اگر به گوشه و کنار شهر و شهرستانها برويم با درشکههاي آبميوه فروشي و وانت بارهايي با قالب يخ روبهرو ميشويم که مشتريهاي خاص خودشان را دارند.
در فصل گرما انواع و اقسام نوشيدنيهاي خنک و پر از يخ طرفدار زيادي پيدا ميکند. در اين ايام هنوز اگر به گوشه و کنار شهر و شهرستانها برويم با درشکههاي آبميوه فروشي و وانت بارهايي با قالب يخ روبهرو ميشويم که مشتريهاي خاص خودشان را دارند. در اين روزهاي داغ اگر هوس سفر کنيد در بين راه ماشينهايي حاوي قالبهاي يخ به چشم ميخورند که براي فروش ايستادهاند.
کوهي بلورين زير گونيهاي نخي قهوهاي رنگ در کنار جاده که شما را در آن هواي گرم به هوس خوردن يک نوشيدني خنک مياندازد اما واقعيت اين است که اين يخها به دلايل مختلف ميتواند سلامت شما را به خطر بيندازد و فقط به درد اين ميخورد كه روي ماهي در ماهيفروشيها قرار گيرد تا از فاسد شدن جلوگيري كند البته ناگفته نماند که نخوردن يخ و نوشيدنيهاي خنک درست شده با يخ در اين روزها غيرمنطقي است، اما اين مسئله را هم بايد به خاطر داشت که اگر در بهداشت يخ توجه و دقت کافي به عمل نيايد، باعث آلودگي مواد غذايي و آشاميدني و در نهايت مسموميت غذايي و همهگيري بعضي از بيماريها مخصوصاً بيماريهاي اسهالي ميشود.
همانطور که همه شما هم ميدانيد و بارها ديدهايد، عموماً اين قالبهاي يخي پشت وانت بارها حمل ميشوند همراه با يک گوني نخي که نقش محافظت کننده در مقابل نور خورشيد را ايفا ميکند! که بيشترين آلودگيها در همين زمان اتفاق ميافتد. مشکل ديگري که بعد از حمل و نقل يخها وجود دارد محل نگهداري آنهاست، فروشندگان اين يخها را روي سطح زمين گذاشته و به بهانه اينکه يخ شسته ميشود و آلودگيهاي سطحي از آن پاک ميشود اقدام به فروش آن ميکنند که اين مسئله هم بسيار غيربهداشتي است.
نکته مهم تر از همه، منبع تأمين کننده آب براي درست کردن اين يخهاست و از آنجايي که ميدانيد بيشتر اين يخها از آب چاه تأمين ميشود که خود آنها منبعي از ميکروب و آلودگي هستند. در همين زمينه به سراغ دکتر ايرج خسرونيا، متخصص بيماري عفوني و گوارش رفيتم تا نظر وي را در اينباره جويا شويم. دکتر خسرونيا اين طور ميگويد: عموماً قالبهاي بزرگ يخ براي حمل و نقل، پشت ماشين گذاشته ميشوند که در زمان فروش نيز آنها را مستقيماً روي زمين ميگذارند به شکلي که حتي اگر يخ در محيط کاملاً بهداشتي تهيه شده باشد، در حين حمل و نقل و در جريان توزيع به شدت آلوده ميشود. يخهاي فروخته شده در کنار خيابان با آب آلوده تهيه ميشوند زيرا تهيه آن از آب تصفيه شده و قابل شرب به صرفه نيست.
دوم اينکه طرز يخ زدن اين يخها و نوع پوششان آلوده است زيرا در فضاي باز و محلي آلوده نگه داري ميشوند. بنابراين اين يخها به انواع ميکروبها آلوده بوده و ميتواند در انسان ايجاد بيماريهاي روده اي کرده و با خوردنش انواع و اقسام ويروسها و باکتريها به بدنمان منتقل شود. عموماً آلودگيهاي ناشي از يخهاي آلوده ميتواند باعث اسهال و استفراغ شود که گاهي اوقات به علت وجود انگل و آميب و عدم درمان به موقع ممکن است ايجاد عوارض خطرناک و اسهال خوني کند که حتي فرد را در بيمارستان بستري کند و در اين جريان اگر بيمار ضعف عمومي داشته يا اينکه مبتلا به بيماريهاي مزمن قديميباشد ممکن است از پاي در بيايد.
اکثر آب قالبهاي يخي از آب چاههاي اطراف تهران يا شهرستانها تأمين شده که همه آنها نزديک چاههاي فاضلاب شهري هستند و بيشتر تخم انگلها را به همراه دارند. همچنين آبي که روي آنها ريخته ميشود همه آلوده بوده و ميتواند باعث انتقال بيماري شود. اولاً وزارت بهداشت و درمان بايد بر نحوه درست کردن، حمل و توزيع اين يخها نظارت داشته و اين قالبها بايد در مکانهاي خاص و در يخچالهايي با دماي مناسب نگهداري شوند. به شهروندان توصيه ميشود که از خريد يخهايي که روي زمين يا پشت ماشين فروخته ميشود اکيداً خودداري کنند.