چین چگونه ارز خود را مدیریت می‌کند و چرا این موضوع اهمیت دارد؟ / «یوان» تنها در مورد اقتصاد نیست!

فرارو- یوان در سال جاری بیش از ۳ درصد از ارزش خود را در برابر دلار آمریکا از دست داده است و پیش از کاهش ارزش دلار در برابر اکثر ارز‌های جهانی در ماه نوامبر(آبان)، در وضعیتی حتی بدتر از این قرار داشت. یوان در ماه سپتامبر(شهریور) در برابر دلار در پایین‌ترین حد در ۱۶ سال اخیر معامله شد. اکنون یک دلار در حدود ۷.۱۵ یوان خریداری می‌شود.

به گزارش فرارو به نقل از وال استریت ژورنال، یک ارز ضعیف باید خبر خوبی برای اقتصادی باشد که گاهی به آن کف کارخانه جهان می‌گویند. براساس داده‌های بانک جهانی چین در سال ۲۰۲۲ حدود ۳.۷ تریلیون دلار کالا و خدمات صادر کرده که بیش از صادرات هر کشور دیگری در جهان محسوب می‌شود. یوان ضعیف‌تر محصولات چینی را برای سایر نقاط جهان ارزان‌تر می‌سازد که خود باعث افزایش تقاضا خواهد شد. با این وجود، این تنها نیمی از داستان است. واحد پول چین علاوه بر اهمیت اقتصادی دارای اهمیت سیاسی نیز می‌باشد. ایالات متحده در سال ۲۰۱۹ میلادی از چین تحت عنوان "دستکاری کننده ارز" یاد کرد و همین موضوع باعث تشدید جنگ تجاری بین دو ابر قدرت شد. چین برای سالیان متمادی بلندپروازی ترویج استفاده بین المللی از واحد پول ملی خود داشته و این امر چالشی بلند مدت برای تسلط دلار محسوب می‌شود.

ارزش یوان هم چنین توسط بسیاری از مردم در داخل و خارج از کشور به عنوان نشانه‌ای از میزان اعتماد به اقتصاد چین تلقی می‌شود که از بازار رو به رکود املاک و مستغلات، کاهش سرعت تولید و عدم تمایل مصرف کنندگان به هزینه‌های کلان رنج می‌برد. سرمایه گذاران خارجی در سال جاری از بازار‌های سهام چین خارج شده اند و سرمایه گذاران کوچکی که در آن کشور به سر می‌برند از وضعیت ایجاد شده عصبی هستند. "آلوین تان" رئیس استراتژی ارز خارجی آسیا در RBC Capital Markets می‌گوید: "نگرانی بانک مرکزی چین آن است که ضعف یوان باعث تشدید احساسات منفی در بین سرمایه گذاران خارجی و داخلی شود". با توجه به آن چه ذکر شد یوان تقریبا در سال آینده در کانون توجه باقی خواهد ماند. در ادامه به نحوه مدیریت نرخ ارز چین خواهیم پرداخت:

یوان در واقع دو ارز است

پکن یک سیستم ارزی جدید را اجرا می‌کند که ترکیبی از یوان خشکی و یک نسخه فراساحلی می‌باشد که دومی وضعیت آزادانه تری دارد. بانک خلق چین اجازه می‌دهد ارزش یوان خشکی در محدوده‌ای توسط نیرو‌های بازار دیکته شود. هر روز صبح سیستم تجارت ارز خارجی چین واحدی از بانک مرکزی آن کشور نرخ مرجع یوان را در برابر انواع ارز‌ها منتشر می‌کند اگرچه نرخ دلار بیش‌تر مورد توجه قرار می‌گیرد. سپس این موضوع مجاز قلمداد شده که سطح معامله در طول روز ۲ درصد بالاتر یا کم‌تر از سطح تعیین و اعلام شده باشد. این در حالیست که یوان فراساحلی بدون محدودیت معامله می‌شود. شکاف بین دو نرخ ارز نشان می‌دهد که درک بازار از اقتصاد چین و ارزش دارایی‌های آن تا چه اندازه متفاوت از دیدگاه رسمی است. در ماه اکتبر(مهر) به دلیل افزایش بازده اوراق قرضه دولتی ایالات متحده و افزایش نگرانی‌ها در مورد کندی رشد اقتصادی چین تفاوت بین یوان خشکی و فراساحلی افزایش یافت.

"سیم مو سیونگ" استراتژیست ارزی در بانک سنگاپور می‌گوید:" علیرغم آن که ارز تثبیت شده، اما وجود شکاف به خودی خود نشان می‌دهد که بازار هنوز واقعا خوب نیست و در مورد ارز و در نتیجه اقتصاد چندان اطمینان خاطری وجود ندارد".

بانک مرکزی ابزار‌های زیادی در اختیار دارد

بانک مرکزی چین گام‌های متعددی برای تقویت ارزش یوان در سال جاری برداشته از جمله آن که به بانک‌ها اجازه می‌دهد ارز خارجی کم تری ذخیره کنند و خرید دلار را برای آنان دشوارتر ساخته است. یکی از ابزار‌های سیاستگذاری ارزی چین، بانک خلق چین (PBOC) می‌باشد جایی که نرخ مرجع روزانه یوان خشکی را در برابر دلار تعیین می‌کند که از آن تحت عوان تثبیت یاد می‌شود. از اواخر ژوئن(خرداد) تا نوامبر(آبان) تثبیت به طور مداوم با نرخ یوان قوی‌تر از آن چه فعالان بازار انتظار داشتند تعیین می‌شد. "جو وانگ" رئیس استراتژی نرخ ارز و نرخ ارز چین بزرگ در بانک بی ان پی پاریباس می‌گوید: "این وضعیت پیام واضحی را ارسال کرد مبنی بر آن که بانک مرکزی چین تمایلی ندارد اجازه دهد ارزش واحد پول ملی چین در برابر دلار در سال جاری به پایین‌ترین حد خود برسد".

ضعیف‌ترین نقطه این ارز در سال جاری در سپتامبر(شهریور) بود که یک دلار حدود ۷.۳۶ یوان فراساحلی خریداری می‌شد. بانک مرکزی چین از چیزی استفاده می‌کند که آن را "عامل ضد چرخه‌ای اختیاری" می‌نامد که طبق آن عددی را به ایده خود در مورد تثبیت منصفانه اضافه می‌کند یا از آن کم می‌کند تا در برابر حرکت‌های بزرگ در بازار عقب نشینی کند. بانک خلق چین در مورد استفاده از این عامل در سال جاری سکوت کرده، اما پس از یک دوره طولانی اصلاحات قوی‌تر از حد انتظار بسیاری از استراتژیست‌ها فکر می‌کنند که از این عامل استفاده کرده است. مقام‌های چینی رویکرد کم‌تر رسمی در بازار فراساحلی دارند.

به گفته تحلیلگر دولت و شرکت‌های دولتی اوراق قرضه یوان را در هنگ کنگ منتشر می‌کنند که نقدینگی را جذب می‌کند و به گفته تحلیلگران گاهی بانک‌های دولتی برای کاهش عرضه یوان فراساحلی وارد بازار می‌شوند و از این ارز حمایت می‌کنند.

با این وجود، ماهی بزرگتری نیز برای سرخ کردن وجود دارد. ساده‌ترین راه برای بانک‌های مرکزی چین به منظور افزایش ارزش پول خود افزایش نرخ بهره است، زیرا نرخ‌های بالاتر منجر به تقاضای بیش‌تر برای دارایی‌ها در کشور می‌شود که به نوبه خود تقاضا برای ارز را افزایش می‌دهد. با این وجود، بانک خلق چین در تلاش برای حمایت از اقتصاد متزلزل سال جاری نرخ‌های بهره را کاهش داده است. این امر تاثیر افزایش تاریخی نرخ بهره ایالات متحده را تشدید کرده است. اوراق قرضه دولتی ایالات متحده در حال حاضر بازدهی بسیار بالاتری نسبت به اوراق قرضه در چین ارائه می‌دهند که دلیل اصلی آن عملکرد ضعیف یوان در برابر دلار در سال جاری بوده است. با این وجود، فشار در حال کاهش است.

در ماه نوامبر سرمایه گذاران خارجی مجددا اوراق قرضه یوان را خریداری کردند که تا حدی ناشی از انتظارات موجود درباره کاهش نرخ‌های امریکا بود. اقتصاددانان به طور فزاینده‌ای فکر می‌کنند که فدرال رزرو ایالات متحده کارزار افزایش نرخ بهره را ادامه نمی‌دهد و در نتیجه اخیرا از ارزش دلار در برابر ارز‌های مختلف کاسته شده و موقعیت دلار تضعیف شده است.

"ریگ چان" رئیس جهانی استراتژی مبادلات خارجی در Nomura می‌گوید: "این موضوع به تقویت اعتماد به بانک مرکزی چین کمک کرده و به بازار اجازه می‌دهد تا بر ارز تاثیر بیش تری بگذارد. این شامل تنظیم تثبیت‌های روزانه است که انتظارات بازار را با دقت بیشتری دنبال می‌کند". به گفته چان با این وجود، یک رویکرد غیرمستقیم‌تر از سوی بانک مرکزی چین ممکن است منجر به ضعف بیشتر یوان شود.

چین جاه طلبی‌های جسورانه‌ای برای یوان دارد

براساس گزارش بانک تسویه حساب‌های بین المللی، دلار ارز ذخیره جهانی در دنیا است و در حدود ۹۰ درصد از معاملات ارزی خارجی را شامل می‌شود. چنین موقعیت ایجاد شده‌ای برای دلار به ایالات متحده در مقایسه با سایر کشور‌ها برتری می‌بخشد که گاهی اوقات از آن به عنوان "امتیاز گزاف" یاد می‌شود. چین اقداماتی را برای از بین بردن این مزیت انجام داده و سعی در ترویج استفاده از یوان در سراسر جهان دارد. بانک‌های خارجی در حال حاضر سپرده‌های یوان خارجی را می‌پذیرند و مشتریان آن‌ها می‌توانند از این پول برای خرید سهام و اوراق قرضه به یوان در خارج از سرزمین اصلی چین استفاده کنند.

شی جین پینگ رئیس جمهور رهبران خاورمیانه را تحت فشار قرار می‌دهد تا پرداخت‌ها به یوان را در ازای عرضه نفت خود بپذیرند. روسیه از پیش یوان را برای برخی از محموله‌های نفتی خود پذیرفته است. داده‌های سوئیفت نشان می‌دهند که یوان چهارمین ارز پرداختی جهان از نظر ارزش در پایان نوامبر بود و برای اولین بار از ژانویه(دی) ۲۰۲۲ از ین ژاپن پیشی گرفت.

واحد پول ملی چین برای حدود ۴.۶ درصد از پرداخت‌ها مورد استفاده قرار گرفت که نتیجه افزایش چند ساله و بیش‌ترین سهم آن از زمان آغاز جمع آوری داده‌های سوئیفت در سال ۲۰۱۰ میلادی به این سو بوده است.