مذاکرات بغداد؛ پیشنهاداتی که هنوز در ایران خریداری ندارند

فرارو- طرفین مذاکرات هسته ای ایران تنها در مورد تشکیل جلسه دوباره در مسکو طی ماه آینده میلادی توافق کردند. در حال حاضر هر وسیله و انگیزه ای جز کاهش تحریم ها برای ترغیب ایران به چشم پوشی از غنی سازی اورانیوم 20 درصدی ناکافی خواهد بود. 

به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از کریستین ساینس مانیتور، ایران سال ها است که برای تامین قطعات یدکی لازم برای ناوگان هواپیماهای مسافربری خود با مشکل روبرو است اما آیا جمهوری اسلامی ایران آنقدر به این قطعات نیاز دارد که آنها را در ازای ذخایر اورانیوم با غنای 20 درصدی ارزشمند خود دریافت کند؟ 

ظاهراً نه. یا دستکم تاکنون نه. یکی از دلایلی که مذاکرات ایران و آمریکا و دیگر قدرت ها در مورد برنامه هسته ای جمهوری اسلامی طی روز پنج شنبه بدون هیچ گونه توافقی- جز برگزاری دور بعدی مذاکرات در مسکو طی ماه آینده میلادی- به پایان رسید، همین است. 

مذاکرات دو روزه بغداد توافقات چندانی را به دنبال نداشت چراکه دو طرف نتوانستند اختلافات در مورد توافقنامه کلی که تنش های جهانی را در مورد برنامه هسته ای ایران کاهش دهد را کنار بگذارند. 

ایران کاهش چشمگیر تحریم های موجود، به ویژه تحریم هایی که بر صنعت نفت این کشور اعمال شده را در ازای هر امتیازی می خواهد. اما قدرت های جهان از ایران می خواهند که ذخایر اورانیوم با غنای 20 درصدی خود را تحویل دهد اما هیچ کاهش و عقب نشینی در مورد تحریم ها صورت نگیرد، دستکم در گام نخست. 

پیشنهادی که به ایران ارائه شد شامل فهرستی از دیگر مشوق ها بود و در همین فهرست است که بحث قطعات یدکی هواپیماها به میان می آید. اما مقامات رسمی ایران تاکنون این پیشنهاد را که از سوی کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و مذاکره کننده ارشد شش کشور ارائه شده، جدی نگرفته اند. 

حسن عابدینی، مدير كل اخبار خارجی صدا و سيمای ایران در گفتگو با آسوشیتدپرس گفت: «تحویل اورانیوم 20 درصدی در ازای دریافت قطعات یدکی هواپیما خنده دار است.» 

ایرانیان می خواهند کاهش فوری تحریم ها، بخشی از هر توافقنامه ای باشد که ممکن است به امضا برسد اما قدرت های مذاکره کننده- آمریکا، روسیه، چین، انگلیس، فرانسه و آلمان- تاکنون این گزینه را قابل بررسی ندانسته اند. مقامات آمریکایی در مذاکرات خصوصی خود معتقدند افزایش تحریم ها بود که در مرحله نخست ایران را به میز مذاکرات نزدیک کرد. 

هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا روز پنج شنبه پس از اعلام نتایج مذاکرات بغداد، طی اظهاراتی در واشنگتن مصمم بود که تحریم ها به این زودی ها برداشته نخواهند شد و دستکم تا پیش از برگزاری مذاکرات مسکو در 18 ژوئن (29 خرداد ماه) چنین اتفاقی نخواهد افتاد. 

وی تصریح کرد: «در شرایطی که زمینه را برای برگزاری مذاکرات آتی هموار می کنیم، اعمال فشارها را نیز ادامه خواهیم داد. تمام تحریم های ما سرجای خود هستند و طی این دوره نیز همچنان تداوم خواهند داشت.» 

با وجود آنکه دو طرف قاطعانه از تغییر مواضع خود امتناع کردند، این مذاکرات ظاهراً آنقدر امیدوارکننده بوده که طرفین با ادامه آن موافقت کنند. اشتون پس از مذاکرات در جمع خبرنگاران گفت: «مشخص است که دو طرف خواستار پیشبرد مذاکرات هستند و نکات مشترکی نیز وجود دارد.» وی در ادامه افزود: «با وجود تفاوت های چشمگیری که باقی مانده، ما در مورد لزوم برگزاری مذاکرات بیشتر برای گسترش زمینه های مشترک توافق داریم.» 

شاید قدرت های جهان بتوانند از وقفه سه هفته ای پیش از آغاز دوباره مذاکرات بهره ببرند چراکه زمان مذاکرات مسکو به زمان اجرایی شدن تحریم های اتحادیه اروپا بر واردات نفت ایران و تحریم های بیشتر آمریکا بر بانک مرکزی این کشور نزدیک است. 

البته این تعویق خطرهایی هم دارد- به خصوص که اسرائیل و متحدان این رژیم در میان اعضای کنگره بازه زمانی میان دو مذاکره را فقط فرصتی برای ایران می دانند که به غنی سازی اورانیوم ادامه داده و به «توانایی ساخت سلاح هسته ای» نزدیکتر شود. این امر همچنین اسرائیل را ترغیب می کند که تهدیدهای خود در مورد حمله هوایی به تاسیسات هسته ای ایران را از سر بگیرد. روز چهارشنبه بود که ایهود باراک، وزیر دفاع اسرائیل اعلام کرد موافقت ایران با ورود بازرسان آژانس بین المللی به تاسیسات هسته ای جمهوری اسلامی برای کنار گذاشتن گزینه نظامی اسرائیل کافی نیست. 

 کلینتون در اظهارات خود انتقادات پیش بینی شده ای را در مورد برنامه زمانی مذاکرات ابراز داشت و بر اتحاد بی سابقه قدرت های جهانی در رویکردشان نسبت به ایران تاکید کرد. وی گفت: «اگر سه سال و نیم پیش که کار خود را به عنوان وزیر امور خارجه آمریکا آغاز کردم، از من سوال می شد کا آیا می توانیم در مورد برخی مشکلات و مسائل مربوط به ایران متحد شویم و همه با یک صدا در این مورد سخن بگوییم، تردید بسیاری برای پاسخ دادن داشتم.» 

حال سوال اصلی این است که آیا این «اتحاد» که شامل روسیه و چین نیز می شود برای دستیابی به خواسته ها، نه در حد حرف که در مرحله عمل، کافی خواهد بود یا خیر.