bato-adv
کد خبر: ۲۶۹۲۹۶

دوئل‌سازی بدلی ميان لاريجانی و عارف

تاریخ انتشار: ۱۱:۱۸ - ۲۸ فروردين ۱۳۹۵
روزنامه اعتماد نوشت: كمتر از دو هفته آينده دور دوم انتخابات مجلس شوراي اسلامي براي روشن شدن تكليف ٦٩ كرسي باقيمانده برگزار مي‌شود. نتيجه اين دور از انتخابات وزن دو جريان سياسي اصلي كشور در مجلس دهم را معلوم مي‌كند و پس از آن مي‌توان به اكثريت و اقليت بودن گروه‌ها پرداخت. با اين حال مدتي است بازي سياست معطوف به صندلي رياست مجلس دهم شده است. اصلاح‌طلبان كه در دور اول توانسته‌اند اكثريت كرسي‌ها را از آن خود كنند اگر دور دوم نيز شرايط‌شان تغييري نكند و بتوانند اكثريت كسب كنند آن وقت با دست بالا وارد مذاكرات درون پارلماني مي‌شوند تا از يك‌سو فراكسيون اميد را تشكيل دهند و از سوي ديگر براي تركيب هيات رييسه مجلس و كميسيون‌ها تصميم بگيرند.

شرايط رقيب اصولگرا اما متفاوت است. آنها پيش از انتخابات درون جبهه خود مرزبندي روشني شكل دادند و خرج خود را از حاميان دولت و نيروهاي معتدل جدا كردند تا نيروهاي كمتر معتدل نظير پايداري عنان كار را در دست بگيرند. شكست بزرگ آنان در انتخابات و به ويژه اتفاقي كه در تهران رخ داد آنها را به اين جمع‌بندي رسانده كه حداقل براي تركيب هيات رييسه مجلس دوباره خود را مؤتلف و همراه علي لاريجاني نشان دهند. هرچند تاكنون نتوانسته‌اند هيات مركزي هفت‌نفره خود را به ديدار لاريجاني بفرستند.

آنها پيش از شكل‌گيري مجلس به استقبال وزن‌كشي ميان خود و اصلاح‌طلبان رفته‌اند و بر طبل رياست لاريجاني مي‌كوبند. همچنان كه محمد رضا باهنر مي‌گويد براي پايداري‌ها هيچ رييسي بهتر از لاريجاني نخواهد بود.

اما اصلاح‌طلبان ترجيح مي‌دهند وارد وزن‌كشي با نيروهاي معتدل اصولگرا نشوند و تحت عنوان حاميان دولت چتري فراتر از مرزهاي اصولگرايي و اصلاح‌طلبي بگسترانند. آنها اين رفتار سياسي را در دو انتخابات ٩٢ و ٩٤ تجربه كردند. اصلاح‌طلبان در انتخابات ٩٢ با صرف نظر از كانديداي اختصاصي جريان خود و انصراف عارف، از روحاني حمايت كردند و در انتخابات ٩٤ نيز با قرار دادن نام‌هايي نظير علي مطهري، كاظم جلالي و بهروز نعمتي در ليست انتخاباتي اميد نشان دادند شكل‌گيري مجلسي كارآمد و همراه دولت را به حذف نيروهاي اصولگرا ترجيح مي‌دهند و تنها در فكر منافع ملي هستند. در ادامه آن استراتژي آنها حالا بر خلاف اصولگرايان كه بي‌محابا به چهره‌هاي اصلاح‌طلب حمله مي‌كنند احترام نيروهايي نظير لاريجاني را حفظ مي‌كنند و نمي‌خواهند با او وارد وزن كشي شوند چرا كه لاريجاني در اين سال‌هاي اخير نشان داده بين منافع يك جريان كه خود را اصولگرا مي‌نامد و منافع ملي قلم قرمزش روي منافع ملي نمي‌نشيند.

با اين حال هر چه به سمت روزهاي شروع مجلس دهم نزديك مي‌شويم تلاش‌ها براي شكل‌گيري توافقي درون پارلمان و نه تعيين‌تكليف براي نمايندگان شدت بيشتري مي‌گيرد. اصلاح‌طلبان يكپارچه معتقدند عارف گزينه مطلوبي براي رياست مجلس دهم است. آنها مي‌خواهند بعد از يك دوره دوازده ساله بار ديگر به مديريت قوه مقننه بازگردند. از سويي عارف نيز در هيچ سطحي از قدرت سياسي در ايران به عنوان يك نيروي تندرو شناخته نمي‌شود و مي‌تواند بهترين گزينه اصلاح‌طلبان براي بازگشت به حاكميت و قدرت سياسي باشد. برخي چهره‌هاي سياسي اين جريان معتقدند شرايط حساس سياسي در داخل و خارج ايجاب مي‌كند تا اصلاح‌طلبان با تابلو و پرچم خود وارد تعامل با هسته اصلي قدرت شوند و نيابت و وكالت ترميم رابطه شان با برخي اركان حاكميت را به كسي ندهند و اين‌بار خود راسا وارد اين تعامل شوند.

يك پيشنهاد مهم
در همين حال پيشنهاد يكي از چهره‌هاي با سابقه اصلاح‌طلب كه تجربه نايب‌رييسي مجلس را هم در كارنامه دارد قابل توجه است. اين چهره سياسي به اصلاح‌طلبان پيشنهاد داده تا يك فراكسيون عمومي با حضور تمامي حاميان دولت اعم از اصلاح‌طلب و اصولگرا تشكيل شود و در عين حال هر دو جريان اصلاح‌طلب و اصولگرا فراكسيون‌هاي اختصاصي و جرياني خود را داشته باشند. بر اساس اين پيشنهاد فراكسيون عمومي در تصميمات اساسي و ملي نظير تركيب هيات رييسه و موضوعات مهمي چون برجام و اقدامات اقتصادي با همراهي و همكاري يكديگر عمل خواهد كرد و ساير موضوعات كه ابعاد ملي ندارد مي‌تواند مورد بحث فراكسيون‌هاي اختصاصي اصلاح‌طلبان و اصولگرايان باشد. اگر اين پيشنهاد عملياتي شود اصلاح‌طلبان راهبرد حمايت از دولت و تعامل و همكاري با اصولگرايان معتدل را چنان اجرايي خواهند كرد كه تندروهاي مخالف برجام و منافع ملي در اقليتي محض قرار گيرند. نقطه قوت اين پيشنهاد آنچنان كه اين چهره اصلاح‌طلب مطرح كرده است انزواي تندروي و توجه بيشتر به منافع ملي و عبور از بحران‌ها و چالش‌هاي سياسي و اقتصادي دولت است.

دلايل اصلاح‌طلبان براي حمايت از عارف
در جبهه اصلاحات امروز ترديدي در مطلوبيت عارف براي رياست مجلس نيست اما تا روشن شدن تركيب واقعي فراكسيون‌ها انتظارات و مطالبات راي‌دهندگان نبايد به صورت غيرواقعي افزايش يابد. در عين حال اصلاح‌طلبان مايلند بدون رقابت با لاريجاني و حفظ شأن و احترام او رياست را به دست آورند و كمتر كسي امروز در سپهر سياسي ايران رقابت عارف و لاريجاني براي رياست در صحن علني مجلس را توصيه مي‌كند.

در ميان اصلاح‌طلبان اين گزاره نيز طرفداران زيادي دارد كه رياست مجلس امري نيست كه عارف با سابقه معاونت اول رييس‌جمهور، عضويت در مجمع تشخيص مصلحت نظام و سال‌ها حضور در شوراهاي عالي نظام با حكم رهبر معظم انقلاب نتواند از پس آن برآيد. همچنين او بهترين و شايد تنها فرصتي باشد كه مجموعه اصلاح‌طلبان براي ترميم رابطه خود با نهادهاي مختلف نظام دارند و اگر مي‌خواهند در معادلات قدرت سهيم باشند بايد از اين فرصت بهترين بهره را ببرند.

دليل ديگر حاميان رياست عارف اين است كه تكيه او بر كرسي رياست مجلس پاسخ شايسته به راي‌دهندگاني است كه هفتم اسفند سال گذشته خواستار تغيير در تركيب مجلس بوده‌اند. حال كه راي مردم به تغيير بوده بايد اين خواست و راي در پيشاني و مديريت مجلس نيز ديده شود.

حاميان لاريجاني چه مي‌گويند؟
علي لاريجاني ديگر گزينه رياست مجلس نيز حاميان جدي با استدلال‌هاي شنيدني دارد. آنها معتقدند براي تعامل با دولت و بهسازي رابطه برخي نهادهاي حاكميتي با منتقدان‌شان لاريجاني گزينه بهتري است. او مي‌تواند در مذاكرات و معادلات قدرت اثرگذاري بيشتري داشته و با تجربه دو دوره رياست مجلس زير‌و بم‌هاي پارلمان را بهتر مي‌شناسد. در ميان حاميان لاريجاني عده‌اي بر اين باورند كه او مي‌تواند و بايد لشكر شكست‌خورده اصولگرايان را دوباره زير يك پرچم جمع كند و مديريت آنها را از تندرو تا عقلگرا به دست گيرد تا ضمن كنترل تندروها، اصولگرايي نيز بتواند از زير سايه مخالفت با منافع ملي خارج شود.

آنها در قياس با عارف بر تجربه هشت ساله رياست قوه‌مقننه از سوي لاريجاني تكيه مي‌كنند و رفتار او در تصويب برجام و كمك به منافع ملي را به حاميان دولت يادآور مي‌شوند. در عين حال اعتماد متقابلي كه ميان لاريجاني و برخي نهادهاي تصميم‌ساز وجود دارد به عنوان دليل ديگري بر ارجحيت لاريجاني به عارف عنوان مي‌شود.  اصولگراياني كه در جريان انتخابات از لاريجاني حمايت نكردند و راه طرد او را در پيش گرفتند حالا هياتي هفت‌نفره را براي ملاقات با او تعيين كرده‌اند تا بتوانند بار ديگر با نزديك شدن به لاريجاني از حذف خود در مناسبات و معادلات پارلماني جلوگيري كنند. آنها اتفاقا علاقه‌مند هستند ميان عارف و لاريجاني رقابت شكل گيرد تا بتوانند در يك فضاي دو قطبي با يارگيري از ميان حاميان دولت گزينه مورد نظر خود را نه با تعامل كه با رقابت در صحن به رياست برسانند. موضوعي كه تا اينجا خط‌قرمز اصلاح‌طلبان بوده و تلاش مي‌كنند وارد اين بازي باخت- باخت نشوند.

موضع عارف و لاريجاني چيست؟
محمد رضا عارف و علي لاريجاني هيچ كدام هنوز شخصا وارد موضوع نشده‌اند و ترجيح مي‌دهند درباره كانديداتوري خود براي رياست مجلس آينده سخني نگويند. با اين حال عارف اعلام كرده است به راي مردم پشت نخواهد كرد و اجرايي كردن خواست راي‌دهندگان در انتخابات هفتم اسفند جز با حضور در مديريت مجلس امكان پذير نيست. او محتاطانه به استقبال تشكيل مجلس دهم مي‌رود و نمي‌خواهد پيامي مبني بر تقابل با لاريجاني به جامعه منتقل كند اما اگر جايي ابهامي وجود داشته باشد و متهم به لابي‌هاي پشت پرده شود ابايي ندارد كه صراحتا بگويد رياست مجلس در اختيار نمايندگان است و ديدار و گفت‌وگويي با لاريجاني در اين باره نداشته است.  علي لاريجاني هم كمابيش همين مسير را طي مي‌كند. او نيز مي‌گويد علم غيب ندارد و نمي‌داند در آينده چه اتفاقي رخ خواهد داد با اين حال در اقدامي تحسين‌برانگيز و براي اثبات عدم تقابل با عارف پس از انتخابات در تماسي تلفني انتخاب او به عنوان نفر اول تهران را تبريك گفته است.

انتظار براي دهم ارديبهشت
دهم ارديبهشت كه بيايد و نتيجه انتخابات دور دوم كه روشن شود موضوع انتخاب هيات رييسه مجلس و به تبع آن رياست تازه در دستور لابي‌ها و رايزني‌ها قرار مي‌گيرد. بازيگران عرصه سياسي ايران فعلا تمام تمركز خود را بر پيروزي در دور دوم انتخابات گذاشته‌اند تا با اتكا بر آن تصميم بگيرند از مجلس آتي چه مي‌خواهند.

میرحسین خاتمی
Iran, Islamic Republic of
۱۴:۵۲ - ۱۳۹۵/۰۱/۲۸
بهتر است منتظر تشکیل و تصمیم فراکسیون امید ( اصلاح طلبان و اعتدالگرایان ) بمانیم .
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۳:۱۸ - ۱۳۹۵/۰۱/۲۸
بهترين راه حل براي سال اول مجلس جديد :
لاريجاني رييس مجلس و عارف معاون آن
مجله خواندنی ها
انتشار یافته: ۲
مجله فرارو