واکنش ایران و آمریکا به گزارش تازه آژانس اتمی

ایران در واکنش به گزارش تازه آژانس بین المللی انرژی اتمی که خواهان همکاری این کشور برای رفع سوالات درباره جنبه های احتمالا نظامی برنامه اتمی ایران شده است می گوید که به وظایف قانونی خود در برابر آژانس عمل کرده و درخواست های آژانس در زمینه مطالعات ادعایی "غیرمعقول" است.

علی اصغر سلطانیه نماینده ایران در آژانس اتمی سازمان ملل به خبرگزاری فارس گفت: "گزارش البرادعی نشان می دهد که ایران به عنوان یک کشور مسئول در این چارچوب های قانونی وظایف خود را به طور کامل انجام داده است بنابراین انتظاراتی فراتر، غیرمعقول و غیرقابل اجراست."

آقای سلطانیه گفت که محمد البرادعی، مدیر کل آژانس اتمی سازمان ملل، در گزارش خود خواستار اقدام ایران جهت شفاف سازی در مورد مطالعات ادعایی شده است اما او این درخواست را "فراتر" از معاهده ان پی تی (پیمان منع اشاعه) خواند.

منظور از "مطالعات ادعایی" اشاره به مجموعه ای از اطلاعات جاسوسی است که برخی کشورها در اختیار آژانس قرار داده اند و ظاهرا حاکی از آن است که ایران در زمینه های نظامی مرتبط با برنامه های هسته ای مطالعاتی انجام داده است.

آقای سلطانیه همچنین گفت البرادعی از ایران خواسته است پروتکل الحاقی را اجرا کند. این پروتکل از جمله امکان بازرسی های سرزده از تاسیسات اتمی ایران را برای آژانس فراهم می آورد اما ایران پس از ارسال پرونده اتمی اش به شورای امنیت سازمان ملل اجرای آن را متوقف کرد.

گوردون جاندرو سخنگوی کاخ سفید در امور امنیت ملی گفت: "ناکامی دولت ایران در همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی و سازمان ملل قابل تاسف و مایوس کننده است."

در گزارش آقای البرادعی که روز چهارشنبه در اختیار شورای حکام آژانس قرار گرفت آمده است که ایران همچنان از تعلیق غنی سازی اورانیوم که درخواست سازمان ملل است خودداری می کند و علاوه بر آن می گوید که آژانس نتوانسته پیشرفت ملموسی در مطالعه پیرامون جنبه های احتمالا نظامی برنامه هسته ای ایران داشته باشد.

این گزارش شامل تازه ترین تحولات پرونده هسته ای ایران از زمان آخرین گزارش البرادعی در ماه سپتامبر است.

یک مقام ارشد سازمان ملل متحد به خبرگزاری رویتر گفت: "ما قبلا هم (در این فرآیند) از حرکت باز ایستاده ایم، اما تا ماه سپتامبر حداقل با یکدیگر گفتگو می کردیم. حالا وضع بدتر است. به هیچ وجه ارتباطی وجود ندارد، هیچ پیشرفتی در زمینه ابعاد ممکن نظامی در برنامه (اتمی) آنها وجود ندارد."

آژانس اتمی اولین بار در گزارشی در ماه مه 2008 گفت که به نظر می رسد ایران از ارائه اطلاعات پیرامون مطالعات ادعایی در زمینه جنبه های احتمالا نظامی برنامه اتمی امتناع می ورزد.

آژانس در گزارش ماه سپتامبر بار دیگر از ایران خواسته بود غلط بودن این اطلاعات جاسوسی را ثابت کند. آقای البرادعی آن زمان گفت که ایران نمی تواند فقط با "ساختگی" خواندن آن اطلاعات، آنها را منکر شود.

این درخواست بار دیگر در گزارش تازه تکرار شده است: "ایران باید اطلاعات ملموسی در حمایت از بیانیه هایش در اختیار آژانس بگذارد، و دسترسی لازم به اسناد و افراد مربوطه در این زمینه را فراهم کند."

این گزارش به خصوص به "عدم همکاری ایران در ارتباط با مطالعات ادعایی" اشاره می کند.

ایران از همان ابتدا می گفت که درخواست های آژانس در زمینه "مطالعات ادعایی" خارج از چارچوب وظایف آژانس است و اینکه این کشور وظیفه ندارد به اتهامات سایر کشورها پاسخ دهد، با این حال در این مدت همواره تاکید کرده است که به همکاری با آژانس ادامه خواهد داد.

محمد سعیدی، معاون بین الملل سازمان انرژی اتمی ایران، روز چهارشنبه گفت که گزارش تازه نشان می دهد ایران "دسترسی لازم" را برای بازرسان آژانس فراهم کرده است.

وی افزود روابط کشورش و آژانس بر اساس معاهده ان پی تی (پیمان منع گسترش جنگ افزارهای هسته ای) ادامه دارد. به گفته او بازرسان آژانس می توانند در این چارچوب از تاسیسات هسته ای ایران بازدید کنند.

سانتریفوژها
بنابر گزارش ها در گزارش تازه آقای البرادعی آمده است که ایران در نظر دارد از اوایل سال آینده میلادی نصب 3000 سانتریفوژ دیگر (دستگاه غنی سازی اورانیوم) را آغاز کند. این علاوه بر 2200 سانتریفوژ دیگری است که هم اکنون به تدریج وارد سیستم شده و به 3800 سانتریفوژی که تا ماه سپتامبر در نطنز نصب و راه اندازی شده بود اضافه می شود.

این گزارش همچنین می گوید ایران 630 کیلوگرم اورانیوم غنی شده با غلظت پایین ذخیره کرده است. به تخمین کارشناسان این کشور برای تولید بمب اتمی باید 1700 کیلوگرم اورانیوم غنی شده با خلوص بالا در اختیار داشته باشد.

خبرگزاری رویتر گزارش داده است که شماری از مقام های آژانس اتمی که نخواستند نامشان فاش شود گفته اند که تحقیقات آژانس از ماه سپتامبر تاکنون "یک اینچ" هم پیشرفت نداشته است چرا که نه ایران و نه آژانس از مواضع خود کوتاه نیامده اند.

یک مقام ارشد به این خبرگزاری گفت: "سوالات ما معلوم است و باید به آنها پاسخ داده شود. لزومی ندارد که این سوالات را هر هفته یک بار برای آنها تکرار کنیم. ما فقط منتظر پاسخ آنها هستیم."

با این حال او تاکید کرد که اکنون بین آژانس و ایران یک "خلاء بلندمدت" ارتباطی به وجود آمده است.

ایران در ماه ژوئن اعلام کرد که سندی شامل بیش از 200 صفحه را تسلیم آژانس کرده و در آن به همه سوالات مرتبط پاسخ داده است و گفت: "مساله مختومه است."

محمد البرادعی در گزارش تازه تاکید می کند که کلیه مواد اتمی در تاسیسات نطنز و همچنین کلیه آبشارهای نصب شده از سانتریفوژها تحت نظارت سازمان اوست.

علی اصغر سلطانیه نیز گفت: "پیام گزارش البرادعی این است که بازرسی ها در ایران کاملا به صورت عادی بازگشته است و بدون هیچ گونه مانعی ادامه دارد."

در حالی که ایران همواره بر غیرنظامی بودن برنامه های هسته ای خود تاکید می کند، کشورهای غربی و به خصوص آمریکا، دولت ایران را به تلاش برای دستیابی به ظرفیت ساخت جنگ افزارهای اتمی متهم کرده اند.

شورای امنیت سازمان ملل متحد با صدور قطعنامه هایی از ایران خواسته اند برخی از فعالیت های هسته ای خود، به خصوص غنی سازی اورانیوم را به حالت تعلیق در آورد اما جمهوری اسلامی این درخواست را رد کرده است.