bato-adv
bato-adv
کد خبر: ۱۶۲۹۴۵

شکاف واشنگتن-ریاض برسر نقش ایران در سوریه

ریاض و واشنگتن هرگز مانند امروز، به طور همزمان در مورد دو مسئله مهم منطقه ای با هم اختلاف نظر نداشته اند. این امر در دو مورد مهم که به طور همزمان در منطقه گسترش یافتند، بازتاب داشته است؛ یکی مسئله مصر و دیگری سوریه.
تاریخ انتشار: ۱۵:۱۵ - ۲۹ شهريور ۱۳۹۲
فرارو- ریاض و واشنگتن هرگز مانند امروز، به طور همزمان در مورد دو مسئله مهم منطقه ای با هم اختلاف نظر نداشته اند. این امر در دو مورد مهم که به طور همزمان در منطقه گسترش یافتند، بازتاب داشته است؛ یکی مسئله مصر و دیگری سوریه.

به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از المانیتور، تا زمانیکه مسئله مصر مطرح است، ریاض برخلاف واشنگتن از بازگشت ارتش به قدرت پس از سرنگونی محمد مرسی، رئیس جمهوری وابسته به اخوان المسلمین حمایت می‌کند. ریاض برای خنثی کردن کاهش کمک های مالی آمریکا و اتحادیه اروپا که برای افزایش فشار بر دولت جدید در مصر صورت می گیرد، در کنار دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس تلاش کرده که کاهش این کمک ها به مصر را جبران کند.

ریاض و واشنگتن احتمالا موافق هستند که آنچه در مصر رخ داد یک کودتای نظامی بود و هر دو یک هدف داشتند؛ حفظ ثبات سیاسی مصر. در این مرحله مشخص اما مسئله منافع عربستان در سایه سرنگونی عراق و سوریه مطرح است. با وجود آنکه در حال حاضر اختلاف آشکاری میان عربستان و آمریکا در مورد این مسئله وجود دارد، دولت اوباما در نهایت ایده همزیستی با دولت انتقالی مصر را پذیرفت، نخست به دلیل این که این دولت انتقالی است و دوم برای اینکه روابط قاهره با مصر را حفظ کند.

زمانیکه بحث به سوریه می رسد، اختلاف میان این دو متحد عمیق تر و بسیار پیچیده تر به نظر می رسد. ریاض و واشنگتن دیدگاه مشابهی در مورد بحران سوریه دارند اما در کنار آن، تقریبا در تمامی موارد دیگر از اولویت ها گرفته تا سیاست و اهداف، دچار اختلاف عقیده هستند.

در مورد اینکه سقوط رژیم سوریه خواسته ای عمومی است که تاکنون جان ده ها هزار نفر را گرفته و منجر به زخمی و مفقود شدن صدها هزار نفر شده- میلیون ها تن را در خارج از سوریه بی خانمان کرده- عربستان نیز معتقد است این سقوط یک منفعت استراتژیک برای منطقه و ثباتش خواهد بود. بر اساس دیدگاه ریاض، رژیم بشار اسد جان شهروندان سوری و همچنین همسایگان سوریه را تهدید می کند. 

دولت اوباما نیز رژیم سوریه را رژیمی خونبار می‌داند اما تغییر این رژیم را در حال حاضر اولویت خود نمی داند. واشنگتن بدش نمی آید که این اتفاق رخ دهد اما نمی خواهد هزینه این تغییر را بپردازد. احتمالا دولت اوباما بر این باور است که افزایش بحران در سوریه، ظرفیت دستیابی به این هدف را بدون پرداخت هزینه های غیرضروری دارد.

تنها بخش تغییرناپذیر موضع اوباما در مورد سوریه این است که راه برون رفت از بحران این کشور تنها از طریق سیاسی میسر است که با یک دوره انتقالی آغاز می شود و نیازمند تفاهم با روسیه و ایران است. درست است که اوباما مدت ها است که درخواست کناره گیری رئیس جمهوری سوریه از قدرت را مطرح نمی کند اما این نکته هم درست است که ایجاد تفاهم با روسیه و ایران، شرایطی را بر این دو کشور تحمیل می کند که به همین درخواست مربوط می شود.

علاوه براین، تداوم و تکامل این تفاهم یا بدین معنا خواهد بود که دولت اوباما یک راه حل که شامل ابقای رئیس جمهوری  سوریه می شود را می پذیرد یا روسیه و ایران یک راه حل که بشار اسد در آن نقشی ندارد را خواهند پذیرفت. 

نشانه های درک ایران از سوی آمریکا اخیراً بسیار و قابل توجه بوده اند. این نشانه ها از سوی اوباما و در میانه تلاش وی برای متقاعد کردن آمریکایی نسبت به امکان حمله نظامی محدود علیه رژیم سوریه مطرح شد.

وی هفته گذشته در گفتگو با شبکه های ماهواره ای گفت که ایران نقشی سازنده در متقاعد کردن رئیس جمهور سوریه برای عدم استفاده دوباره از تسلیحات شیمیایی داشته است.

براساس گزارش لس آنجلس تایمز، اوباما پیش از مطرح کردن این مسئله، از طریق نامه ای که توسط سلطان قابوس طی سفر ماه آگوستش به ایران منتقل شده بود، با حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران ارتباط برقرار کرده بود.

براساس گزارش این روزنامه اوباما در این نامه به مقامات عالی رتبه ایران پیشنهاد کرده بود که صفحه ای جدید را در روابط میان دو کشور بگشایند و همچنین به امکان کاهش تحریم های اقتصادی اشاره کرده بود.

نخست، زمان ارسال این نامه اهمیت دارد، زیرا پس از استفاده رژیم سوریه از تسلیحات نظامی و بحرانی که متعاقب آن شکل گرفت، ارسال شد. دوم، در پی این پیام دولت ایران زمانیکه اوباما تصمیم خود برای حل نظامی علیه رژیم سوریه را مطرح کرد، سکوت اختیار کرد. سوم، پس از این پیام، روحانی محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران با تبریک سال نوی یهودیان، هولوکاست را تکذیب نکرد.

چهارمین نکته قابل توجه تعجیل رئیس جمهور سوریه در پذیرش طرح روسیه بود که این امر بدین معنا است که وی احساس کرده اگر به فشار و خواسته متحدان خود یعنی روسیه و ایران توجه نکند، در مقابل آمریکا تنها خواهد ماند. ضمن اینکه جفری فلتمن، دیپلمات ارشد آمریکایی ومعاون سابق وزیرخارجه آمریکا که معاون سیاسی دبیرکل سازمان ملل نیز است، در اظهار نظری تعارفی در مصاحبه با "سی ان ان" طی هفته گذشته اعلام کرد که دستیابی به یک راه حل در مورد مسئله سوریه نیازمند تفاهم با ایران است.

تفاهم با روسیه پیش از این در توافقنامه نشست ژنو طی سال گذشته و همچنین پذیرش طرح روسیه در مورد تسلیحات شیمیایی سوریه از سوی اوباما، میسر شده بود. تازه ترین نشانه ها از وفاداری اوباما به این تفاهم در گزارش روز جمعه نیویورک تایمز در مورد آمادگی وی برای بازپس گیری درخواست قطعنامه سازمان ملل بوده است. قطعنامه ای که روسیه پیشتر اعلام کرده بود در صورت مطرح شدن با وتوی مسکو روبرو خواهد شد.

عربستان لزوم تفاهم با ایران را رد نمی کند، با این حال ریاض بر این باور است که این تفاهم باید در پی راه حل بحران سوریه صورت گیرد نه پیش از آن. واشنگتن اما به نوبه خود معتقد است که این تفاهم باید به طور همزمان با راه حل به دست آید. 

واقعیت این است که موضع دولت اوباما در مورد بحران سوریه به هیچ وجه تعجب آور نیست و تا زمانیکه منطبق با سیاست اعلام شده واشنگتن در قبال خاورمیانه است، تعجب آور هم نخواهد بود. علاوه بر تمایل اوباما به ایجاد تفاهم با ایران، دولت وی توجه خود را از خاورمیانه به سمت جنوب شرق آسیا معطوف کرده است و شاید همین چرخش نیازمند یک تفاهم باشد. 

بر این اساس مواضع اخیر دولت اوباما تصدیق می کند که عربستان نیازمند بازبینی سریع درک خود از امنیت منطقه ای خود است و بنابراین باید موضع و نقش خود در اتحاد با واشنگتن را نیز بازبینی کند.
مجله خواندنی ها
مجله فرارو
bato-adv
bato-adv
bato-adv
bato-adv
bato-adv
پرطرفدارترین عناوین