آیا اختلاف به جدایی بدل می‌شود؟

فرارو- علی مطهری نماینده اصول‌گرای مجلس اواخر هفته گذشته از شکل گیری جریان سوم سیاسی در کشور سخن گفت، این نماینده مجلس جریان سوم را متشکل از اصول‌گرایان و اصلاح‌طلبان معتدل دانست.

به گزارش فرارو، فرزند شهید مطهری در دیدار با جمعی از دانشجویان اظهار کرد: «نظر من اين است كه بين اصول‌گرايان معتدل و اصلاح‌طلبان معتدل فاصله‌ زيادي نيست و اين‌ها ديدگاه‌هايشان را به هم نزديك كنند تا گروه سومي پيدا شود و دو طرف افراطي را نقد كند.»

وی تاكيد كرد: «جامعه از تندروي دو طرف زده شده و تشنه يك گروه سوم است. اين گروه سوم مي‌تواند اصول‌گرا يا اصلاح‌طلب و يا تلفيقي از اينها باشد منتها با اصول فكري و آرمان‌هاي روشن و مشخص.»

مطهری با وجود این که از تشکیل گروه سوم که حاصل ائتلاف اصلاح طلبان و اصولگرایان معتدل سخن گفت اما در اظهاراتش نکاتی را بیان کرد که با ایده تشکیل گروه سوم هم خوانی زیادی نداشت.

این نماینده مجلس در پاسخ به پرسش که آیا شما با اين عقيده كه اصول‌گرايان معتدل جايگزين اصلاح‌طلبان خواهند شد، موافقيد؟ تصریح کرد: «اين‌ها مسائلي نيست كه عده‌اي درباره آن تصميم بگيرند چرا كه گرايش مردم در اين‌باره بسيار مهم است. بايد ببينيم داوري مردم چيست.»

وی ادامه داد: «اگر اصلاح طلبان پايگاه اجتماعي قابل توجهي داشته باشند اين طور نيست كه عده‌اي براي حذف‌شان تصميم بگيرند ولي اگر پايگاه اجتماعي و مردمي نداشته باشند خودبه‌خود حذف مي‌شوند خلاصه اينگونه مسايل كه با گرايش مردم سروكار دارد تابع قرارداد نيست و امر واقعي است.» 

استقبال اصولگرایان منتقد از پیشنهاد مطهری
پس از اظهارات مطهری و بازتاب فراوان آن در رسانه‌های مختلف چهرهای سیاسی اصولگرا نیز به اظهار نظر در این باره پرداختند، اما تاکنون هیچ یک از اصلاح طلبان اظهار نظری درباره تشکیل جریان سوم صورت نداده اند. 

حتی اصولگرایان به تعبیر مطهری معتدل هم چون احزاب مردم سالاری همبستگی و تک چهره‌های اصلاح‌طلب واکنش خاصی به پیشنهاد وی نشان نداده‌اند.

اما اصولگرایان منتقد که مدت‌ها است با انتقادات خود از دولت اصولگرا نشانه های شکاف و اختلاف در این گروه سیاسی را بروز داده‌اند از طرح مطهری استقبال کردند و آن را برای خروج از وضعیت کنونی مناسب ارزیابی نمودند. 

ائتلاف بعید نیست
ابوالقاسم رئوفیان دبيركل حزب اسلامي ايران زمين در این باره گفت: «شكل‌گيري ائتلاف ميان اصولگرايان منتقد و اصلاح‌طلبان ميانه‌رو امر بعيدي به نظر نمي‌آيد و هم جامعه پذيرش چنين چيزي را دارد و هم عقلا و افراد معتدل در جبهه اصولگرا و اصلاحات اين امر را به نفع كشور مي‌بينند.»

وی ادامه داد: «جامعه ما به ‌ويژه بعد از مشاهده‌ روش‌هاي اصطكاكي پس از انتخابات رياست جمهوري دهم به شدت از فضاي ملتهب كه در آن برخوردها و رگه‌هاي خشونت و افراطي‌گري مشاهده شود پرهيز دارد و خواهان حاكميت يك فضاي معقول، به دور از هرگونه تندروي و بدبيني و اتهام وارد كردن به يكديگر و يك فضاي معتدل است.»

عضو پیروان خط امام و رهبری معتقد است: «اصلاح‌طلبان ميانه‌رو نسبت به مشروعيت و مقبوليت نظام جمهوري اسلامي ايران اتفاق نظر دارند و راه پيش‌گيري از وارد شدن آسيب‌هاي جدي به نظام را اتخاذ مشي اعتدال در برخوردها مي‌دانند و معتقدند ‌كه كمترين انحراف در نوع نگاه به نظام جمهوري اسلامي بر هم زننده تعادل و ايجاد بي‌نظمي در نظام خواهد شد. اين امر مرزي است كه معتقدم اصلاح‌طلبان ميانه‌رو با اصلاح‌طلبان افراطي و ديدگاه‌هاي افراطي‌گرايانه در جبهه اصلاحات دارند.» 

این طرح مفید است
از سوی دیگر حسین ابراهیمی نماینده بیرجند و عضو کمیسیون امنیت ملی نیز تشکیل این ائتلاف را مفید می‌داند. این نماینده اصولگرا تصریح کرد: «اين دو گروه قبلا نيز در برخي مسائل با يكديگر تعامل داشته‌اند و اگر تعريف درستي از موضوع صورت گيرد، اين امر مي‌تواند تحقق يابد.»

اين عضو كميسيون امنيت ملي وسياست خارجي جريان اصول گرايي را نيز در واقع جرياني در جهت حركت اسلام ناب توصيف كرد و با تاكيد بر اين‌كه اگر همه‌ي افراد در اين راستا عمل كنند، مشكلي نخواهيم داشت افزود: «اميدوارم اين دو جريان بتوانند بر يكديگر اثر بگذارند؛ چرا كه اصلاح طلبان نيز داراي افراد خوبي هستند كه همه‌ي مباني را قبول دارند و مي‌توان با آن‌ها تعامل داشت.» 

اصولگرایان منتقد پیش‌قدم شوند
علی دورانی نیز هم‌پای دیگر اصولگرایان منتقد با استقبال از طرح مطهری خواهان این است که براي تشكيل اين جريان سوم سياسي اصولگرايان پيشرو و معتدل پيشقدم شوند.

دبير ائتلاف آبادگران جهادي در این‌باره گفت: «اين جريان سوم بايد با تعريف جديدي فعاليت خود را آغاز كنند تعاريفي كه بعضا متناقض با تعريفي است كه اصولگرايان و اصلاح‌طلبان ارائه دادند.»

اين فعال سياسي با بيان اين‌كه در حال حاضر فضاي دو قطبي در انتخابات كشورمان حاكم است و اين پديده خوبي نيست، ادامه داد: «فضاي دو قطبي باعث ايجاد هيجانات كاذب در كشور مي‌شود. هيجاناتي كه بعضا شايد ظرفيت آن در كشور ما وجود نداشته باشد.» 

ائتلاف بعید است اما گروه سوم قطعی است
اما از طرف دیگر حسین کنعانی مقدم دبیرکل حزب سبز که او هم در پایگاه اصولگرایان منتقد قرار می‌گیرد در این‌باره نظر دیگری دارد، وی گفت: «تشكيل يك گروه سوم از ائتلاف اصولگرايان و اصلاح‌طلبان بعيد است و گروه سوم از درون نيروهاي انقلاب و با پايگاه‌هاي مردمي شكل مي‌گيرد.»

این فعال سیاسی افزود: «در خصوص تحليل‌هايي مبني بر اينكه جامعه تشنه تشكيل يك گروه سوم از ميان معتدلين جريان اصلاح‌طلب و اصولگراست، گفت: تشكيل يك گروه سوم قطعي است، چراكه مردم از افراطي‌گري‌هاي هر دو جناح خسته شده‌اند، اما اينكه اين جريان سوم از ائتلاف اصولگرايان و اصلاح‌طلبان باشد را بعيد مي‌دانم.» 

افزایش احتمال انشقاق در اصولگرایان
با وجود این که بسیاری از چهره‌های شاخص اصولگرایان منتقد هم چون محسن رضایی، علی اکبر ناطق نوری و.. درباره پیشنهاد علی مطهری اظهارنظری نکرده‌اند اما به نظر می‌رسد اصولگرایان منتقد به دنبال یافتن هویتی جدید هستند تا از این طریق بتوانند با قدرت بیشتری به فعالیت سیاسی خود ادامه دهند.

آن‌ها بیش از این که منتقد فعالیت اصلاح طلبان باشند منتقد جریان‌های "تندرو" اصولگرایانند. اما در این بین یک پرسش اساسی باقی می‌ماند و آن این است که اصلاح طلبان معتدل خواهان جدایی از جریان اصلاحات چه کسانی هستند؟

پیش از انتخابات ریاست جمهوری میان طیف‌های مختلف اصلاح‌طلب اختلافات عمیقی وجود داشت اما با برگزاری انتخابات و رخ دادهای پس از آن اصلاح طلبان بر مواضع مشترک خود اصرار ورزیدند و آن‌ها را به عنوان اصلی‌ترین مطالبات خود مطرح کردند.

اگر درمیان اصولگرایان چهرهایی هم چون محسن رضایی و ناطق نوری حضور دارند که منتقد وضع موجودند و به نوعی خواهان شکل گیری جریان سوم اند. آیا در میان چهره های شاخص اصلاح‌طلب نیز افرادی وجود دارند که خواستار جدایی از دیگر اصلاح‌طلبان باشند؟

با نگاهی به اتفاقات یک سال گذشته به نظر می‌رسد هیچ یک از جریان‌های تاثیرگزار اصلاح‌طلب از مواضع خود کنار نکشیدند، شاید مواضع خود را تعدیل نمودند اما هیچ یک خواهان خروج از جریان اصلاح طلبی نشدند و هم چنان بر مسیر خود پافشاری نمودند.

اما این اصولگرایان هستند که مدت‌ها پیش از انتخابات بر سر مسائل مختلف دچار اختلاف شدند و این اختلافات بر خلاف اصلاح طلبان پس از انتخابات نیز ادامه یافت تا نشان دهد که مسئله عمیق‌تر از یک اختلاف سیاسی است.

اظهارات هفته گذشته علی مطهری نشان دهنده شکاف عمیق اصولگرایان است، شکافی که به نظر می‌رسد در آینده نزدیک موجبات انشقاق در این جریان سیاسی را فراهم نماید. شاید به زودی جریان سوم سیاسی در کشور شکل بگیرد اما نه آنگونه که مطهری خواهان آن است.