علت متوقف شدن مذاکرات نفتی ایران و روسیه در دولت قبل

در دولت قبل به دلیل اشتباه یک مقام سیاسی ایران موضوع فروش نفت ایران به روسیه متوقف شد، اما اکنون با روی کار آمدن دولت جدید دوباره می‌توان این مذاکرات را از سرگرفت.

به گزارش مهر، حدود سه سالی است که آمریکا از برجام خارج شده است و این مسئله موجب شد تا دوباره شاهد تحریم‌های نفتی از سوی اروپا و آمریکا باشیم. اگرچه وضعیت فروش نفت ایران با روی کار آمدن دولت سیزدهم روند افزایشی دارد، اما پس از تحریم‌های نفتی آمریکا صادرات نفت ایران به رکود بی سابقه‌ای رسید به طوریکه صادرات نفت ایران حتی در برهه‌ای از زمان به حدود ۱۰۰ هزار بشکه در روز رسیده بود.

متأسفانه مسئولان ارشد دولت دوازدهم چه مسئولان سیاسی و چه مسئولان مرتبط با فروش نفت کمترین تلاش را برای افزایش فروش نفت ایران کردند تا جایی که هر روز شاهد روند نزولی صادرات نفت خام ایران بودیم؛ نکته عجیب در این است که حتی از ظرفیت‌های همسایگان نیز برای افزایش صادرات نفت استفاده نشد.

یکی از این ظرفیت‌ها موضوع صادرات نفت ایران به روسیه است. اگرچه روسیه خود یکی از بزرگترین کشور‌های تولید کننده نفت محسوب می‌شود، اما در سال‌های ابتدایی بعد از تحریم نفت ایران پیشنهاداتی را مطرح کرد تا ایران بتواند حجم صادرات نفت خامش را که در آن زمان به کمتر از ۲۰۰ هزار بشکه در روز رسیده بود افزایش دهد.

آمریکایی‌ها در همان زمان بار‌ها از طریق رسانه‌ها اعلام کرده بودند هدفشان از تحریم نفت به صفر رساندن صادرات نفت ایران است. به همین دلیل تمام شرایط را فراهم کرده بودند تا بتوانند این هدف را محقق کنند.

موضوع صادرات نفت ایران به روسیه که چندین بار در اوایل دهه ۹۰ مطرح شده بود در دیدار مسئولان ارشد روسیه با مسئولان ارشد ایران نیز در سال ۹۷ و ۹۸ دوباره مطرح شد تا جایی که گفته شده بود روسیه حاضر است روزانه تا ۵۰۰ هزار بشکه نفت از ایران خریداری کند و حتی مذاکراتی در حد وزرای نفت و انرژی دو کشور نیز صورت گرفت، اما بعد از چند جلسه مذاکره فشرده در تهران و مسکو به یکباره این مذاکرات به طور کامل متوقف شد.

در آن زمان وقتی رسانه‌ها از مسئولان سابق نفت ایران در خصوص علت توقف این مذاکرات پرس‌وجو کردند با این پاسخ مواجه شدند که حجم صادرات نفت ایران به روسیه حجم قابل توجهی نبود و نمی‌شد روی این مذاکرات بیش از این وقت گذاشت.

اکنون که در دولت سیزدهم به سر می‌بریم و مسئولان سابق وزارت نفت دیگر مسئولیتی ندارند می‌توان علت توقف این مذاکرات را مورد بررسی مجدد قرار داد.

در همین رابطه یک منبع مطلع می‌گوید: پیشنهاد خرید نفت از ایران اولین بار توسط روس‌ها مطرح شد و هدف از این پیشنهاد کمک به ایران بود تا مانع از کاهش شدید صادرات نفت ایران شود.

وی ادامه می‌دهد: وقتی موضوع به گوش مسئولان ایران رسید برخی از مسئولان سیاسی دولت دوازدهم از ارائه این پیشنهاد روسیه ذوق زده شده و موضوع را در فضای مجازی رسانه‌ای کردند.

این منبع آگاه می‌گوید: بعد از رسانه‌ای شدن این موضوع در فضای مجازی روس‌ها به مسئولان ارشد دولت ایران تذکر دادند که این مسئله موجب شده است تا فضای بین المللی علیه روسیه موضع گیری کنند؛ به همین دلیل موضوع خرید نفت ایران از سوی روسیه کنسل شد.

وی تصریح می‌کند: بعد از این از سوی نهاد‌های امنیتی نیز تذکرات جدی به منتشر کنندگان این خبر که عمدتاً از مسئولان ارشد سیاسی ایران بودند داده شد، اما متأسفانه دیگر روسیه حاضر نشد با ایران در این خصوص مذاکره کند به همین دلیل تاکنون این مسئله مسکوت مانده است.

به نظر می‌رسد اکنون با روی کار آمدن دولت سیزدهم شرایط برای احیای این موضوع مناسب است و حتی در سفر پیش روی رئیس جمهور به روسیه می‌توان این مسئله را دوباره مطرح کرد.

استفاده از این روش دارای ویژگی‌های قابل توجهی است که می‌تواند منافع دراز مدت ایران و روسیه را تأمین کند به عنوان نمونه از مزایای این طرح می‌توان به شروع مبادلات مالی دو جانبه بین ایران و روسیه نام برد. قرارداد نفتی میان ایران و روسیه، روش مناسبی برای تنوع بخشیدن به مشتریان نفت ایران است چرا که بر اساس این قرارداد، روس‌ها نفت دریافت شده از ایران را به هر کشوری که مدنظرشان باشد، صادر خواهند کرد.

با توجه به اینکه نفت ایران از لحاظ کیفیت به نفتی که از ناحیه اورال روسیه استخراج می‌شود، نزدیک است، این امر می‌تواند صادرات و فروش نفت ایران توسط روس‌ها را تسهیل کند. از سوی دیگر روسیه به واسطه فروش نفت ایران می‌تواند سهم بیشتری از بازار‌های اروپا را بدست آورد که این امر یکی از استراتژی‌های بلندمدت مسکو در حوزه انرژی محسوب می‌شود. همچنین اجرای قرارداد نفتی میان ایران و روسیه سبب افزایش صادرات نفت ایران می‌شود که این امر می‌تواند کمکی برای اقتصاد ایران در دوران تحریم باشد.

معامله نفتی میان ایران و روسیه برای دو کشور که تمایل دارند رابطه گسترده و درازمدت تجاری با یکدیگر داشته باشند، یک فرصت طلایی به شمار می‌آید. این امر می‌تواند زمینه‌ای برای توسعه مناسبات تجاری دو کشور هم بخش‌های مرتبط با انرژی و هم سایر بخش‌های اقتصادی محسوب شود.

با توجه به مزایای فوق، به نظر می‌رسد امکان آن وجود داشته باشد که بنا بر یادداشت تفاهم توسعه همکاری‌های تجاری و اقتصادی میان دو کشور، تجار و یا شرکت‌های روسی به ایران در زمینه فروش نفت خود در بازار بین المللی کمک کنند و ایران پول‌هایی را که از این راه به دست می‌آورد، صرف خرید و تجهیزات مورد نیاز کند.