'دبیرکلی اوپک' چه نفعی برای ایران دارد؟

همزمان با آغاز شمارش معکوس برای برگزاری یکصد و شصت و یکمین اجلاس وزیران نفت عضو اوپک، چهار کشور ایران، عربستان سعودی، عراق و اکوادر برای تصاحب صندلی دبیرکلی اوپک برنامه ریزی کرده اند.

در این راستا گفته شده وزیر نفت با صدور حکمی، غلامحسین نوذری وزیر اسبق نفت در دولت نهم و مدیر عامل اسبق شرکت ملی نفت ایران را به عنوان نامزد پیشنهادی وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران برای دبیرکلی اوپک معرفی می کند.

اعضای اوپک قرار است در نشست آتی خود که 25 خرداد (14 ژوئن) در وین برگزار می شود در مورد انتخاب دبیرکل جدید اوپک بحث کنند.

«در صورتی که ایران بتواند دبیرکل اوپک شود آنگاه من نمی دانم آیا این موضوع در جهت تامین منافع ملی ایران به کار گرفته خواهد شد؛ یا کل سیاست های اوپک در راستای فرض کنید مذاکرات ایران و 1+5 به کار خواهد رفت. لذا اکنون برای من روشن نیست که دبیرکلی ایران در اوپک به نفع ایران خواهد بود یا خیر. این مسئله به دلیل شرایطی است که در آن قرار داریم و دست کسی هم نیست.»

مهندس اکبر ترکان معاون سابق وزیر نفت با بیان مطلب بالا در گفتگو با فرارو گفت؛

•    «نکته ای که وجود دارد این است که معمولا در کشورهای مختلف امری به نام منافع ملی وجود دارد که این مسئله محور قرار می گیرد و سایر ابزارها از قبیل سیاست خارجی و حمایت دیپلماتیک در راستای تحقق منافع ملی به کار گرفته می شود.»

•    «وضعیت بین المللی ما فعلا به صورتی است که قاعده منافع ملی در مسیر طبیعی خود قرار ندارد. یعنی ما اکنون نمی توانیم ببینیم منافع ملی ایران چیست تا سیاست خارجی، سیاست داخلی، ابزار دیپلماسی و ... را در خدمت بگیریم که آن منافع ملی به بهترین وجه محقق شود.»

•    «فعلا به لحاظ مسائل پیچیده بین المللی که به آن مبتلا هستیم؛ گاهی ما می بینیم اقتصاد، نفت، منافع ملی و همه چیز را به پای سیاست خارجی ای می گذاریم که عمیق نیست. لذا چون قاعده منافع ملی اکنون در کشور ما به صورت وارونه عمل می شود؛ موضوع انتخاب ایران به عنوان دبیرکل اوپک و اینکه این اتفاق به نفع منافع ملی ایران خواهد بود یا خیر؛ قابل ارزیابی نیست.»

•    «یعنی وضعیت به این صورت نیست که ما اکنون همه قدرت سیاست داخلی، سیاست خارجی و دیپلماسی خود را متمرکز کنیم که منافع ملی ما به صورت حداکثری تامین شود. بلکه ممکن است به دلیل یک مسئله سیاسی بین المللی و به لحاظ شرایطی که در آن قرار داریم و به این مسئله مبتلا هستیم، منافع ملی را قربانی آن مسئله کنیم. لذا فعلا کشور ما در شرایط خاص و غیرعادی به سر می برد.»

•    «در صورتی که ایران بتواند دبیرکل اوپک شود آنگاه من نمی دانم آیا این موضوع در جهت تامین منافع ملی ایران به کار گرفته خواهد شد؛ یا کل سیاست های اوپک در راستای فرض کنید مذاکرات ایران و 1+5 به کار گرفته خواهد شد. لذا اکنون برای من روشن نیست که دبیرکلی ایران در اوپک به نفع ایران خواهد بود یا خیر. این مسئله به دلیل شرایطی است که در آن قرار داریم و دست کسی هم نیست.»

•   ایران اگر دبیر اوپک شود ببه هیچ وجه نمی تواند برای عبور از تحریم‌ها سیاست‌های اوپک را هم سو با خود گرداند. توانایی های واقعی ما در اوپک به صورتی نیست که بتوانیم اوپک را به عنوان ابزاری در راستای مقابله با تحریم ها به کار بگیریم. این برآورد کاملا غلط است و اعضای اوپک هم اصلا در این مسیر فکر نمی کنند. اعضای اوپک به منافع کشورهای صادرکننده نفت می اندیشند و اعضای قدرتمند این سازمان مانند عربستان به شدت از سیاست های آمریکا تبعیت می کنند. بنابراین ما نمی توانیم وضعیت را به نفع خود تغییر دهیم.

•    من معتقدم مشکلات بزرگتری داریم که سایه این مشکلات بزرگتر بر روی مشکلات کوچکتر سنگینی می کند.