فرارو- یک کارشناس مسائل هسته ای در توضیح یکی از دستاوردهای برجام گفت: «با برجام جایگاه منطقه ای ایران ارتقا یافت و ایران نوعی همکاری بین المللی جدید را با اتحادیه اروپا و آمریکا و با حفظ مواضع اصولی خود شروع کرده است.»
برجام بالاخره به روز تصویب رسید. بعد از گذشت برجام از مراحل قانون گذاری به خصوص در مجالس ایران و آمریکا روز گذشته همزمان اتحادیه اروپا و آمریکا لغو تحریم های ایران را اعلام کردند که البته اجرای آن منوط به روز اجرا و پس از اقدامات ایران و تایید آژانس بین المللی هسته ای خواهد بود. ایران چه دستاوردهای به واسطه برجام کسب خواهد کرد؟ چه خطراتی اجرای برجام را تهدید می کند؟
حسن بهشتی پور کارشناس مسائل هسته ای در گفتگو با فرارو گفت: «به نظر من مهم ترین دستاورد ایران در موضوع برجام تثبیت حق برخورداری از انرژی صلح آمیز هسته ای در چارچوب داشتن یک چرخه کامل سوخت هسته ای است.»
وی ادامه داد: «پیش از این به ایران فشاور می آوردند که ایران اگرچه می تواند از انرژی صلح آمیز هسته ای استفاده کند اما حق غنی سازی در داخل ایران را ندارد که اکنون با برجام حق غنی سازی ایران تثبیت شده است.»
این کارشناس مسائل هسته ای اظهار کرد: «دوم اینکه با برجام تهدید علیه ایران به شدت کاهش یافته و حتی تبدیل به فرصتی بالقوه شده است که اگر از شرایط بدست آمده به درستی استفاده شود می توان آن را به فرصتی تاریخی و بالفعل برای منافع ملی ایران تبدیل کرد.»
وی ادامه داد: «پیش از این ایران به عنوان تهدیدکننده صلح و امنیت بین الملل شناخته شده بود و اگرچه به ناحق و ناجوانمردانه تحت فصل هفتم بند 41 شورای امنیت قرار گرفته بود و در شش قطعنامه به این موضوع اشاره شده بود. اما اکنون با برجام عملا از این شرایط خارج شدیم و تهدید به فرصت تبدیل شده است.»
بهشتی پور گفت: «سوم اینکه با برجام جایگاه منطقه ای ایران ارتقا یافت و ایران نوعی همکاری بین المللی جدید را با اتحادیه اروپا و آمریکا و با حفظ مواضع اصولی خود شروع کرده است.»
وی ادامه داد: «مهم بودن این دستاورد به این دلیل است که ایران مواضع اصولی و آرمان هایی چون استقلال خواهی و عدم وابستگی را حفظ کرده و در عین حال تعریف جدیدی از تعامل با غرب و آمریکا ارائه داده است که می تواند منجر به حفظ منافع ملی و ارتقای جایگاه ایران شود.»
وی افزود: «اکثر رسانه های مطرح دنیا و اتاق های فکر غربی این موضوع را تایید کرده اند که با برجام جایگاه ایران در سطح منطقه و بین الملل ارتقا می یابد.»
بهشتی پور در توضیح دستاورد چهارم برجام گفت: «با برجام اراده ملی ایران تقویت شد و به مردم ایران نشان داده شد اگر مقاومت و ایستادگی کنند و از حق خود دفاع کنند می توانند این اراده خود را اعمال کنند.»
وی ادامه داد: «پیش از این خیلی ها بدبین بودند که نمی توان اینکار را کرد اما 12 سال مقاومت ملت ایران این کار را تحقق بخشید. جالب اینکه در بند 27 قطعنامه 2231 به صراحت عنوان می کند این رویه حقوقی نباید برای دیگر کشورها ایجاد حق کند و این رویه صرفا برای ایران معتبر است؛ اگرچه برخی دلواپسان از این موضوع هم برداشت منفی می کنند و می گویند این موضوع یعنی ایران را مستثنا کرده اند!»
وی افزود: «در داخل ایران بخش وسیعی از مردم به دنبال صلح هستند و مایلند ایران در عین حفظ مواضع انقلابی خود با نوعی تدبیر تهدیدات را کاهش داده و به سمت تعامل بیشتر با دنیا حرکت کند. لذا با برجام تعداد بیشتری از مردم متقاعد شدند این راه صحیح است و می توان با این سیاست به نتیجه رسید وگرنه تا قبل از برجام برخی عنوان می کردند توافق با غرب محال است؛ چنانکه روزنامه کیهان در اسفندماه مقاله ای با چنین تیتری زده بود که توافق محال است و البته امروز نیز این افراد تاکید می کنند که برجام قابل اجرا نیست و تحریم ها لغو نخواهد شد.»
بهشتی پور کمک به تقویت خط اعتدال و انزوای بیشتر خط تندروی و افراط در کشور را پنجمین دستاورد برجام دانست و در توضیح ششمین دستاورد گفت: «ایجاد فضای مناسب برای کسب و کار و لغو تحریم ها که اگرچه به صورت تدریجی است یکی از مهم ترین دستاوردهای برجام محسوب می شود.»
وی ادامه داد: «درست است که ما لغو تحریم ها را یکجا خواستیم و آن را به عنوان خط قرمز مطرح کردیم اما به نظر من طرح این موضوع به صورت تاکتیکی بود برای آنکه بتوانیم چانه زنی بیشتری در روند مذاکرات داشته باشیم وگرنه ما می دانستیم آنها قبل از آنکه ایران اقدامات خود را انجام دهد یکجا تحریم ها را لغو نمی کنند.»
وی افزود: «به نظر من اساسا بدون برجام نمی توان وضعیت اقتصادی را بهبود داد؛ اگرچه باید گفت برجام شرط لازم برای بهبود اقتصاد است اما شرط کافی نیست. برجام مشکلات ساختاری اقتصاد ایران را حل نمی کند اما می تواند برای رونق کسب و کار بستر سازی کند. لذا برجام بستر مناسب را برای فعالیت های اقتصادی فراهم می کند که اگر این بستر فراهم نشود اساسا مشکلات اقتصادی قابل حل نخواهد بود.»
بهشتی پور در پاسخ به این سوال که آیا اکنون ممکن است خطراتی اجرای برجام را تهدید کند و این توافق را بهم بزند؟، گفت: «بله خطراتی در این باره وجود دارد که مهمترین آن سنگ اندازی های اسرائیل است. اسرائیلی ها تا آنجا که توانستند سعی کردند برجام به نتیجه نرسد، اما اکنون تمام تلاش آنها این است که در اجرای برجام ممانعت ایجاد کنند و لذا با تمام امکانات رسانه ای و دیپلماتیک خود تلاش می کنند از طریق لابی های خود در کنگره به هر بهانه ای مانع اجرای برجام شوند.»
وی ادامه داد: «دومین خطری که اجرای برجام را تهدید می کند عربستان و تمامی کشورهایی است که منافع آنها اقتضاء می کند ایران همچنان با غرب درگیر باشد و از اینکه ایران بتواند روابط حسنه ای هم با غرب و هم با روسیه و چین داشته باشد وحشت دارند و این اتفاق را موجب ارتقای جایگاه ایران در منطقه و جهان می دانند و لذا تمام امکانات خود را بسیج کردند تا بتوانند جلوی اجرای برجام را بگیرند.»
وی افزود: «موضوع دیگری که اجرای برجام را تهدید می کند مخالفین داخلی برجام در داخل ایران و آمریکا و حتی اتحادیه اروپا است که برخی جناح ها تلاش می کنند به بهانه های مختلف مانع اجرای برجام شوند.»
بهشتی پور خاطرنشان کرد: «با این حال به نظر من دو ویژگی مانع از موفقیت اینها خواهد شد. اول اینکه هم ایران و هم طرف مقابل برای اجرای برجام اراده قوی و کاملی دارند و دوم اینکه در برجام بر خلاف لوزان و ژنو جزئیات ذکر شده است و دقیقا عنوان شده کدام طرف چه کاری را در چه زمانی باید انجام دهد.»
وی تصریح کرد: «لذا اگرچه بازهم امکان دبه کردن وجود دارد اما امکان آن بسیار سخت است و به همین دلیل به نظر می رسد می توان برجام را پیش برد و بر این مشکلات غلبه کرد اگرچه باید حواسمان باشد که این خطرات وجود دارد.»
اونوقت چی؟