيزي را كه شنيده‌ايم با كارشناسان و اهالي اقتصاد در ميان گذاشته‌ايم. واقعيت آن است كه دو شب پيش، رييس‌جمهور در برنامه ويژه خبري اعلام كرد كه فضاي اقتصاد ايران بسيار با نشاط است. او همچنين به كساني كه مي‌گويند توليد بي‌جان شده، گفت كه توليد در ايران بهترين روزهاي خود را سپري مي‌كند البته بدون شك جاي خوشحالي دارد كه اقتصاد ايران با نشاط باشد يا توليد با انگيزه به كار خود ادامه دهد اما واقعيت اينجاست كه دست‌اندركاران اقتصاد به‌گونه ديگري اين نشاط را تعريف مي‌كنند.
اما از منظري به نظر مي‌رسد بايد به اين گروه از كارشناسان اقتصادي حق داد. چون در چند سال گذشته به وضوح مشخص شده كه سرمايه‌داري تجاري و در رأس آن اتوبان واردات بيشتر از ساير بخش‌هاي اقتصادي جايي براي نفس كشيدن داشته است. توليدكنندگان مي‌گويند سرمايه‌داري صنعتي در چند سال گذشته روزهاي خوبي را مزه‌مزه نكرده است.
مدعاي حرف كارشناسان اقتصادي نيز بدون شك آمار واردات محصولات مصرفي است كه امروز بازار ايران را در آغوش گرفته است. مطالب زير واكنش كارشناسان و فعالان صنعتي به بحث بانشاط بودن اقتصاد ايران است. آنها را بخوانيد.
صنعت ذوقي ندارد
جمشيد پژويان، رييس شوراي رقابت تعريف دقيقي از يك اصطلاح غيراقتصادي مانند پرنشاط براي يك مفهوم اقتصادي مانند توليد ندارد؛ اما مي‌گويد، هدفمندي يارانه‌ها نتوانسته انتظارات او را دست‌كم در بخش صنعت برآورده كند. پژويان در گفت‌وگو با «شرق» مي‌افزايد: اميد مي‌رفت پس از هدفمندي يارانه‌ها دولت سياست‌هاي حساب شده‌اي در پيش مي‌گرفت كه در نهايت باعث مي‌شد صنعت و صنعتگر به تجهيز با تكنولوژي نوين براي توليد با كيفيت و صرفه جويي در مصرف انرژي و البته سرمايه‌گذاري مجدد تشويق شود.
اما متاسفانه آنطور نشد كه انتظار مي‌رفت. اين كارشناس اقتصادي معتقد است: هدف تعريف شده براي قانون هدفمندي يارانه‌ها اين بود كه توليدكننده و صنعتگر با مشوق‌هاي دولت و سياست‌هاي تشويقي براي توسعه فعاليت بر سرذوق بيايد، اما دست‌كم من اين ذوق‌زدگي را در بخش صنعت نمي‌بينم. به گفته او انتظارها اين بود كه با هدفمند شدن يارانه نرخ استهلاك براي صرفه جويي بيشتر به شدت كاهش يابد و صنعتگر حاضر شود به عنوان شريك در سرمايه‌گذاري‌هاي مجدد حاضر شود اما چنين تحولي در حال حاضر قابل تشخيص نيست. پژويان تاكيد مي‌كند: نه تنها در اين مدت انتظارها برآورده نشد، بلكه به نظر مي‌رسد حركت در خلاف جهت كليد خورده است.
او مي‌گويد: سياست‌هايي مانند تخصيص وام‌هاي ارزان، پرداخت نقدي يارانه انرژي به واحدهاي توليدي تنها مي‌تواند واحدهاي توليدي و صنعتي را براي به جيب زدن پول بر سر ذوق آورد! پژويان اجراي قانون هدفمندي يارانه را اجتناب‌ناپذير توصيف مي‌كند اما بر اين نكته هم تاكيد دارد كه اين قانون بايد از طريق سياست‌هاي مناسب و كارگشا اجرا مي‌شد. به گفته او بهتر اين بود كه براي اتخاذ اين سياست‌ها با كارشناسان صاحب راي و متخصص مشورت به عمل مي‌آمد نه اينكه اعضاي هيات وزيران به اين سياست‌ها راي بدهند.
آمار لازم است
علي رحماني، مديرعامل پيشين شركت بورس اوراق بهادار تهران مي‌گويد، در حال حاضر بعضي از صنايع حال و روز خوبي دارند و چرخ روزگارشان به راحتي مي‌چرخد اما گروهي از صنايع هم با مشكلات مختلفي دست به گريبان هستند. او در اين خصوص به صنايع پتروشيمي اشاره مي‌كند و مي‌افزايد: واحدهاي اين صنعت توليد قابل ملاحظه‌اي دارند و صف تقاضا برايشان اميدبخش است اما در مقابل بعضي از صنايع مانند ماشين‌سازي، روزهاي سختي را پشت‌سر مي‌گذارند. به گفته رحماني براي ارزيابي صحيح از وضعيت اقتصاد و توليد، بهترين روش استفاده و البته انتشار آمارهاي رسمي است؛ آمارهايي از جمله آمار بيكاري، سرمايه‌گذاري صنعتي و ميزان حمايت‌هاي انجام‌شده از توليد و صنعت.
نگراني از امنيت، نشاط را كنار زده است
عبدالحميد قديمي، دبير انجمن ريخته‌گري نيز در اين خصوص با اشاره به اينكه شايد مقصود رييس‌جمهور صنايع بزرگ باشد به «شرق» مي‌گويد: ممكن است منظور صنايع بزرگي باشد كه دولت در تزريق منابع به آن واحدها نقش دارد؛ چرا كه در بخش خصوصي نشاط ديده نمي‌شود. وي تصريح مي‌كند: نگراني‌اي كه از فقدان امنيت سرمايه‌گذاري شكل گرفته به‌طور طبيعي بحث نشاط را كنار مي‌زند و تنها نگراني از توليد را به ميان مي‌كشد. وي ادامه مي‌دهد كه بايد ببينيم اجراي كدام برنامه طبق قوانين مصوب بوده و به توليدكننده امنيت و ثبات مي‌بخشد كه توليدكننده با آسودگي سرمايه‌گذاري كند و در توليد خود نشاط ببيند.
غالب طرح‌ها و برنامه‌ها به قوانين مصوب توجهي ندارد، همچون قانون هدفمندي يارانه‌ها كه در اجراي آن توجهي به قانون مصوب نشده است كه قرار بود طي پنج سال قيمت‌ها نهايي شده و آزاد شوند، اين در شرايطي است كه در سال نخست قيمت‌ها افزايشي 50درصدي يافته كه اين امر براي توليد و صنعت مشكلات بسياري به همراه آورده است. دبير انجمن ريخته‌گري با اشاره به اينكه بهبود فضاي كسب و كار نيازمند ثبات است، يادآور مي‌شود: در حال حاضر به غيراز تمامي مشكلاتي كه فضاي كسب و كار كشور با آن مواجه بود، مشكل جديدي نيز بهبود فضاي كسب و كار كشور را تهديد مي‌كند كه اين مشكل همين بي‌ثباتي در اجراي سياست‌هاست كه در كشور مي‌بينيم.
وي همچنين با تاكيد بر اينكه اقتصاد نياز به برآوردهاي صحيح آماري دارد، اظهار مي‌كند: اساسا از شفافيت دور شده‌ايم و ساده‌ترين آمارهاي اقتصادي در كشور نيز به دليل فضاي سياسي جزو اسرار شده‌اند و حتي نمايندگان مجلس نيز از آنها اطلاعي ندارند. در اين ميان آمارهايي كه داده مي‌شود با نرخ رشد اقتصادي كشور و واقعيت‌ها همخواني ندارد كه به اين ترتيب مي‌توان گفت، واقعيت‌هاي اقتصادي كشور آن آمارهايي نيست كه اعلام مي‌شود بلكه افرادي كه در كف جامعه فعاليت مي‌كنند آن را لمس مي‌كنند.
قديمي خاطرنشان مي‌كند: رييس‌جمهور در همدان درخصوص يارانه بخش صنعت گفته است كه از ابتدا قرار نبود يارانه نقدي به بخش صنعت پرداخت شود؛ مابه‌التفاوت نرخ حامل‌هاي انرژي را نيز هر توليدكننده‌اي كه خواسته است، گرفته، البته در بخش پرداخت تسهيلات نوسازي با مشكلاتي مواجه بوده‌ايم كه اين امر با واقعيت‌ها فاصله دارد.
صنعت نساجي گرفتار‌تر از اين حرف‌ها
جمشيد بصيري، عضو هيات مديره انجمن صنايع نساجي نيز در اين مورد اظهار مي‌كند: معناي اين صحبت را نمي‌فهمم. در صنعت نساجي نشاطي كه از آن صحبت شده را، نمي‌بينم چرا كه اين صنعت بيش از آنچه به نظر مي‌رسد، گرفتار است. وي با اشاره به اينكه اين صنعت مشكلات صنايع ديگر همچون نرخ بالاي سود تسهيلات، نرخ ارز، مشكلات تامين نقدينگي و... را با خود همراه مي‌بيند، مي‌گويد: الان ديگر درخصوص مشكلات قديمي و هميشگي اين صنعت نمي‌توانيم حرفي بزنيم، چرا كه مشكل جديد اين صنعت كه به عنوان خون براي صنعت نساجي محسوب مي‌شود، آنقدر اين صنعت را تحت تاثير قرار داده كه اجازه حرف زدن درباره مشكلات گذشته را نيز گرفته است. بصيري درخصوص اين مشكل جديد تصريح مي‌كند: در حال حاضر ميزان توليد پنبه كشور پاسخگوي نياز صنعت نساجي نيست، اين در حالي است كه دولت در اقدامي ناگهاني و به منظور حمايت از توليد پنبه كشور تعرفه واردات اين محصول را دو برابر و 20درصد تعيين كرد.
وي با اشاره به اينكه پنبه همچون خون براي صنعت نساجي است، ادامه مي‌دهد: وقتي توليدكننده توان تامين مواد اوليه را ندارد و بايد آن را با قيمت‌هاي بيشتري وارد كند ديگر جايي براي صحبت كردن در مورد مشكلات گذشته و بانشاط بودن باقي نمي‌ماند.
سلطاني: فضاي توليد بانشاط نيست
پدرام سلطاني، نايب‌رييس چهارم اتاق بازرگاني و صنايع و معادن نيز مانند عدالتيان، از هدفمندي يارانه‌ها مي‌گويد كه توان توليد را تحليل داده است: «اولين نكته كه در شرايط فعلي به ذهن مي‌رسد، اجراي قانون هدفمندي يارانه‌هاست. بايد پرسيد در فضايي كه با اجراي اين قانون، هزينه‌هاي توليد به يك‌باره افزايش يافته بي‌آنكه يارانه‌اي پرداخت شود و حتي اجازه افزايش قيمت براي جبران اثر افزايش هزينه‌هاي انرژي به صاحبان واحدهاي توليدي داده نشده، چگونه مي‌توان اين فضا را بانشاط قلمداد كرد.»او نياز تامين مالي را از ديگر مشكلات توليد مي‌داند كه شرايط دشواري را براي اين بخش فراهم كرده است: «زماني‌كه گروهي دسترسي نامحدود به منابع بانكي دارند و حاصل آن نيز همين اختلاس سه‌هزار ميليارد توماني مي‌شود، اما در مقابل بخش عمده‌اي از توليدكنندگان از دريافت وام‌هاي خرد ناتوان هستند و هيچ‌گونه همكاري‌اي نيز از سيستم بانكي براي استمهال بدهي‌هاي آنها انجام نمي‌شود، چگونه بخش توليد به تامين منابع و توسعه فعاليت خود اميدوار باشد.»به گفته وي، نرخ ارز و نوسانات نامتعارف آن نفس توليد و صنعت را بند آورده است: «در شرايطي كه نرخ ارز دايما در حال نوسانات نامتعارف و غيرقابل پيش‌بيني است، چگونه توليدكنندگان و حتي صادركنندگان و واردكنندگان مي‌توانند امنيت فكري داشته باشند و براي آينده برنامه‌ريزي كنند.»سلطاني در پايان به شكاف ميان آنچه دولتمردان مي‌گويند و آنچه توليدكنندگان و فعالان اقتصادي احساس مي‌كنند، اشاره مي‌كند؛ گفته‌هايي كه منجر به قضاوت‌هايي از اين دست مي‌شود تا فكر كنيم فعالان اقتصادي در شرايط مناسب به سر مي‌برند.
عدالتيان: فضاي اقتصادي مضطرب است
جمشيد عدالتيان، عضو اتاق بازرگاني و صنايع و معادن ايران در واكنش به گفته‌هاي اخير رييس‌جمهوري سعي دارد با گفتن يك جمله، فضاي اقتصادي كشور را به تصوير بكشد. آن جمله اين است: «فضاي اقتصادي كشور در اضطراب است.»عدالتيان از هدفمندي يارانه‌ها مي‌گويد كه فضاي اقتصاد كشور را به شكل فعلي درآورده است: «سخنان عنوان‌شده در جلسات اتاق بازرگاني همه گوياي اين واقعيت هستند كه صنايع توليدي وضعيت مطلوبي ندارند. قانون هدفمندي يارانه‌ها كه 9ماه است اجرا مي‌شود، موجب افزايش هزينه‌هاي واحدهاي توليدي شده، بي‌آنكه يارانه‌اي به اين بخش اختصاص يابد.
صاحبان بنگاه‌هاي اقتصادي در چنين شرايطي كه از افزايش قيمت‌هاي كالاهاي توليدي منع شده‌اند، تنها توانسته‌اند ظرفيت توليد خود را كاهش دهند تا شايد وضعيت موجود در آينده به نفع توليد و صنعت تغيير يابد.» او به محدوديت‌هاي ايران در عرصه بين‌المللي نيز اشاره مي‌كند كه روند گشايش اعتبارات اسنادي را با مشكل مواجه كرده است. عدالتيان حتي مي‌گويد: «در چنين شرايطي مواد اوليه مورد نياز كارخانه‌هاي توليدي با دشواري بسيار وارد كشور مي‌شود و تا زماني كه مواد اوليه فراهم نباشد، امكان توليد نيز نخواهد بود.»
نشاط را كارفرما و كارگر به توليد داده‌اند
همچنين رسول خليفه سلطان، دبير انجمن توليدكنندگان فولاد گفت: توليدكننده به توليد عشق دارد و كارگران نيز به دلايلي همچون نياز يا علاقه به كاركردن نشاط را به توليد مي‌دهند اما نبايد فراموش كرد كه توليدكننده در اين راه با مشكلات بسياري روبه‌رو است كه مشكلات بر علاقه توليدكننده به توليد سنگيني مي‌كند.
وي ادامه مي‌دهد: واقعيت اين است كه توليدكننده در شرايط كنوني با نرخ بالاي تسهيلات، حمايت‌هاي ناكافي، نظام تعرفه‌اي غيرحمايتي، مشكلات گشايش اعتبار و تامين مواد اوليه روبه‌رو است كه روي برنامه‌هاي توليد و اهداف سرمايه‌گذاري تاثيرگذار است. دبير انجمن توليدكنندگان فولاد خاطرنشان مي‌كند: در برخي صنايع توسعه ظرفيت‌هاي توليد ديده مي‌شود كه شايد اين توسعه به نشاط و وجود آن در بخش‌هاي توليدي تعبير شده است.
از کشتن افراد عینکی به جرم روشنفکر بودن تا حذف پول و مذهب از مناسبات اجتماعی / فاجعهبارترین حرکت قرن بیستم برای ساخت اتوپیای روستایی
شباهتهای قائد بغداد و پیشوای برلین؛ از میل به ویرانگری تا قهرمان پرستی
طرز تهیه کباب لاهماجون، خوشمزهترین کباب ترکی
سالاد فیله مرغ سوخاری با سس رنچ، جذابترین سالادی که تابهحال خوردهاید
