ایران در مکان 117 سرانه درآمد ناخالص‌ملی در جهان

بانك جهاني در تازه‌ترين گزارش خود اعلام كرد كه ايران از نظر درآمد ناخالص ملي سي‌امين اقتصاد بزرگ جهان و از نظر رشد توليد ناخالص داخلي بيست و چهارمين اقتصاد بزرگ جهان است.

بانك جهاني در تازه‌ترين گزارش خود با عنوان "شاخص‌هاي توسعه جهان 2010(WDI 2010)" كه نسخه‌اي از آن در اختيار ايسنا قرار گرفته، به تحليل بخش‌هاي مختلف اقتصادي و غير اقتصادي كشورهاي جهان و ايران پرداخته و تمركز اصلي خود را بر پيشرفت‌هاي به دست آمده در راستاي تحقق اهداف توسعه هزاره سازمان ملل معطوف كرده است.

بانك جهاني عنوان كرده است كه در تهيه اين گزارش از بيش از 900 شاخص توسعه‌اي براي تمام كشورهاي جهان استفاده كرده است و اين گزارش شامل بخش‌هاي مختلفي همچون آموزش، بهداشت، فقر، محيط زيست، اقتصاد، تجارت و غيره است. در ادامه گزارش به بخش‌هاي مختلف اين گزارش 464 صفحه‌اي اشاره مي‌كنيم:


حجم اقتصاد: ايران در زمره بزرگ‌ترين اقتصادهاي جهان
بانك جهاني در بخشي از گزارش خود اعلام كرد كه ايران با رشد توليد ناخالص داخلي 7.8 درصدي در سال مالي 08-2007 رتبه بيست و چهارم جهان را به خود اختصاص داده است. همچنين سرانه رشد توليد، خالص داخلي ايران در سال فوق 6.4 درصد عنوان شده است.

در اين بخش تيمور شرقي و آنگولا با رشد 13.2 درصدي در مكان نخست جاي گرفته‌اند و لاتويا با رشد منفي 4.6 درصدي مكان آخر را به خود اختصاص داده است.

در همين حال درآمد ناخالص ملي ايران در سال‌هاي 2008 چيزي معادل 251 ميليارد و 500 ميليون دلار اعلام و گفته شده است كه با چنين درآمدي ايران رتبه 30 جهان را از آن خود كرده است.

بانك جهاني در گزارش خود جمعيت ايران را در اين سال 72 ميليون نفر برآورد كرده و گفته است كه در ايران در هر كيلومتر مربع 44 نفر زندگي مي‌كنند.

به اعتقاد بانك جهاني سرانه درآمد ناخالص ملي در ايران برابر با سه هزار و 540 دلار است و با اين سرانه ايران در ميان كشورهاي جهان در مكان 117 ايستاده است.

اين گزارش نشان مي‌دهد كه از نظر درآمد ناخالص ملي آمريكا با درآمدي معادل 14 هزار و 572 ميليارد دلار در مكان اول و ژاپن با درآمد چهار هزار و 869 ميليارد دلاري در مكان دوم ايستاده است.

همچنين گينه بيسائو با درآمد ناخالص ملي 400 ميليون دلاري در انتهاي جدول و در مكان 203 به چشم مي‌خورد.


ساختار نيروي كار: نيروي كار زن ايران كم است
بانك جهاني همچنين در خصوص ساختار نيروي كار در ايران نوشته است كه طي سال 1990 در حدود 80 درصد نيروي كار ايران را مردان 15 ساله و بيشتر تشكيل داده بودند كه اين ميزان در سال 2008 به 75 درصد كاهش يافته است. در همين حال زنان 15 ساله و بيشتر در سال 1990 معادل 22 درصد نيروي كار ايران را تشكيل مي‌داده‌اند كه اين ميزان در سال 2008 به 31 درصد افزايش يافته است.

بانك جهاني مجموع نيروي كار ايران در سال 1990 را 15 ميليون و 500 هزار نفر اعلام و عنوان كرده است كه اين ميزان در سال 2008 معادل 27 ميليون و 800 هزار نفر بوده است.

در همين حال اين بانك اعلام كرده است كه در مجموع سهم زنان از نيروي كار ايران از 20.1 درصد در سال 1990 به 30.1 درصد در سال 2008 افزايش يافته است.

نكته جالب توجه در اين گزارش اينكه ايران از نظر سهم زنان شاغل در مقايسه با ديگر كشورهاي جهان از عدم توازن بيشتري برخوردار بوده و با نسبت 30.1 درصدي تنها از 20 كشور جهان كه عمدتا در منطقه خاورميانه قرار دارند بهتر است. در اين گزارش 155 كشور جهان مورد بررسي قرار گرفته‌اند و آمارها نشان مي‌دهد كه بيشترين سهم زنان از نيروي كار مربوط به كشورهاي فقيري همچون رواندا، سيرالئون، بروندي و لسوتو است.

در اغلب كشورهاي پيشرفته آمريكايي، اروپايي و آسيايي سهم زنان و مردان اندك تفاوتي با يكديگر دارند.


نرخ بيكاري: نرخ بيكاري زنان بيشتر از مردان است
بانك جهاني در بخش ديگري از گزارش خود نرخ بيكاري ايران در فاصله سال‌هاي 1990 تا 1990 را 11.1 درصد برآورد كرده است. اين بانك مي‌گويد اين نرخ در فاصله سال‌هاي 2005 تا 2008 به طور ميانگين به 10.5 درصد كاهش يافته است.

نرخ بيكاري نيروي كار مردان در دو فاصله فوق به ترتيب 9.5 و 9.3 درصد عنوان و اعلام شده است كه بيكاري زنان در فاصله سال‌هاي 90 و 92 معادل 24.4 درصد بود كه در سال‌هاي 2005 تا 2008 به 15.7 درصد كاهش يافته است.

اين بانك به موضوع كودكان كار نيز پرداخته است كه در اين بخش آماري در خصوص ايران ارائه نشده است.

ريشه‌كني فقر و پيشگيري از مرگ و مير كودكان: كاهش چشمگير مرگ و مير كودكان

به اعتقاد بانك جهاني در سال 1990 از هر هزار كودك زير پنج سال در حدود 73 نفر فوت مي‌شده‌اند كه اين ميزان در سال 2008 به 32 مورد كاهش پيدا كرده است. همچنين در بخش آموزش‌هاي ابتدايي سهم دختران وضعيت خوبي پيدا كرده است.

نقش زنان در توسعه: سهم زنان از كرسي‌هاي مجلس افزايش يافته است
گزارش بانك جهاني نشان مي‌دهد كه در سال 2008 زنان 49.1 درصد جمعيت ايران را تشكيل داده بودند و در اين سال سن اميد به زندگي در مردان 70 و در زنان 73 سال بود. همچنين سهم زنان در مشاغل داراي حقوق بخش‌هاي غير كشاورزي 16 درصد عنوان شده و گفته شده است كه سهم زنان در مجلس نيز از دو درصد در سال 1990 به سه درصد در سال 2009 افزايش يافته است.

بيشترين سهم زنان از كرسي‌هاي مجلس مربوط به كشور روندا با 56 درصد است و در كشورهاي عربي همچون قطر، عمان، عربستان و يمن اين ميزان صفر است.

جمعيت روستايي، شهري و زمين‌هاي كشاورزي: از جمعيت روستايي ايران كاسته شده است

در بخش ديگري از اين گزارش آمده است كه جمعيت روستايي ايران از 44 درصد مجموع جمعيت كشور در سال 1990 به 32 درصد در سال 2008 كاهش يافته است و اين امر نشان دهنده رشد منفي 0.3 درصدي اين جمعيت در اين سال‌هاست. به گفته اين بانك از مجموع زمين‌هاي غير شهري ايران با مساحت 1628.6 هزار كيلومتر مربع چيزي حدود 6.8 درصد را جنگل تشكيل داده است.

مساحت زمين‌هاي كشاورزي در ايران در سال‌هاي 1990 تا 92 معادل 39 درصد از مجموع زمين‌ها بود كه اين ميزان در فاصله‌ سال‌هاي 2005 تا 2007 به 29 درصد كاهش پيدا كرد و در همين حال سهم زمين‌هاي تحت آبياري در سال‌هاي 2005 تا 2007 معادل 15.1 درصد عنوان شده است. ميزان بارندگي در ايران نيز طي سال 2008 برابر با 228 ميلي‌متر برآورد شده است.

بانك جهاني در بخش شهرسازي گزارش خود نيز جمعيت شهري ايران را در سال 2008 را معادل 49 ميليون و 300 هزار نفر برآورد كرده است كه نسبت به جمعيت 30 ميليون و 600 هزار نفري در سال 1990 افزايش چشمگيري نشان مي‌دهد و اين جمعيت كه در فاصله سال‌هاي 1990 تا 2008 به طور متوسط سالانه 2.6 درصد رشد داشته است اكنون 68 درصد از مجموع جمعيت ايران را تشكيل مي‌دهد.

توليد و مصرف انرژي: مصرف انرژي ايران چند برابر شده است
آمارها نشان مي دهد كه در سال 1990 معادل 179.8 ميليون تن انرژي در ايران توليد شده است كه اين ميزان در سال 2007 به 323.1 ميليون تن افزايش يافته است. در همين حال در زمينه مصرف انرژي ايران در سال 1990 چيزي معادل 68.3 ميليون تن انرژي مصرف مي‌كرده است كه اين رقم در سال 2007 به 184.9 تن افزايش داشته است كه نرخ رشد سالانه اين مصرف در فاصله دو سال فوق به طور ميانگين 5.7درصد بوده است. از نكات ديگر اين كه سرانه مصرف انرژي در ايران در فاصله سال‌هاي 1990 تا 2007 بيش از دو برابر شده و از هزار و 256 كيلوگرم به دو هزار و 604 كيلوگرم رسيده است.

بانك جهاني همچنين گفته است كه توليد برق ايران رشد بيش از سه برابري داشته است و از 59.1 ميليارد كيلو وات ساعت در سال 1990 به 204 ميليارد كيلو وات ساعت در سال 2007 افزايش پيدا كرده است.

ساختار تجارت خارجي ايران: واردات بيش از 4.1 برابر شده است
بنابر اعلام بانك جهاني ارزش صادرات كالاي ايران در سال 1995 برابر با 18 هزار و 36 ميليون دلار بوده است كه اين ميزان در سال 2008 به 116 هزار و 350 ميليون دلار افزايش پيدا كرده است، در اين ميان سهم مواد غذايي از مجموع صادرات طي سال 2008 معادل چهار درصد، مواد خام كشاورزي صفر درصد، سوخت 83 درصد، آهن و مواد معدني دو درصد و توليدات كارخانه‌ها 10 درصد بوده است.

همچنين ارزش واردات ايران در سال 2008 برابر با 57 هزار و 230 ميليون دلار اعلام شده است كه اين ميزان در سال 1995 معادل 13 هزار و 882 ميليون دلار بوده است. در سال 2008 سهم مواد غذايي از واردات ايران دو درصد، مواد خام كشاورزي يك درصد، سوخت چهار درصد و توليدات كارخانه‌ها 16 درصد بوده است. در بخش صادرات و واردات خدمات هم تنها آمارهاي مربوط به سال 1995 موجود است.

خدمات حمل و نقلي: 72.8 درصد جاده‌هاي ايران آسفالته هستند
بانك جهاني در اين بخش مجموع شبكه‌هاي جاده‌اي ايران در فاصله‌ سال‌هاي 2000 تا 2007 را 172 هزار و 927 كيلومتر اعلام كرد كه از اين ميزان 72.8 درصد جاده‌هاي آسفالته هستند. در همين حال طول خطوط ريلي ايران در فاصله‌ سال‌هاي 2000 تا 2008 معادل هفت هزار و 335 كيلومتر اعلام شده است.

ترافيك كانتينرها در بنادر ايران نيز دو ميلوين TEU اعلام شده است.

از ديد كارشناسان بانك جهاني طي سال 2008 در حدود 12 ميليون و 29 هزار مسافر از طريق خطوط هوايي در ايران جابه جا شده‌اند و اين حجم براي بارهاي جابه جا شده 97 ميليون تن اعلام شده است.