چشم‌انداز مذاکرات ژنو

فرارو- یک استاد دانشگاه گفت: «من معتقدم مذاکرات در فضای سخت و جدی برگزار خواهد شد؛ اما طرفین بر ادامه مذاکرات با موضوع بندی جدید توافق خواهند کرد. چون فضایی که اکنون در آمریکا، اروپا و حتی منطقه شکل گرفته یک فضای مثبت است.»

دور جدید مذاکرات هسته ای میان ایران و گروه 1+5 فردا در ژنو و در سطح معاونان وزیر خارجه برگزار می شود. گفته شده ایران در این دور از مذاکرات بسته پیشنهادی جدیدی ارائه خواهد کرد. عراقچی رئیس تیم مذاکره کننده ایران در این دور از مذاکرات گفته خروج اورانیوم غنی شده از کشور خط قرمز ایران محسوب می شود.

چه چشم اندازی برای مذاکرات ژنو می توان متصور شد؟

دکتر حشمت الله فلاحت پیشه استاد دانشگاه و کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با فرارو گفت: «کاهش سطح مذاکرات به پایین تر از وزیر خارجه به معنای عدم آمادگی 1+5 برای اتخاذ تصمیم در دور اول مذاکرات با تیم جدید مذاکره کننده ایران است.»

وی ادامه داد: «به عبارت دیگر این مذاکرات در سطح کارشناسی انجام خواهد شد و طرف غربی قصد دارد برنامه ایران را محک بزند.»

وی افزود: «لذا من معتقدم در دور اول مذاکرات انتظار شکل گیری یک تصمیم جدی را نباید داشت؛ اما کارشناسان می توانند در دو حوزه تصمیم گیری کنند.»

این استاد دانشگاه اظهار کرد: «حوزه اول تعیین دستورکار برای مذاکرات آینده است و حوزه دوم تعیین زمان بندی مذاکرات در آینده است که بر اساس طرح های متقابل انجام خواهد شد.»

وی خاطرنشان کرد: «البته اگر فضای مساعدی در همین نشست شکل بگیرد می توان توافق کرد که مذاکرات آتی با حضور وزرای خارجه انجام شود.»

فلاحت پیشه در پاسخ به این سوال که حضور یک کارشناس امور تحریم ها در هیات آمریکایی چه معنایی می تواند داشته باشد؟، گفت: «از این موضوع می توان تفسیری دوپهلو داشت به طوری که یک معنا می تواند این باشد که آمریکا روی تحریم ها حساب باز کرده است.»

وی ادامه داد: «اما معنای دیگر می تواند این باشد که آمریکا می داند ایران در دستور کار و زمان بندی مدنظر خود خواستار کاهش تحریم ها است و این کارشناس فردی است که در تحریم های اعمال شده علیه ایران در طول یک دهه گذشته نقش محوری داشته و لذا می تواند در این نشست بخشی از تصمیمات را به عنوان مقدمات تصمیمات کارشناسی فراهم کند.»

این کارشناس مسائل سیاسی افزود: «لذا حضور این فرد در این نشست می تواند هم منفی باشد و هم مثبت و بستگی به این دارد که هدف آمریکا در مذاکرات به کدام سمت پیش برود.»

وی تصریح کرد: «یعنی اگر قرار باشد ایشان فقط تعدیل تحریم ها در سطح برخی مسائل همچون پتروشیمی و فلزات گرانبها را مطرح کند نشان دهنده این است که با زبان تحریم در نشست حضور یافته است؛ در غیر این صورت می توان گفت حضور ایشان مبتنی بر اعلام حدود و صغور عقب نشینی آمریکا در تحریم ها خواهد بود.»

فلاحت پیشه درباره اعلام خروج اورانیوم غنی شده از کشور به عنوان خط قرمز ایران که از سوی آقای عراقچی عنوان شده گفت: «در گذشته یکسری از موضوعات همچون تعلیق، تعطیل و انتقال اورانیوم غنی شده به خارج از کشور مانع رسیدن به تفاهم شده و مسلما تبدیل این موضوعات به پیش شرط نقش منفی در مذاکرات خواهد داشت.»

وی ادامه داد: «طرح ایران اینگونه است که در نهایت انتظاراتی مانند از بین رفتن شرایط تحریم، احقاق حقوق هسته ای ایران و تضمین سلامت برنامه هسته ای ایران به صورت هدف مطرح شود.»

وی افزود: «اما طرح موضوعاتی مانند تعلیق و تعطیل تحت عنوان تضمین، حالت پیش شرط می گیرد که بخشی از پیشنهادات آلماتی 2 است و متاسفانه دستور کار اعلام شده مذاکرات ژنو نیز همین موضوعات است.»

این نماینده سابق مجلس خاطرنشان کرد: «انتظار این است که این مسائل در فضای مثبت کنونی مطرح نشود؛ چراکه من معتقدم این موضوعات برای هیات ایرانی خطوط قرمزی هستند که بر اساس قوانین داخلی و بین المللی شکل گرفته است.»

فلاحت پیشه در پاسخ به این سوال که مذاکرات ژنو را چگونه پیش بینی می کنید و آیا می تواند گامی به جلو در حل مسئله هسته ای ایران باشد؟، گفت: «من معتقدم مذاکرات در فضای سخت و جدی برگزار خواهد شد؛ اما طرفین بر ادامه مذاکرات با موضوع بندی جدید توافق خواهند کرد. چون فضایی که اکنون در آمریکا، اروپا و حتی منطقه شکل گرفته یک فضای مثبت است.»

وی ادامه داد: «در گذشته لابی های قدرتمندی همچون لابی صهیونیسم، سلفی های افراطی منطقه و نو محافظه کاران آمریکا فضای عمومی را در اختیار داشتند و به راحتی می توانستند میز مذاکرات را به چالش و محدودیت بکشانند.»

وی افزود: «اما من معتقدم اکنون فضای روانی به گونه ای نیست که مذاکرات بدون نتیجه به پایان برسد و لذا علی رغم گاردی که به خصوص در طرف 1+5 وجود دارد من در کل به مذاکرات آتی خوش بین هستم.»