bato-adv
کد خبر: ۵۳۲۴۰۰

چرا پلیس شلیک نکرد؟

چرا پلیس شلیک نکرد؟
اگر پلیس شلیک می‌کرد و آن فرد مجروح یا مقتول می‌شد (به شرطی که فیلم نبود) اثبات حقانیت پلیس خیلی سخت، اگر نگوییم غیر ممکن بود.
تاریخ انتشار: ۰۹:۳۰ - ۱۷ بهمن ۱۴۰۰

عباس عبدی در مطلبی درباره اینکه چرا سروان علی‌اکبر رنجبر با وجود اینکه اسلحه در دست داشت، به سمت مهاجم مسلح شلیک نکرد در روزنامه اعتماد نوشت: شهادت سروان علی‌اکبر رنجبر از چند جهت تأسف‌آور بود و به همین علت بازتاب گسترده‌ای داشت. علت اصلی نیز فیلمی بود که از حادثه گرفته شده بود و مردم به وضوح می‌دیدند که چگونه پلیس مسلح است، ولی شلیک نمی‌کند و این را جنایتکار مقابل او به خوبی می‌دانست. در هر حال چرایی این پدیده و راه‌حل آن را می‌باید مورد بررسی قرار داد.

اول از همه وجود و رواج پدیده اوباش شمشیر و قمه به دست است، که از سال‌ها پیش برجسته شد و متأسفانه هیچ‌گاه به صورت ریشه‌ای به آن توجه نشد و گمان کردند که با بازداشت و زندان و احیاناً اعدام چند نفر از آنان مسأله حل می‌شود در حالی که این مسأله ریشه در آموزش، وضعیت شغلی و اقتصادی دارد و هنوز هم توجه نمی‌شود که این ساختار شغلی (وجود مشاغل مستقل غیر از دستمزد وحقوق و بگیر) و شغل‌های فاقد امنیت، و وضع بد اقتصادی موجب تشدید این معضل فاجعه‌بار خواهد شد، و موبایل‌دزدی نمونه خاص آن است.

ولی چرا پلیس در کاربرد اسلحه تعلل می‌ورزد؟ اجازه دهید ابتدا موضع خود را نسبت به جایگاه پلیس روشن کنم. ۲۵ سال پیش در مقابل این پرسش که اگر اختیار بودجه‌ای را داشته باشی ترجیح می‌دهی آن را به کدام دستگاه اختصاص دهی؟ گفتم که هم‌زمان به پلیس و دستگاه قضایی، مشروط به تأمین استقلال قضایی. هر هزینه‌ای در این دو نهاد شود (به شرط مذکور) بیش‌ترین سودآوری را برای جامعه دارد. دادگاه مستقل می‌خواهیم در کنار پلیس به عنوان تنها ضابط اجرایی آن که قدرتمند، آموزش‌دیده و با حقوق کافی باشد، نه آنکه از سرباز وظیفه استفاده کند و چهره‌های پلیس در سطح شهر تکیده و ناتوان به نظر برسد.

ولی مشکل اینجاست که پلیس باید حافظ امنیت مردم باشد، در حالی که پلیس را در راه مبارزه با مسأله ماهواره و حجاب و در مقابله با هر تجمع صنفی عادی نیز فرسوده و اقتدار آن را تضعیف کردند.

دو وجه دیگر که بی‌ربط به این فرسودگی نیست، اقتدار پلیس را در کاربرد اسلحه محدود می‌کند. این محافظه‌کاری پلیس که در فیلم مزبور به خوبی آشکار است معلول چند عامل است. اول مشکل قانونی و محدودیت در کاربرد سلاح. دوم و مهم‌تر از آن مشکل در قانون قصاص است که توضیح خواهم داد. سوم همان استهلاک ذکر شده در پلیس که موجب شده اعتماد عمومی مردم در حدی نباشد که اقدامات پلیس را با حسن‌ظن ارزیابی کنند.

در باره مشکل اول باید متخصصان حقوق پلیس نظر دهند، ولی مشکل دوم جدی است. بار‌ها هم تذکر داده شده است، ولی ظاهراً نمی‌خواهند رسیدگی نمایند. در قانون مجازات ایران چهار نوع قتل داریم. دفاع مشروع، قتل عمد، قتل شبه عمد و قتل خطای محض. اثبات دفاع مشروع بسیار سخت است و به ندرت قتلی را می‌توان مصداق آن دانست. قتل خطای محض هم بسیار اندک است و موضوع بحث ما نیست، بنابراین قتل‌ها در دو قالب کلی قتل عمد یا شبه عمد تقسیم می‌شوند. مجازات قتل عمد قصاص است و شبه عمد، دیه به علاوه اندکی زندان.

این تقسیم‌بندی به کلی ایراد دارد. قتل عمد شامل کشته شدن در دعوا‌های عادی می‌شود همچنین شامل قتل با تصمیم قبلی و بدون هیچ گونه مسئولیتی از سوی مقتول هم می‌شود. این منصفانه نیست؛ لذا در بسیاری از موارد قضات دچار مشکل می‌شوند که چگونه خود را قانع کنند که یک قتل را از یکی به دیگری تبدیل کنند، در حالی که هر دوی آن‌ها را غیر منصفانه می‌دانند.

در این فیلم اگر پلیس شلیک می‌کرد و آن فرد مجروح یا مقتول می‌شد (به شرطی که فیلم نبود) اثبات حقانیت پلیس خیلی سخت، اگر نگوییم غیر ممکن بود. ولی مسأله این است که اگر قتل عمد تشخیص دهند، پلیس باید محکوم به قصاص شود و میان تبریه و قصاص، پلیس سعی می‌کند که درگیر اتهام قتل نشود، چون عوارض آن حتی بیش‌تر از زخمی شدن خودش یا فرار متهم است.

همین الآن اگر پلیس آن فرد را می‌کشت و قادر به اثبات حقانیت خود نبود، تا سال‌ها زندانی می‌شد و آخر هم قصاص و کلی مشکلات برای خود و همکاران و خانواده‌اش ایجاد می‌شد. با این رفتار قدری زود کشته می‌شود، ولی با افتخار! و این مقایسه است که کار را برای تصمیم پلیس سخت می‌کند.

مشکل این قانون فقط برای پلیس نیست، برای بیش‌تر متهمین نیز هست. راه‌حل نیز تقسیم‌بندی قتل عمد به دو درجه ۱ و ۲ است و قتل‌های درجه ۲ را از شمول قصاص خارج کنند.

در باره استهلاک پلیس در مأموریت‌های غیر مرتبط با امنیت مردم هم قبلاً مکرر نوشته‌ام و تکرار آن ضروری نیست، ولی پلیس باید اقتدار خود را با شیوه‌های درست نشان دهند، گرداندن متهمان در خیابان یا بردن قاتل جلوی فرزند آن شهید هیچ مشکلی را حل نمی‌کند. حکومت‌داری متفاوت از مسأله روشن کردن شعله‌های کینه‌ورزی و انتقام‌جویی است. اتفاقاً یکی از علل تشدید این مشکلات همین محوریت کینه و انتقام در مجازات است.  

ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۰:۵۵ - ۱۴۰۰/۱۱/۱۷
اتفاقاً یکی از علل تشدید این مشکلات همین محوریت کینه و انتقام در مجازات است.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۰:۳۶ - ۱۴۰۰/۱۱/۱۷
البته مبحثی که آقای عبدی از سر سهل انگاری یا عدم دقت آنرا از قلم انداخته ندادن آموزش درست به پلیس حتی در سطح سرهنگ هست
یعنی اگر مامورین ما افراد آموزش دیده حرفه ای بودند فرد مورد نظر می توانست در این صحنه با شلیک به پای فرد او را به راحتی زمینگیر کرده و خلع سلاح کند
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۰:۳۰ - ۱۴۰۰/۱۱/۱۷
جناب عبدی خبر ندارند که پلیس و قاتل از قبل همدیگر را می شناختند و سند خودروی قاتل دست مقتول گروگان بوده. این حادثه بیشتر یک نزاع و اختلاف شخصی بوده و جنابان تحلیلگران نباید آن را تعمیم دهند چه بسا در حوادث ابان 98 که پلیس ها به سر مردم شلیک می کردند این جناب تحلیلگر خواب تشریف داشتند
ناشناس
Romania
۰۹:۵۹ - ۱۴۰۰/۱۱/۱۷
اینم از اون حرفاست. شاید آموزش پلیس ناکافی بوده.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۵۶ - ۱۴۰۰/۱۱/۱۷
این مشکل مختص پلیس نیست و هر ارگانی که بنا به ضرورت باید سلاح داشته باشد باید قانون حمایت از استفاده صحیح از ان را هم داشته باشد و راهکار جلوگیری از آن هم تجهیز پلیس به دوربین است
مجله خواندنی ها
انتشار یافته: ۶
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۵۰ - ۱۴۰۰/۱۱/۱۷
با سلام
پلیس باید شلیک میکرد اگر قرار به مردن بود با محاکمه مردن بهتر است ازین گونه مردن
مجله فرارو
bato-adv
bato-adv
bato-adv
bato-adv
پرطرفدارترین عناوین