شرایط برای یافتن راه حل بحران سوریه فراهم شده است

فرارو- یک کارشناس مسائل سوریه گفت: «نشست گفتگوی ملی سوریه در تهران در حد خود یک گام بسیار خوب و مثبت است و البته نمی توان انتظار داشت این نشست بحران سوریه را حل کند.»

علی اکبر صالحی در حاشیه نشست گفتگوی ملی سوریه که در هتل استقلال تهران در حال برگزاری است در رابطه با شرکت کنندگان در اجلاس تهران تصریح کرد: اقلیت های مذهبی و سیاسی، فرهیختگان و نخبگان و طیف های مختلف سیاسی سوریه در اجلاس گفتگوی ملی حضور دارند.

وی ادامه داد: عمده شرکت کنندگان در اجلاس تهران با دولت سوریه همراهی ندارند و علاوه بر این طیف هایی از معارضه این کشور نیز در اجلاس حضور دارند.

صالحی تاکید کرد: برگزاری اجلاس معارضین و دولت بشار اسد ابتکار جدیدی است که از طرف ایران دنبال شده در حالیکه تا کنون نشست های مختلفی پیرامون سوریه برگزار شده بود اما به نتیجه نرسید.

هدف از برگزاری نشست گفتگوی ملی سوریه در تهران چیست؟ آیا این نشست می تواند کمکی به حل بحران سوریه کند؟

مرتضی نعمت زاده رایزن فرهنگی سابق ایران در سوریه در گفتگو با فرارو گفت: «ایران یکی از کشورهایی است که از همان ابتدا خواستار حل بحران سوریه از طریق گفتگو میان مخالفان و نظام سوریه بود. بنابراین این نشست در امتداد استراتژی و نگاه جمهوری اسلامی ایران است.»

وی ادامه داد: «اما واقعیت این است که اکنون با توجه به تحولاتی که در سطح منطقه و بین الملل روی داده، زمینه برای یافتن یک راه حل نهایی فراهم شده است.»

وی افزود: «به نظر می رسد ظرفیت منطقه اجازه نمی دهد بحران سوریه همچنان به صورت یک جنگ خانمان سوز ادامه پیدا کند؛ چرا که پیامدهای بسیار منفی برای سایر کشورهای منطقه در پی دارد و حتی در سطح بین الملل پیامدهای منفی به جا می گذارد.»

نعمت زاده در توضیح این موضوع گفت: «یک مسئله بحث به بن بست رسیدن اقدامات نظامی در داخل است. به این معنا که نه مخالفان توانستند نظام سوریه را ساقط کنند و نظام سوریه توانست مخالفان را کاملا از بین برده و قضیه را یکسره کند؛ لذا بحران نیازمند یک راه حل متفاوت از جنگ و درگیری است.»

وی ادامه داد: «در عرصه بین المللی هم باید گفت با پایان انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، اوباما سعی خواهد کرد به صورت جدی تری درباره بحران سوریه تصمیم گیری کند.»

وی تصریح کرد: «واقعیت این است که شرایط قبل از انتخابات اجازه نمی داد که اوباما چه از طریق مداخله نظامی و چه از طریق سیاسی با فراغ بال و آزادی کامل در مسئله سوریه ورود پیدا کند.»

وی خاطرنشان کرد: «البته شرایط برای اقدام نظامی فراهم نیست؛ چون قدرت های جهانی مانند روسیه و چین مخالف چنین اقدامی هستند.»

وی تاکید کرد: «بنابراین در بُعد بین المللی پایان انتخابات در آمریکا شاخصه ای است که باعث شده آمریکا توانایی ورود به حل بحران سوریه را به صورت جدی تری کسب کند؛ ضمن اینکه موانع حل نظامی بحران در سطح بین المللی همچنان وجود دارد.»

رایزن فرهنگی سابق ایران در سوریه اظهار کرد: «در سطح منطقه ای بحران هایی که مسئله سوریه بر کشورهای منطقه بر جا گذاشته، به خصوص در ترکیه، باعث شد این کشور تا حدودی خود را از معارضین نظامی دور کرده و فاصله ای میان خود و بحث امنیتی سوریه ایجاد کند.»

وی ادامه داد: «از سوی دیگر در نشست وحدت بخشی به مخالفان که در راستای اراده آمریکا برگزار شد، قرار شد هر تصمیمی که برای حل بحران گرفته شد (چه اقدام نظامی و چه سیاسی) مخالفان به صورت یکپارچه به آن عمل کنند.»

وی تصریح کرد: «بنابراین شرایط برای یافتن یک راه حل جدید در سطح منطقه فراهم شده است و شاید تحولات جدیدی که با حمله اسرائیل به غزه صورت گرفت، حل بحران سوریه را جدیت و اولویت بیشتری ببخشد؛ چرا که قطعا افکار عمومی جهان اسلام و جهان عرب کشورهای مداخله گر در امور سوریه را مورد خطاب قرار خواهند داد که اگر آنها یک دهم تلاش هایی که صرف ساقط کردن نظام سوریه کرده بودند را در مسئله فلسطین صرف می کردند، این تجاوز صورت نمی گرفت.»

وی تاکید کرد: «بنابراین شرایط کنونی حاکی از آن است که امکان یافتن راه حل سیاسی بیشتر شده است. لذا اگر ایران بتواند گام مهمی در این زمینه بردارد و مخالفان داخلی را در جهت یافتن راه حل سیاسی یکپارچه، رهبری و هدایت کند، به این معنا خواهد بود که ایران در تحولات آتی گفتگوها نقش مهمتری را در اختیار خواهد گرفت.»

نعمت زاده در پاسخ به این سوال که آیا یکی از اهداف برگزاری این نشست تحت الشعاع قرار دادن نشست مخالفان در دوحه که منجر به تشکیل ائتلاف ملی سوریه شد نیست؟، گفت: «وحدت و ائتلافی که در دوحه اتفاق افتاد در واقع یک اقدام به فرموده بود.»

وی ادامه داد: «یعنی وقتی جلسات مکرر مخالفان نتوانست میان آنها وحدت ایجاد کند و حتی گاهی به درگیری های فیزیکی میان آنها کشیده شد، بنابراین وحدت کنونی در دوحه وحدتی از روی پذیرش واقعیت ها و خواسته های درونی گروههای مخالف نیست؛ بلکه این وحدت به فرموده و از بالا صادر شد و عملی گردید.»

وی خاطرنشان کرد: «در گذشته، هم گروههای معارض با یکدیگر مخالف بودند و هم حامیان این گروهها رقبای یکدیگر بودند و به همین دلیل این جلسات به وحدت منجر نمی شد. اما وقتی آمریکا بعد از انتخابات ریاست جمهوری این کشور به صورت جدی وارد این مسئله شد، از آنجا که همه گروههای مخالف از آمریکا حرف شنوی دارند به فرموده تصمیم گرفته شد که باید با یکدیگر وحدت کنند.»

وی تصریح کرد: «لذا اساس این وحدت محکم نیست و بر اساس برنامه ها و اهداف مشترک شکل نگرفته است؛ اما کارایی خود را خواهد داشت.»

نعمت زاده گفت: «اما من معتقد نیستم که ایران نشست تهران را به دلیل تحت الشعاع قرار دادن شکل گیری این ائتلاف ترتیب داده است. یعنی به نظر من این نشست یک اقدام انفعالی نیست و ایران بر اساس رویکرد و استراتژی خود مبنی بر حل بحران سوریه به خصوص از طریق پاسخ دادن به مطالبات به حق مردم سوریه و مخالفان این نشست را ترتیب داده که کاری صحیح می باشد.»

نعمت زاده در پاسخ به این سوال که با توجه به آنکه نشست تهران با حضور تمامی مخالفان برگزار نشده چه نتیجه ای می تواند در پی داشته باشد؟، گفت: «این نشست در حد خود یک گام بسیار خوب و مثبت است و البته نمی توان انتظار داشت این نشست بحران سوریه را حل کند.»

وی ادامه داد: «بحران سوری تنها ریشه های داخلی ندارد که بتوان با نشست گروههای معارض داخلی آن را حل نمود. اما به هر حال این اقدام می تواند گام مثبتی در جهت انسجام ملی در داخل سوریه باشد و اگر قرار شد گفتگویی در سطح منطقه ای و بین المللی اتفاق بیفتد، مطالبات حق طلبانه مردم در داخل سوریه و مطالبات حق طلبانه نظام سوریه در مقابل دشمنان خارجی را تقویت کند.»