دکتر حمید حیدرپناه؛ این درست که فضای‌مجازی آمده و فضای نقد آزادتر شده، این درست که دیگر به راحتی با یک کلیک می‌توان هر مطلبی را کپی و فوروارد کرد، با ترس کمتری حرف‌های تند و انتقادی را منتقل می‌کنیم، ولی دلیل نمی‌شود هر مطلبی یا هر پیامی را منتشر کنیم.
به‌نظرم کمی دچار شتاب‌زدگی شده‌ایم و شاید هم ذوق‌زده از این شرایط، ولی بهتر نیست کمی دقیق‌تر به پیرامونمان نگاه کنیم؟ به پیشینه و گذشته‌مان، که بودیم و از کجا آمدیم؟
ما همان بچه‌های دیروزیم که از کودکی باتمام سادگی و بی آلایشی‌مان عاشق امام حسین (ع) و محرم بودیم، مسجد‌ها و حسینیه‌ها را پُر می‌کردیم و عزاداری‌ها را پرشور.
آن وقت‌ها نَه اینترنتی بود، نَه فضای‌مجازی که ما را سرگرم کند و پیام‌های جورواجورش ذهن ما را مخدوش‌کند.
هرچیزی سر جای خودش بود، نمی‌دانم حالا چه‌شده که یاد معضلات و آسیب‌های ریز و درشت اجتماعی جامعه‌مان افتاده‌ایم و با عزاداری‌های محرم مقایسه‌شان می‌کنیم؟
چرا تصور می‌کنیم با تعطیل‌کردن هیات‌ها، عزاداری‌ها و ایستگاه‌های صلواتی، مشکلات‌اقتصادی و اجتماعی جامعه حل می‌شود؟
اصلاً چه شده که همه دغدغه‌مند جامعه و فعال‌اجتماعی شده‌ایم؟ البته این اتفاق، اتفاق خوبی است. اما نه به بهای تخریب محرم و ارزش‌های دینی.
فعال‌اجتماعی بودن به شرطی خوب است که در همهی ایام سال و در همهی عرصه‌های گوناگون فرهنگی و اجتماعی فعال باشیم، خودمان هم در راستای حل مشکلات کمک کنیم و گام برداریم، نه فقط شعار بدهیم.
این روز‌ها شاهد حمله‌های بی‌وقفه مجازی به عزاداری‌های حسینی هستیم، در اینکه برخی از موارد تذکر داده‌شده می‌تواند درست و منطقی باشد شکی‌نیست و هم اینکه نگاه اصلاح‌گرایانه، نیت فرهنگ‌سازانه می‌تواند مفید هم باشد، ولی به نظر می‌رسد کمی تِم تخریبی آن‌ها زیاد شده‌است.
ترافیک کلافه‌کننده است، اما میزان ترافیک ایجاد شده در خیابان‌ها به واسطه‌ی ایستگاه‌های صلواتی در مقایسه با بقیه‌ی ایام سال قابل تحمل است، میزان هزینه‌های نذری این ایام به نسبت ریخت و پاش و اسراف‌های صورت‌گرفته در مهمانی‌ها، همایش‌ها و جشن‌های طول سال، ناچیز است.
بدون شک عمده‌ی کسانی که این روز‌ها به عنوان تامین‌کننده هزینه‌های مراسم عزاداری مورد حمله قرار می‌گیرند، به نسبت بخش زیادی از افراد جامعه و عمده‌ی منتقدان و دلسوزان این روزهای فضای‌مجازی، در سایر امورات خیرخواهانه و کمک به نیازمندان پیش‌قدم‌تر هستند.
چه‌بسا خیلی از افراد نیازمند جامعه در طول‌سال جهت حل مشکلاتشان به این هیات‌ها و اعضایشان مراجعه می‌کنند و بسیاری از مشکلاتشان را حل می‌کنند، ضمن اینکه افراد و معتمدان‌فعال در این هیات‌ها عمدتاً به عنوان الگوهای مناسب، به پرورش و تربیت جوانان و نوجوانان زیادی در کنار خود می‌پردازند.
عده‌ای به خلوت‌شدن مساجد و شکل‌گیری هیات‌های متعدد در منازل انتقاد می‌کنند، در حالی که بخشی از کم‌رونق‌شدن مراسم‌ها می‌تواند از اثرات همین حمله‌های مجازی باشد.
از طرفی شکل‌گیری هیات‌های محله‌ای و حسینیه‌های خانگی را نمی‌توان تهدید تلقی کرد، این سنتی است که از قدیم‌الایام وجود داشته و سال‌ها و قرن‌های متمادی است که مردم آن‌چنان خود را در این مصیبت عظیم (عاشورا) شریک می‌دانند که همه خود را صاحب عزا می‌دانند، درو دیوارشان را سیاه‌پوش می‌کنند و درب خانه‌هایشان را به روی عزاداران می‌گشایند.
بدون‌شک ادغام‌شدن هیات‌های کوچک و متمرکز شدن عزاداران در یک مسجد یا فضای‌بزرگ می‌تواند به نظم‌عمومی و انسجام‌اجتماعی کمک بیشتری بکند، ولی مشکلاتی هم دارد، اینکه یک تریبون باشد، زمانی‌محدود و چندین مداح، انتخاب و اجرای برنامه‌ها را سخت می‌کند.
گاهی هم شاید حس استقلال‌طلبی هیات‌ها در این خصوص تاثیرگذار باشد، که هرکس می‌خواهد تریبون خودش را داشته‌باشد و با آداب و رسوم خودش عزاداری کند، اما هرچه هست همهی دسته‌ها و هیات‌ها در یک راستا گام برمیدارند و آن هم بزرگداشت پرشور واقعه‌ی محرم و زنده نگاه‌داشتن این آیین است، هرچند گاهی در مواردی هم می‌توان انحرافات، زیاده‌روی، افراط و... را دید، اما با نگاهی اصلاح‌گرایانه می‌توان آن‌ها را هدایت نمود.
بهتر است تلاش‌کنیم «شورحسینی» را با «شعورحسینی» تلفیق و با الگوسازی مناسب، پیام‌های عمیق عاشورا را در قالب تحلیل‌های علمی و آکادمیک برای جامعه تشریح کنیم ودرامور جاری زندگی بکار ببریم.
محرم و عزاداری‌هایش یکی از بزرگترین و ماندگارترین آیین‌های مذهبی جهان است که با وجود گذشت قرن‌ها، به واسطه‌ی همین حرکت‌های خودجوش مردمی پابرجا مانده و هرسال پرشورتر برگزار می‌شود. محرم الگوی خوبی برای سایر امور جامعه است که می‌توان بسیاری از عرصه‌ها را به مردم واگذار کرد که خودشان برنامه‌ریزی، هزینه و با نظم خوبی اجرایی می‌کنند، عرصهای که دولت و حاکمیت کمترین دخالت را در آن دارد، تا جایی که بزرگان دینی و سیاسی کشور هم در این ایام هم‌چون انسان‌های معمولی جامعه در حسینیه‌ها حضور مییابند، پای منبر واعظان و مداحان می‌نشینند و عزاداری می‌کنند و کمتر پیش آمده از تریبون این مراسم‌ها برای پرداختن به امور جاری و سیاسی کشور استفاده کنند.
دهه‌ی محرم عرصهای است که تمام قد در اختیار مردم است و خودشان آن را اداره می‌کنند، پس خیلی به آن‌ها سخت نگیریم، هرجا افراط، تفریط یا انحرافی هست، می‌توانیم مهربانانه‌تر گوشزد کنیم، فرهنگ‌سازی کنیم، اما تخریب نه!
به هرحال این ده‌روز هم به پایان می‌رسد، آن وقت ما هستیم و مشکلات و دغدغه‌های اجتماعی وفرهنگی، امید است با همین جدیت و دلسوزی که پیگیر این دغدغه‌ها در این ایام هستیم، در ادامه هم با همین جدیت در این عرصه بمانیم و در راه کمک به حل مشکلات جامعه گامهای اساسی و البته عملی برداریم.
بسیار عالی