سفر اردوغان به روسیه چه پیامدهایی برای منطقه‌ و جهان دارد؟

فرارو- سفر اخیر اردوغان به روسیه که در تاریخ ۴ سپتامبر ۲۰۲۳ انجام شد پیامد‌های مهمی برای سیاست منطقه‌ای و ژئوپولیتیک جهانی دارد.

به گزارش فرارو به نقل از مدرن دیپلماسی؛ دیدار اخیر بین "رجب طیب اردوغان" رئیس جمهور ترکیه و ولادیمیر پوتین" رئیس جمهور روسیه پس از یک برهه مهم در روابط دیپلماتیک ترکیه و روسیه صورت گرفت. تمرکز این دیدار بحث پیرامون صادرات غلات اوکراین و احیای یک توافق مهم با میانجی‌گری سازمان ملل و ترکیه بود که در طول جنگ روسیه علیه اوکراین به حالت تعلیق درآمده بود. فراتر از معاملات غلات این دیدار طیف وسیعی از منافع ژئوپولیتیکی، همکاری‌ها در حوزه انرژی، معاملات تسلیحاتی و نگرانی‌های بشردوستانه را در بر می‌گرفت.

سفر اخیر اردوغان به روسیه پیامد‌های گسترده‌ای برای سیاست منطقه‌ای و چشم انداز وسیع‌تر ژئوپولیتیک جهانی دارد. تعاملات ترکیه و روسیه به دلیل موقعیت استراتژیک و منافع متفاوت دو کشور در مناقشات مختلف منطقه‌ای توجهی بین‌المللی را به خود جلب کرده است.

از زمان خروج روسیه از توافق بر سر غلات در ماه ژوئیه، این کشور با درگیر شدن در بنادر اوکراین از طریق حملات موشکی و پهپادی تنش‌ها را تشدید کرده و حتی تهدید نموده که تمام کشتی‌های موجود در دریای سیاه را به عنوان اهداف نظامی احتمالی در نظر خواهد گرفت. در پاسخ به این وضعیت اوکراین ایجاد یک کریدور بشردوستانه را به عنوان یک مسیر جایگزین اعلام کرده که سواحل همسایه رومانی و بلغارستان را در برمی‌گیرد.

پس از خروج روسیه از توافق غلات آن کشور مشتاق رسیدگی به نگرانی‌های کشور‌های قاره آفریقا در رابطه با تاثیر فروپاشی این توافق بر امنیت غذایی بوده است. در تاریخ ۴ سپتامبر پوتین اعلام کرد که روسیه در آستانه دستیابی به توافق با شش کشور آفریقایی از جمله بورکینافاسو، زیمبابوه، مالی، سومالی، جمهوری آفریقای مرکزی و اریتره به منظور تامین ۵۰۰۰۰ تن غلات برای آنان است. این ژست بشردوستانه تامین غذای رایگان و حمایت لجستیکی را شامل می‌شود که انتظار می‌رود تحویل آن به زودی آغاز شود.

همکاری در حوزه انرژی جنبه مهم دیگری از روابط روسیه و ترکیه است و خط لوله ترک استریم به عنوان نمادی از مشارکت میان دو کشور قلمداد می‌شود. این دیدار ممکن است شامل گفتگو‌هایی در مورد توسعه پروژه‌های انرژی و پیامد‌های آن بر امنیت انرژی منطقه بوده باشد.

هم ترکیه و هم روسیه در سالیان اخیر درگیر معاملات تسلیحاتی و همکاری نظامی بوده‌اند. نشست میان رهبران دو کشور می‌تواند منجر به بحث‌هایی در آینده درباره توافق‌هایی از جمله خرید سامانه‌های موشکی اس - ۴۰۰ از سوی ترکیه شود که نگرانی‌هایی را در میان متحدان ترکیه در ناتو ایجاد کرده و پیامد‌های گسترده تری برای امنیت منطقه دارد.

توازن دیپلماتیک اردوغان بین روسیه و ناتو به ویژه ایالات متحده یکی دیگر از جنبه‌های مهم سفر اوست. موقعیت استراتژیک ترکیه به عنوان یکی از اعضای ناتو با روابط رو به رشد با روسیه چالش‌ها و فرصت‌هایی را به همراه دارد. این نشست فرصتی را برای بررسی چگونگی حضور ترکیه در اتحاد‌های پیچیده فراهم می‌کند.

سفر اردوغان فراتر از منافع ژئوپولیتیکی ممکن است به نگرانی‌های بشردوستانه در منطقه به ویژه نقش ترکیه به عنوان پناهگاه میلیون‌ها پناهنده سوری بپردازد. بحث‌ها ممکن است حول بحران پناهندگان و راه حل‌های بالقوه باشد.

نتایج سفر اردوغان فراتر از سیاست‌های منطقه‌ای است و تاثیرات بالقوه بر سیاست جهانی دارد. توافق‌های حاصل شده در نشست میان پوتین و اردوغان می‌تواند در مناطقی که منافع ترکیه و روسیه با یکدیگر تلاقی می‌کنند مانند سوریه، لیبی و بازار‌های انرژی پیامد‌هایی داشته باشد.

سفر اردوغان به روسیه نقطه‌ای بسیار مهم در سیاست منطقه‌ای است و بر اقدام ظریف دیپلماتیک ترکیه برای ایجاد تعادل بین روسیه و ناتو تاکید می‌کند. احیای قرارداد غلات و بحث در مورد همکاری‌ها در حوزه انرژی، معاملات تسلیحاتی و نگرانی‌های بشردوستانه ماهیت چند بعدی روابط روسیه و ترکیه را منعکس می‌کنند. از آنجایی که این کشور‌های تاثیرگذار در اتحاد پیچیده خود حرکت می‌کنند پیامد‌های آن فراتر از منطقه دریای سیاه است و بر ژئوپولیتیک جهانی تاثیر می‌گذارد.

نتایج این نشست در مناطقی مانند سوریه، لیبی و بازار‌های انرژی بازتاب خواهد داشت و روند پویایی‌ سیاسی منطقه‌ای و جهانی آینده را شکل می‌دهد. جهان با چشم انتظاری شاهد ترسیم مسیر ترکیه و روسیه در عرصه بین‌المللی در حال توسعه است.