انتشار تصاویر تازه با هدف ضربه‌زدن به روابط تهران - ریاض

یک مرکز پژوهش دفاعی با استناد به تصاویر ماهواره‌ای از یک پایگاه مخفی موشکی‌ در عربستان سعودی مدعی شده، موشک‌های بالستیک این پایگاه به سمت اهدافی در ایران و اسراییل نشانه رفته‌اند. این خبر را نشریه دیلی‌تلگراف لندن به نقل از «جینز اینتلیجنس ریویو»، نشریه تخصصی یک مرکز تحلیل دفاعی مستقر در بریتانیا منتشر کرده است. محل این پایگاه در فاصله ۲۰۰ کیلومتری غرب-جنوب غرب ریاض عنوان شده است.

به گزارش خبرگزاری آلمان، سکوهای پرتاب پایگاه از قرار معلوم متعلق به موشک‌های «DF-3» هستند؛ موشک‌هایی با سوخت مایع که قابل هدایت نیستند و برای همین باید پیش از شلیک به سمت اهداف تنظیم شوند. این موشک‌ها که جزو تسلیحات هسته‌ای پیشین چین برشمرده می‌شوند، براساس برآوردها، می‌توانند ۲۰۰۰ کیلوگرم ماده منفجره را دست‌کم تا ۲۰۰۰ کیلومتر حمل کنند. در صورت تایید، این پایگاه که در عمق بیابان‌های عربستان قرار دارد، سومین پایگاه موشکی شناخته‌شده در این کشور برای شلیک موشک‌های «DF-3» است. پایگاه موردنظر دو سکوی پرتاب دارد. به نوشته پایگاه اینترنتی «جینز اینتلیجنس ریویو»، تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهند که سایت موشکی مزبور از نظر ظاهری با دو پایگاه دیگر متفاوت است.

تجهیزات دو سایت دیگر را عربستان سعودی در دهه ۱۹۸۰ میلادی از چین خریداری کرده بود. رابرت مانکس، معاون سردبیر این نشریه می‌گوید: «برداشت ما این است که تمام این پایگاه یا بخشی از آن مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ با سکوهای پرتاب موشک که به سمت اسراییل و ایران نشانه رفته‌اند.» هرچند نشریه مزبور تاکید کرده این پایگاه می‌تواند آموزشی یا محل انبار هم باشد. به گفته مانکس، «نمی‌توانیم با اطمینان بگوییم که موشک‌ها به سوی تل‌آویو و تهران نشانه رفته‌اند، اما اگر قرار بر شلیک باشد، انتظار بر این است که شهرهای اصلی را هدف قرار دهند.» او افزود: «نمی‌خواهیم بیش از حد درباره استراتژی عربستان سعودی استنتاج کنیم، اما این روشن است که عربستان سعودی نه با ایران رابطه خوشی دارد و نه با اسراییل.»

مانکس می‌گوید پایگاهی شبیه آنچه در بالا تشریح شد، می‌تواند در خدمت تولید تسلیحات هسته‌ای هم قرار بگیرد، اگر عربستان سعودی اراده این کار را داشته باشد. این گزارش در حالی منتشر شده که در سال‌های اخیر تهران و ریاض اختلاف‌های گسترده‌ای داشته‌اند. کارشناسان دلیل اصلی این اختلاف‌ها را برنامه هسته‌ای ایران عنوان می‌کنند؛ امری که عربستان به تأسی از غرب مدعی است با هدف‌های نظامی دنبال می‌شود؛ ادعایی که تاکنون در هیچ‌یک از نهادهای بین‌المللی به اثبات نرسیده و جمهوری‌اسلامی ایران نیز همیشه بر صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای خود تاکید کرده است.

روزنامه‌ انگلیسی «گاردین»، سال 2011 در گزارشی مدعی شده بود عربستان سعودی تهدید کرده در صورتی که ایران به سلاح اتمی دست یابد، این کشور نیز دست به تولید سلاح اتمی خواهد زد. به گزارش این روزنامه شاهزاده ترکی الفیصل در ملاقاتی محرمانه با نمایندگان ناتو گفته است که عربستان سعودی در چنین شرایطی دست به اتخاذ چنان سیاستی خواهد زد که می‌تواند پیامدهای ناگواری دربر داشته باشد.

در اسناد افشاشده از سوی پایگاه اینترنتی ویکی‌لیکس در اواخر سال ۲۰۱۰ آمده بود که پادشاه عربستان سعودی خواستار حمله نظامی آمریکا به ایران بوده است. در پی انتشار این اسناد، سخنگوی وزارت امور خارجه عربستان سعودی در ۳۰ نوامبر ۲۰۱۰ گفته بود که «پادشاهی عربستان سعودی نه از بابت انتشار این اسناد نگران است، نه در تولید آن‌ها نقشی داشته و نه از واقعی بودن آن‌ها اطلاع دارد.» با این وجود آنچه در این اسناد جلب توجه می‌کند تقاضاهای مداوم مقام‌های عربستان سعودی، دوبی، ابوظبی، اردن، بحرین و مصر از آمریکا برای برخورد شدید و تمایل به گزینه جنگ با ایران است.

روابط ایران با کشورهای حاشیه خیلج فارس در هشت سال اخیر رو به سردی گراییده و دولت محمود احمدی‌نژاد، ایران هیچ‌گاه قدم موثری برای بهبود این روابط برنداشته است. احمدی‌نژاد یک‌بار در نشست کشورهای حاشیه خلیج فارس شرکت کرد اما نه تنها این حرکت تاثیری در بهبود روابط نداشت بلکه این کشورها در اقدامی عجیب در حضور رییس‌جمهوری ایران ادعاهای ضدایرانی به‌خصوص درباره مالکیت جزایر سه‌گانه را تکرار کردند. هرچند پس از پیروزی حسن روحانی در انتخابات یازدهمین دوره ریاست‌جمهوری، پادشاه عربستان از نخستین رهبرانی بود که پیروزی او را تبریک گفت و نسبت به بهبودی روابط با ایران ابراز امیدواری کرد.

 بعضی گزارش‌ها در چند روز اخیر نیز از تحرکات مقام‌های عربستان برای دیدار روحانی از ریاض حکایت دارد. با وجود این باید منتظر ماند و واکنش ریاض و تهران به این گزارش را مشاهده کرد هرچند بعید به نظر می‌رسد با توجه به شرایط متفاوت و تغییرات پیش آمده در دولت ایران، این موضوع به چالش جدیدی در روابط دو کشور تبدیل شود.