ظرفيت توليد سمند نيز در فاز نخست روي 2500 دستگاه بسته شد كه بر اساس آمار رسيده در سال 2008 ميلادي سايت بلاروس تنها 288 دستگاه خروجي داشت. توليد اين سايت در پنجماه نخست سال جاري ميلادي نيز تعريف چنداني نداشته است، رقم توليدي كه گزارش شده فقط 86 دستگاه بوده است. با همه اين شرايط، مديران ايران خودرو معتقدند سايت بلاروس زيانده نيست.
حتي چندي پيش كه مديرعامل اين خودروسازي از بازنگري در فعاليت برخي سايتهاي خارجي خبر داده بود و احتمال ميرفت كه سايت بلاروس در فهرست حذف جاي بگيرد. اما گفته ميشود وزير صنايع به مديران ايران خودرو دستور داده است كه بيخيال حذف سايت بلاروس شوند.
در چنين شرايطي، مديرعامل ايران خودرو طي امروز و فردا راهي بلاروس ميشود تا برسر راهاندازي فاز دوم سايت سمند با طرفهاي بلاروسي بر سر ميز مذاكره بنشيند. اين خبر را سفير ايران در مينسك به اعتماد ملي ميدهد. حسيني معتقد است كه سايت بلاروس نهتنها زيانده نيست كه سودده نيز هست.
گفتوگوي كوتاه ما با آقاي سفير از اوضاعواحوال اين سايت شروع شد و خريد هواپيماي مسافربري از بلاروس نيز بيجواب ماند. او همچنين بر اين باور است كه بلاروس در رده پنج كشور امن جهان جاي دارد و جزو چند كشور انگشتشماري است كه با ايران رابطه «عالي» دارند؛ كشوري كه به گفته آقاي سفير جامعه ايراني آن به هزار نفر هم نميرسد. اما صادرات اين كشور به ايران در سال گذشته 35 ميليون دلار بوده در حالي كه صادرات ايران 7ميليون دلار بوده است، كه نشاندهنده تراز منفي تجاري 28ميليون دلاري ايران در روابط اقتصادي با بلاروس است.
گفتوگوي ما با سفير ايران در بلاروس را در ادامه بخوانيد:
آقاي سفير! از سايت ايرانخودرو در بلاروس چه خبر؟
خبرهاي خوب! سايت بلاروس امروز يكي از موفقترين سايتهاي خارج از كشور ايرانخودرو است. البته نسبت به تعهدات خود قدري عقب است ولي زيانده نيست. حتي ميتوانيم بگوييم بهرغم شرايط فعلي، سودآور نيز هست.
اما گفته ميشود اين سايت در فهرست سايتهاي زيانده ايرانخودرو قرار دارد و حتي مديرعامل اين شركت به صورت تلويحي از بازنگري در فعاليت اين سايت خبر داده؟ بازنگري اعلام شده در جهت تقويت سايت بلاروس است و نه احتمالا تعطيلي آن. توليد اين سايت نيز به هيچوجه دندانگير نيست. براساس آمار رسيده، طي چهار ماه نخست امسال تنها حدود 80 دستگاه سمند در اين واحد توليد شده. آيا سودده است؟
بهطور قطع سايت بلاروس با كاهش توليد مواجه شده است اما اين كاهش را بايد بهدليل راهنيفتادن فاز دوم كارخانه ديد. اتفاقا مديرعامل ايرانخودرو طي يكي، دو روز آينده راهي مينسك ميشود تا براي راهاندازي فاز دوم سايت با طرفهاي بلاروسي وارد مذاكره شود.
دولت بلاروس قصد ندارد كمك مالي براي احياي اين سايت داشته باشد؟
سهامدار و سرمايهگذار اصلي اين سايت در واقع دولت بلاروس است و دولتمردان اين كشور حتما تمهيداتي براي اين سايت در نظر گرفتهاند. اما آنچه مسلم است سايت بلاروس هيچگونه فشاري بر گرده ايرانخودرو نخواهد آورد، چراكه ايرانخودرو با سرمايهاي كه بانك توسعه صادرات در اختيار اين خودروساز ميگذارد فاز دوم را راهاندازي ميكند.
در حال حاضر سمند با چه قيمتي در بلاروس عرضه ميشود؟
حدود 13 هزار دلار.
با حساب 80 دستگاه توليد چهار ماه اخير، بايد رقمي حدود يك ميليون دلار عايدي سايت بلاروس تاكنون در سال جاري باشد. آيا به صرفه است؟
همانطور كه گفتم اين سايت زيانده نيست و حتي سود نيز دارد.
آيا دولت ايران قصد خريد هواپيماي مسافربري از كشور بلاروس را ندارد؟
در اين باره فعلا صحبت نميكنم!
خود شما بيشتر با هواپيماي شرقي رفتوآمد ميكنيد يا غربي؟ و آيا نگران پرواز با توپولف نيستيد؟
بيشتر با هواپيماي شرقي در رفتوآمد هستم. خانوادهام نيز همينطور. نگراني مردم از هواپيماهاي روسي بيمورد است. اتفاقا اين نوع از هواپيماها بهلحاظ ايمني هيچگونه مشكلي ندارند و تنها بهلحاظ راحتي كمي با هواپيماهاي غربي فاصله دارند.
ببينيد! مشكل ما نوع هواپيماهاي پروازي نيست و معتقدم حوادث هوايي ربط زيادي به نوع هواپيماها ندارد بلكه به نظر من خلبانان ما قدري مشكل دارند و اين مشكلات نيز برميگردد به خستگي و رعايت نكردن استانداردهاي پرواز از سوي خلبانان ما.
امروز در جمع اتاق بازرگاني ايران خيلي سعي كرديد كه توجه تجار را به كشور بلاروس جلب كنيد. اين در حالي است كه بلاروس چند سالي است كه با تحريم از سوي اتحاديه اروپا مواجه است. به نظر شما بازرگانان ما با اين كشور ميتوانند مبادله سودآوري در تجارت داشته باشند؟
تحريمهايي كه به آن اشاره كرديد، اقتصادي نيست. اتحاديه اروپا از چند سال پيش به دلايل سياسي و حقوقبشر بلاروس را تحريم كرده است. بنابراين تجار ايراني نبايد نگران دادوستد با اين كشور باشند. اتفاقا اتحاديه اروپا بهدنبال اين است تا بلاروس را از روسيه جدا كرده و اين كشور را به لحاظ سياسي و اقتصادي به اروپا نزديك كند. به نظر من اين نگرانيها بيمورد است.
با توجه به حضور برخي واحدهاي صنعتي در بلاروس شناخت مردم اين كشور از ايران تا چه حدي است؟
براساس يكي از نظرسنجيهايي كه نتايج آن در بلاروس منتشر شده است 21 درصد مردم بلاروس گفتهاند ايران كشوري در قاره آفريقاست و 9 درصد نيز آن را در اروپا دانسته و 3 درصد هم در قاره آمريكا. 37درصد هم گفتهاند كه زنان ايراني هيچ حقي در جامعه ندارند. البته مسوولان ايران هم نسبت به بلاروس شناخت بالايي ندارند. يكي از اعضاي هيات دولت در ملاقاتي كه با هم داشتيم از من پرسيد آقاي سفير بگوييد ببينم حالا اين بلاروس كجا هست؟
اقتصاد بلاروس
نظام اقتصادي بلاروس تا حدود ۸۰ درصد دولتي است و از زمان اتحاد شوروي تاکنون چنين بوده است. اين کشور تا حدود زيادي در تامين مواد خام به متحد نزديک خود روسيه وابسته است.
صنعت و کشاورزي عمدتا در دست دولت قرار دارد. بنابراين بلاروس يکي از معدودترين بازماندههاي اقتصادهاي ملي با سرمايهگذاري دولتي محسوب ميشود. توليد ناخالص داخلي اين كشور 7/104 ميليارد دلار است و نيروي كار اين كشور چهار ميليون و 300 هزار نفر.
بر اساس آمارهاي رسمي نرخ بيكاري در بلاروس 6/1 درصد است. 1/27 درصد از مردم اين كشور زير خط فقر زندگي ميكنند و نرخ تورم در آن 3/8 درصد است. محصولات صادراتي اين كشور شامل ماشينآلات و تجهيزات، محصولات معدني، مواد شيميايي، فلزات، منسوجات و مواد غذايي است كه به كشورهاي روسيه (7/34 درصد)، هلند (7/17 درصد)، انگليس (5/7 درصد)، اوكراين (3/6 درصد) و لهستان (2/5 درصد) صادر ميشود.
واردات بلاروس شامل محصولات معدني، ماشينآلات و تجهيزات، مواد شيميايي و مواد غذايي است كه از كشورهاي روسيه (6/58 درصد)، آلمان (5/7 درصد) و اوكراين (5/5 درصد) وارد ميشود. به طورکلي اقتصاد بلاروس تحت فشار اوضاع سياسي داخل اين جمهوري است. اين فشار عمدتا به شکل تحريمها عليه اين کشور يا رهبري بلاروس قابل احساس است.
مثلا اتحاديه اروپا، قطعنامه شوراي (EC) به شماره ۲۰۰۶/۷۶۵ را در۱۸ مه ۲۰۰۶، تصويب کرد. اين قانون موجب مسدود شدن حسابهاي رئيسجمهور لوکاشنکو و نيز ۳۰ تا ۳۵ نفر از مقامات بلندپايه بلاروس در بانکهاي خارجي شده است. اين تحريمها همچنين شامل ممنوعيت سفرهاي رهبران بلندپايه بلاروس به نقاط گوناگون جهان شده است.
اين تحريم از سوي اتحاديه اروپا پس از زماني اعمال شد که فراکسيون اين کشور اعلام کرد که انتخابات رياست جمهوري ۱۹مارس ۲۰۰۶ اين کشور فريبکارانه بوده و نيز گروههاي مخالف در اين کشور سرکوب شدهاند.