سوریه تجزیه می‌شود؟

فرارو- یک استاد دانشگاه و کارشناس مسائل خاورمیانه گفت: «اسرائیل خواه ناخواه و دیر یا زود با هر نظامی که در سوریه تشکیل شود مسائل سرزمینی خواهد داشت. لذا نمی توان کششی برای تجزیه سوریه چه از بیرون مرزها از سوی آمریکا، اسرائیل یا ترکیه و چه از داخل سوریه متصور شد.»

دکتر علی اصغر زرگر استاد دانشگاه و کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتگو با فرارو گفت: «من معتقدم هنوز چند عامل وجود دارد که خطر تجزیه و یا حتی خطر فروپاشی نظام سوریه در آینده نزدیک را مانع می شود. ولی امکان بی ثباتی، اغتشاش داخلی و ادامه جنگ های چریکی وجود خواهد داشت و نمی توان پایانی بر این مسئله در آینده ای نزدیک متصور شد.»

وی درباره عواملی که احتمال تجزیه سرزمینی سوریه را کاهش می دهد گفت: «فرض را بر این بگذاریم که کردها می خواهند مستقل شوند. اینجا با یک مانعی از سوی ترکیه روبرو خواهند شد. یعنی ترکیه علی رغم اینکه با غرب در یک جبهه قرار دارد و قصد دارند نظام سوریه را سرنگون کنند و آن را با نظامی دیگر که با منافع آنها همراهی بیشتری داشته باشد تعویض کنند؛ اما در عین حال با استقلال و حتی خودمختاری کردها در داخل سوریه مخالف است.»

وی افزود: «زیرا این الگو در عراق نیز دنبال می شود و بدین ترتیب دیر یا زود در داخل ترکیه نیز به اجرا در خواهد آمد. بنابراین یکی از عواملی که مانع هرگونه تجزیه در سوریه می شود کشور ترکیه است.»

این استاد دانشگاه اظهار کرد: «در سوریه اقلیت نژادی دیگری وجود ندارد، مگر اینکه به بحث سنی و شیعی توجه کنیم.»

وی ادامه داد: «درست است که بخش مهمی از علوی ها در پایتخت و در حومه دمشق هستند؛ اما در عین حال به این صورت نیست که به راحتی بتوان آنها را تشخیص داد و یا به راحتی مانند زمانی که هند به استقلال رسید و چندین میلیون نفر از جایی به جای دیگر مهاجرت کردند و پاکستان را تشکیل دادند؛ در سوریه نیز این امر اتفاق بیفتد.»

وی افزود: «یعنی فرضا علوی ها می خواهند به کدام قسمت بروند؟ آیا می خواهند به مرزهای لبنان بروند یا می خواهند دمشق را از آن حود بکنند؟ بنابراین این امر هم متصور نیست که بخواهیم از نظر مذهبی و در کوتاه مدت تجزیه در سوریه را ممکن بدانیم.»

وی خاطرنشان کرد: «لذا در مجموع احتمال تجزیه سوریه بسیار ضعیف است. منتهی اغتشاشات، جنگ های داخلی و چریکی وجود خواهد داشت.»

این کارشناس مسائل خاورمیانه گفت: «من هنوز معتقدم با توجه به تفرقه ای که میان مخالفان وجود دارد و با توجه به اینکه ارتش سوریه ثابت کرده هنوز استخوان بندی اصلی خود را از دست نداده و با توجه به اینکه سیاست های کشورهای حامی مخالفین یک کاسه نیست، در کوتاه مدت هم نمی توان تصور جنگ داخلی داشت.»

وی افزود: «اما بشار اسد می تواند راه حل های دیگری را در پی بگیرد؛ از جمله اینکه آرام آرام ساز جدا شدن از حاکمیت و استعفا را پیش بکشد و با شورایی که مرکب از نظامیان و غیره است با مخالفین مصالحه کند.»

زرگر درباره احتمال تمایل آمریکا و اسرائیل به تجزیه سوریه گفت: «بر اساس اسناد و نوشته هایی که موجود است زمانی در منطقه خاورمیانه نظر آمریکایی این بود که هر چه دولت های کوچکتری تشکیل شود به نفع آنها است و راحت تر می توانند با این قومیت ها و کشورهای کوچک کنار بیایند.»

وی ادامه داد: «اما اکنون به نظر نمی رسد چنین بحث هایی مطرح باشد. در حال حاضر نظر آنها بر این است که با ملت – دولت هایی که بر اساس همان مرزهای قراردادی قبلی که پس از فروپاشی عثمانی ایجاد شده بود طرف باشند.»

وی افزود: «لذا آمریکایی ها با کلیت نظام اسد درگیر هستند و در پی این نیستند که بخشی از سرزمین سوریه را بگیرند و ارتش آزادی بخش تشکیل دهند.»

این استاد دانشگاه گفت: «من معتقدم نه به نفع آمریکا و نه به نفع اسرائیل است که با چند کشور – دولت مختلفی که نمی دانند آینده آنها چه می شود روبرو شوند.»

وی اظهار کرد: «زمانی ممکن است کشوری همسایگانی داشته باشد که چشم طمع به بخش هایی از سرزمین آن کشور دوخته باشند و در صورت استقلال آن بخش ها، آن بخش ها را در کشور خود ادغام کرده یا متحد خود کنند.»

وی ادامه داد: «به نظر نمی رسد بخشی از سوریه به جز همان قسمت کردستان مورد طمع کشورهای دیگر باشد. از اردن که انتظار نمی رود بخواهد متحدی در مرزهای سوریه داشته باشد. لبنان هم که خود مشکلات عدیده ای دارد. تنها کشوری که می ماند اسرائیل است.»

وی خاطرنشان کرد: «اما اسرائیل هم خواه ناخواه و دیر یا زود با هر نظامی که در سوریه تشکیل شود مسائل سرزمینی خواهد داشت. لذا نمی توان کششی برای تجزیه سوریه چه از بیرون مرزها از سوی آمریکا، اسرائیل یا ترکیه و چه از داخل سوریه متصور شد.»