فرارو- یک کارشناس مسائل سوریه در خصوص موضع سرسختانه بشار اسد در تازهترین سخنرانیاش پس از شش ماه در سالن اپرای دانشگاه دمشق که با واکنش شدید مخالفان حکومت سوریه و برخی کشورهای غربی روبرو شد گفت: سخنان بشار اسد در جمع هوادران از یک سو و همچنین واکنشها به آن را باید در راستای ادامه چانه زنیهای طرفین در کسب امتیاز در میدان تحولات سوریه ارزیابی کرد.
مرتضی نعمتزاده رایزن فرهنگی سابق ایران در سوریه با بیان این مطلب در گفتگو با فرارو گفت: اگر چه موضع بشار اسد سرسختانه بود اما در عین حال او بر اصولی پافشاری کرد که کاملا منطقی به نظر میرسد. همچنین این سخنان نمیتواند خدشهای به چارچوب توافقات احتمالی آینده وارد کند.
وی با اشاره به طرح بشار اسد برای حل بحران سوریه گفت: طرح این موضوع که بازیگران منطقهای و فرامنطقهای تحولات سوریه ابتدا باید متعهد به توقف ارسال کمک به گروههای مسلح شوند و در ادامه مخالفان سلاح بر زمین بگذارند کاملا منطقی و ضروری است چرا که در حال حاضر عمدترین مانع در مسیر حل بحران سوریه نقش آفرینی غیرسازنده بازیگران منطقهای و فرامنطقهای در ارسال کمکهای تسلیحاتی به مخالفان حکومت است.
این کارشناس مسائل سوریه درباره واکنشها به این درخواست اسد که خواستار توقف آتش بس ابتدا از طرف مخالفان شده بود گفت: اینکه کدام یک از طرفین درگیری ابتدا آتش بس اعلام کنند و سلاح بر زمین بگذارند نه تنها در سوریه بلکه در سایر درگیریهای نظامی هم محل مناقشه بوده است.
وی افزود: در سوریه هم ممکن است اختلافات بر سر اینکه کدام طرف ابتدا آتش بس اعلام کند تداوم پیدا کند. بر همین اساس باید سخنان بشار اسد و واکنش کشورهای غربی و همچنین مخالفان را در راستای چانه زنی در چارچوب کلی رایزنیهای سیاسی به منظور خاتمه دادن به بحران این کشور ارزیابی کرد.
نعمتزاده تصریح کرد: به هر حال آنچه مسلم است طرفین درگیری در سوریه بر توقف اقدامات نظامی تاکید دارند اما اینکه کدام یک از طرفین ابتدا سلاح بر زمین بگذارند، موضوعی است که در نهایت در رایزنیها و مذاکرات سیاسی میان دو طرف توافق بر سر آن حاصل خواهد شد.
وی درباره واکنش مخالفان از جمله آنچه سخنگوی شورای ملی مخالفان در سوریه اعلام کرد که طرح اسد را نمیپذیریم و شاید زمانی راهحل سیاسی میتوانست به بحران سوریه خاتمه دهد اما نه حالا که چند هزار کشته دادهایم و اینکه آن سخنان بشار اسد و این موضع گیری مخالفان میتواند دامنه آتش جنگ داخلی در سوریه را گستردهتر کند گفت: طرفین درگیری در سوریه هر آنچه که در توان داشتهاند را تاکنون به کار بستهاند و در حال حاضر معادله نظامی در بحران سوریه تثبیت شده است. پس از سخنرانی بشار اسد هم معادله نظامی در این کشور تغییر نکرد و بعید هم هست که تغییر کند بنابراین احتمال گستردهتر شدن دامنه جنگ داخلی در این کشور کم است.
این کارشناس مسائل سوریه در خصوص تاثیر سخنان بشار اسد در تحریک مخالفان نیز گفت: مخالفان نظامی بشار اسد تاکنون احاطهای بر شهرهای مهم و تاثیر گذار سوریه نداشتهاند که بخواهند از این طریق حکومت مرکزی را تحت فشار قرار دهند. سخنان اخیر بشار اسد هم هر چقدر بخواهد آنها را تحریک کند بعید است منجر به افزایش توان آنها و تصرف شهرهای مهمتر و استراتژیکتر در سوریه شود.
رایزن فرهنگی سابق ایران در سوریه افزود: بنابراین تنها ممکن است آنها قلمروهای خود در روستاها و شهرههای کوچک را گستردهتر کنند اما باز هم نمیتوانند حکومت مرکزی را برای تامین درخواستشان تحت فشار قرار دهند و بشار اسد را مجاب به تشکیل دولت موقت کنند.
نعمتزاده درباره اینکه با رد گفتگو و مذاکره از سوی اسد و مخالفان، سوریه در دوراهی ای که اخضر ابراهیمی پیش روی طرفهای درگیر قرار داده بود، «مذاکره» یا «جهنم» آیا به گزینه «جهنم» نزدیک شده است یا خیر گفت: اولا بشار اسد گفتگو با مخالفان را رد نکرد او اتفاقا بر گفتگوی ملی تاکید کرد ثانیا طرفهای درگیر به خوبی میدانند که راه حل پایان دادن به بحران سوریه تنها سیاسی و از طریق گزینه مذاکره است.
وی افزود: در کنار بسیاری از جنگها سنت و عرفی که از گذشته دور وجود داشته است مذاکره سیاسی در کنار جنگ بوده است تا دیدگاههای طرفین درگیر برای خاتمه دادن به درگیری به یکدیگر نزدیکتر شود.
رایزن فرهنگی سابق ایران در سوریه ادامه داد: اما این نزدیک کردن دیدگاهها و فعال کردن گزینه سیاسی بر عهده میانجیان منطقهای و فرامنطقهای از جمله جمهوری اسلامی ایران است که زمینه گفتگوهای دوجانبه میان دو طرف را فراهم کند.
وی در خاتمه گفت: در عین حال تاکنون هم میان دو طرف گفتگویی برقرار نشده است که گزینه سیاسی و مذاکره برای پایان دادن به بحران سوریه را شکست خورده بدانیم. بنابراین با وجود مخالفت اسد با مخالفانی که سلاح بر دست گرفتهاند و او آنها را تروریست خواند و همچنین مخالفان نظامی با گفتگو و مذاکره هنوز امیدواری در کاربرد گزینه سیاسی برای پایان دادن به بحران سوریه وجود دارد.