تاملی فلسفی در خنده فردوسی پور!

محمد رویانیان مدعی است که در جریان بازی استقلال و شاهین، تماشاگران استقلال علیه حمید استیلی شعارهای توهین آمیز سر دادند و عادل فردوسی پور نیز با بیان اینکه تماشاگران استقلال در حال فحش دادن به سرمربی پرسپولیس هستند، به این واقعه خندید.

رویانیان با انتقاد از خنده فردوسی پور به " فحاشی علیه استیلی "، این کار او را نشانه فقر فرهنگی دانست و در نقد شبکه 3 و فردوسی پور گفت: " متاسفانه در اين بازي شبكه سوم سيما يك صحنه بسيار بدي را پخش كرد كه چند جوان احساساتي هوادار استقلال، حرفي را به سرمربي پرسپوليس يعني حميد استيلي زدند و من تاسف مي‌خورم كه گزارشگر بازي نيز در آن لحظه كه اين حرف‌ها زده مي‌شد، صحبتي نكرد و حتي در آن صحنه صداي تماشاگران را زياد كردند تا ميليون‌ها بيننده كه در حال تماشاي بازي بودند، توهين به استيلي را بشنوند و تازه اين گزارشگر بعد از توهين‌ها مي‌خندد و مي‌گويد ببينيد اين‌ها دارند به سرمربي تيم رقيب‌شان فحش مي‌دهند. حالا مردم چه قضاوتي مي‌كنند. اين كه مي‌گوييد ما فقر فرهنگي داريم، همين است؟ اين فقر فرهنگي در رسانه‌ است و فقر گزارشگر."

هر چند که به نظر می رسد رویانیان در انتقاد از فردوسی پور اندکی تند رفته و او را به ناحق به فقر فرهنگی متهم کرده است، چرا که فروسی پور قطعاً فرهیخته ترین گزارشگر فوتبال در صدا و سیماست، ولی به نظر می رسد که اصل انتقاد وی از خنده فردوسی پور درست باشد. 

فحاشی عیله هر انسانی قطعاً به لحاظ اخلاقی پسندیده نیست. گاه البته به کسی ظلمی می شود و دست مظلوم از همه جا کوتاه است و در مقام ابراز خشم به فحاشی روی می آورد. اگر چه این کار او نیز اخلاقاً پسندیده نیست ولی بر چنین فحاش ستمدیده ای حرجی نیست. اما قطعاً استیلی به هیچ تماشاگری، بویژه تماشاگران استقلال، ظلمی نکرده است و لذا فحاشی به او، با هیچ استدلالی پذیرفتنی نیست.

البته خنده نیز امری غیراختیاری است. آدمیزاد، اگر بخواهیم دقیق سخن بگوییم، نمی خندد بلکه به خنده می افتد. عبارت "گریه کردن" نیز نادرست بلکه ما در اصل به گریه می افتیم مگر اینکه گریه ما، گریه ای اختیاری و لذا غیرواقعی باشد. 

شاید عادل فردوسی پور در دفاع از خودش بگوید که پس از شنیدن فحش های تماشاگران استقلال به استیلی، بی اختیار به خنده افتاده است.

معلوم نیست که اگر فردوسی پور چنین جوابی به رویانیان بدهد، پاسخ رویانیان به او چه خواهد بود؟

پس این مساله را منطقاً به دو شکل می توان صورت بندی کرد:

صورت بندی اول:
1- خندیدن به دشنام شنیدن دیگران، امری غیراخلاقی است.
2- فردوسی پور به دشنام شنیدن استیلی خندید.

3- فردوسی پور با خنده خود مرتکب عملی غیراخلاقی شد.

صورت بندی دوم:
1- افعال غیراختیاری مشمول حسن و قبح اخلاقی نمی شوند.

2- خندیدن فعلی غیراختیاری است.

3- خنده فردوسی پور به دشنام شنیدن استیلی، غیراخلاقی نبود زیرا فعلی غیراختیاری و خارج از دایره حسن و قبح اخلاقی بود.

حالا به نظر شما انتقاد رویانیان به خنده فردوسی پور وارد است؟!