کیهان کلهر

کلیات

---

کیهان کلهر متولد سوم آذرماه ۱۳۴۲ در شهر تهران، موسیقی‌دان، آهنگ‌ساز و نوازنده اهل ایران است که به واسطه همکاری با هنرمندان بزرگ ایرانی و غیر ایرانی دارای شهرتی جهانی است و حتی برای فعالیت‌های خود تاکنون موفق به دریافت جایزه معتبر «گرمی» و جایزه هنرمند برتر سال در فستیوال جهانی موسیقی «وومکس» شده است. ساز تخصصی کیهان کلهر کمانچه است و افزون بر آن تنبور، سه‌تار و شاه‌کمان نیز می‌نوازد.

کیهان کلهر در خانواده کُرد زبان و اصالتاً کرمانشاهی، در سال ۱۳۴۲ و در شهر تهران زاده شد. کلهر از سن ۵ سالگی به موسیقی روی آورد و پس از چند سال آموزش و تمرین، در دوره نوجوانی تبدیل به یک نوازنده حرفه‌ای شد. در سال‌های تحصیل کیهان در دوره اول دبیرستان، خانواده کلهر بار دیگر به کرمانشاه مراجعت کردند و او نیز به واسطه مهارت در نوازندگی توانست به گروه ارکستر رادیو تلویزیون کرمانشاه بپیوندد. با شروع جنگ تحمیلی، خانواده کیهان کلهر مجدداً به تهران بازمی گردند و کیهان نیز فعالیت‌های موسیقی خود را در تهران ادامه می‌دهد. کیهان کلهر در ابتدا مدتی را با گروه «شیدا» به همکاری پرداخت، اما در ادامه تصمیم گرفت تا برای تحصیل در رشته موسیقی راهی خارج از کشور شود. در ابتدا به ایتالیا رفت و سپس به دانشگاه کارلتون اتاوا در کشور کانادا رفت و در نهایت توانست با درجه کارشناسی ارشد آهنگسازی از این دانشگاه فارغ‌التحصیل شود. هنگامی که کیهان کلهر در خارج از کشور بود، منزل پدری او در تهران هدف موشک ارتش بعث عراق قرار گرفت و پدر، مادر و برادر او کشته شدند. کیهان کلهر پس بازگشت کوتاه مدتی به ایران در سال ۱۳۷۳، بار دیگر و برای ادامه تحصیل در مقطع دکترا، در سال ۱۳۷۴ راهی کانادا شد.

نخستین حضور کیهان کلهر در کشور کانادا، حدود هفت سال به طول انجامید و در اوایل دهه ۷۰ وی سرانجام به ایران و شهر تهران بازگشت. در بازگشت خود به ایران با گروه «دستان» آشنا شد و طی این همکاری بود که کیهان کلهر در اوایل دهه ۷۰ با گروه دستان و آواز ایرج بسطامی، نخستین کنسرت رسمی خود به اجرا درآورد. وی پس از بازگشت به کانادا نیز همکاری خود با بزرگان موسیقی ایران از جمله استاد شهرام ناظری ادامه داد، اما کلهر با آلبوم «شب سکوت کویر» در سال ۱۳۷۷ و با آواز استاد محمد رضا شجریان به شهرتی خاص دست پیدا کرد. کیهان کلهر علاوه بر همکاری با بزرگان موسیقی ایران، تلاش بی وقفه‌ای برای شناساندن موسیقی ایرانی به جهان کرده است و در همین راه با شماری از موسیقی دان‌های بزرگ جهان به همکاری پرداخت. همکاری هنری او با هنرمندان گوناگون از فرهنگ‌های دیگر از جمله اردال ارزنجان از ترکیه، شجاعت حسین خان از هند، یویوما از چین، ژائو ژیپینگ، عالیم قاسمف از جمهوری آذربایجان، بروکلین رایدر از آمریکا، ارکستر فیلارمونیک نیویورک، کوارتت کرونوس، و گروه ساز‌های بادی هلند، او را به هنرمندی بین‌المللی تبدیل کرده است.

کیهان کلهر یکی از پُرافتخارترین موسیقی دانان ایرانی در سطح جهان به شمار می‌رود که توانسته موسیقی ایرانی را به شهرتی جهانی برساند. او برای آلبوم‌های «بی تو به سر نمی‌شود» و «فریاد» که با آهنگسازی حسین علیزاده و آواز محمدرضا شجریان همراه بود، نامزد دریافت جایزه معتبر موسیقی «گرمی» شد. همکاری بین المللی او در آلبوم «باران» با گروه «غزل» نیز که در آن کیهان کلهر، کمانچه، شجاعت حسین خان، سی‌تار و ساندیپ داس، طبلا می‌نوازند، نامزد جایزه گرمی ۲۰۰۴ شد. در پنجاه و نهمین مراسم جایزه گرمی، کیهان کلهر به همراه گروه جاده ابریشم به رهبری یویوما توانستند با آلبوم sing me home موفق به کسب جایزه گرمی بهترین موسیقی جهانی شوند. کلهر در سال ۲۰۱۹ و در فستیوال جهانی موسیقی وومکس به عنوان بهترین هنرمند سال جهان انتخاب شد و تبدیل به نخستین نوازنده ایرانی شد که برنده جایزه معتبر جهانی «وومکس» می‌شود.